سواد مالی در مسیر ملی شدن؛ روایت هفته سرمایه‌گذاری ۲۰۲۵
هفته سرمایه‌گذاری ۲۰۲۵ با تمرکز بر آموزش مالی، معرفی ابزارهای نوین و مقابله با کلاه‌برداری‌های مجازی برگزار شد. سازمان بورس با رویکردی فراگیر، تلاش کرد سواد مالی را در همه گروه‌های سنی ارتقا دهد.
به گزارش بورس امروز؛ در سال ۲۰۲۵، سازمان بورس و اوراق بهادار ایران با نگاهی فراتر از شعارهای نمادین، هفته سرمایه‌گذاری را به بستری برای آموزش،سواد مالی، آگاهی‌بخشی و توانمندسازی سرمایه‌گذاران تبدیل کرد. این رویداد که هم‌زمان با کمپین جهانی سرمایه‌گذار برگزار شد، مجموعه‌ای از فعالیت‌های هدفمند را دربر گرفت که از تولید محتوای آموزشی گرفته تا معرفی نهادهای زیرمجموعه و ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری را شامل می‌شد. تمرکز اصلی این اقدامات، ارتقای سواد مالی در جامعه و مقابله با مخاطرات نوظهور در فضای سرمایه‌گذاری بود.
مقابله با کلاه‌برداری‌های مالی در فضای مجازی
در شرایطی که فضای مجازی به بستری برای تبلیغات فریبنده و فعالیت‌های غیرمجاز مالی تبدیل شده، سازمان بورس در هفته سرمایه‌گذاری تمرکز ویژه‌ای بر آموزش مخاطرات این فضا داشت. با گسترش شبکه‌های اجتماعی و ظهور کانال‌های غیررسمی تحلیل بازار، سرمایه‌گذاران بیش از پیش در معرض اطلاعات نادرست و توصیه‌های گمراه‌کننده قرار گرفته‌اند. در پاسخ به این چالش، مجموعه‌ای از موشن‌گرافی‌ها، ویدئوهای آموزشی و پست‌های اطلاع‌رسانی در شبکه‌های رسمی سازمان منتشر شد که هدف آن‌ها هشدار نسبت به نشانه‌های کلاه‌برداری و آموزش نحوه تشخیص منابع معتبر بود.
این محتواها با زبان ساده و مثال‌های واقعی، به بررسی روش‌های رایج تقلب در بازار سرمایه پرداختند؛ از وعده‌های سودهای غیرواقعی گرفته تا فعالیت‌های سیگنال‌دهی غیرمجاز. همچنین، سامانه‌هایی برای گزارش تخلفات مالی معرفی شدند تا سرمایه‌گذاران بتوانند موارد مشکوک را به‌صورت مستقیم اطلاع دهند. این اقدامات نه‌تنها جنبه پیشگیرانه داشتند، بلکه به تقویت اعتماد عمومی به نهادهای ناظر نیز کمک کردند.
معرفی ابزارهای سرمایه‌گذاری و نهادهای بازار
یکی از محورهای مهم هفته سرمایه‌گذاری، معرفی ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری در بورس‌های تخصصی کشور بود. در بورس کالای ایران، ابزارهایی مانند قراردادهای آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی و اوراق سلف موازی استاندارد معرفی شدند. این ابزارها امکان سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی مانند زعفران، طلا و نقره را فراهم می‌کنند و به سرمایه‌گذاران خرد اجازه می‌دهند تا با مبالغ محدود، در بازارهای کالایی مشارکت کنند.
فرابورس ایران نیز با تمرکز بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گزارش‌هایی درباره عملکرد و ساختار این ابزارها منتشر کرد. تفاوت میان صندوق‌های درآمد ثابت، سهامی و مختلط، نحوه انتخاب بر اساس سطح ریسک‌پذیری و مزایای تنوع‌بخشی به پرتفوی از جمله موضوعاتی بودند که در این گزارش‌ها مورد بررسی قرار گرفتند.
در کنار معرفی ابزارها، ساختار نهادهای زیرمجموعه سازمان بورس نیز برای مخاطبان عمومی تشریح شد. نقش کانون کارگزاران، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، شرکت مدیریت فناوری بورس و سایر نهادهای اجرایی در حفظ سلامت بازار و ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران توضیح داده شد. این معرفی‌ها از طریق بروشورهای دیجیتال، پادکست‌های صوتی و صفحات اختصاصی در وب‌سایت‌های رسمی انجام شد.
آموزش فراگیر برای همه گروه‌های سنی
یکی از نوآوری‌های قابل توجه در این هفته، گسترش دامنه آموزش به تمامی گروه‌های سنی و تحصیلی بود. مجموعه‌ای از کتاب‌های آموزشی برای کودکان، نوجوانان، دانشجویان و فعالان بازار منتشر شد که با زبان ساده، تصاویر جذاب و مثال‌های واقعی تلاش کردند تا مفاهیم مالی را قابل فهم و کاربردی کنند.
برای کودکان پیش‌دبستانی، کتاب‌هایی با شخصیت‌های کارتونی طراحی شد که مفاهیمی مانند پس‌انداز، ارزش پول و خرید هوشمند را آموزش می‌دادند. در مدارس منتخب، جلسات آموزش مالی با استفاده از این کتاب‌ها برگزار شد و مربیان با استقبال از این طرح، خواستار توسعه آن در سطح ملی شدند.
در سطح دبیرستان، کتاب‌هایی با تمرکز بر مفاهیم سرمایه‌گذاری، ریسک و سودآوری منتشر شد. مسابقات تحلیل سهام و طراحی پرتفوی نیز در میان دانش‌آموزان برگزار شد که با استقبال گسترده‌ای مواجه گردید.
برای دانشجویان و فعالان بازار، کتاب‌هایی با محتوای تخصصی‌تر شامل تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، مدیریت پرتفوی و مقررات بازار سرمایه منتشر شد. این کتاب‌ها در نمایشگاه‌های تخصصی مانند ایران اکسپو ۲۰۲۵ معرفی شدند و برخی از آن‌ها به‌صورت رایگان در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفتند.
تعامل رسانه‌ای و رویدادهای رقابتی
در هفته سرمایه‌گذاری، سازمان بورس با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، تلاش کرد تا ارتباط مستقیم و مؤثری با مردم برقرار کند. کمپین‌هایی در اینستاگرام، تلگرام و لینکدین راه‌اندازی شد که شامل انتشار محتواهای آموزشی، پاسخ به پرسش‌های کاربران و معرفی ابزارهای سرمایه‌گذاری بودند.
یکی از بخش‌های جذاب این کمپین، مسابقات و رویدادهای رقابتی بود. کاربران باید به سوالاتی درباره بازار سرمایه پاسخ می‌دادند، تحلیل‌هایی ارائه یا پرتفوی مجازی طراحی می‌کردند. به برندگان این مسابقات، جوایزی مانند کتاب‌های تخصصی، اشتراک رایگان سامانه‌های تحلیلی و دعوت به نشست‌های تخصصی اهدا شد.
همایش‌هایی نیز در شهرهای مختلف کشور برگزار شد که در آن‌ها کارشناسان بازار، اساتید دانشگاه و مدیران نهادهای مالی به بررسی موضوعاتی مانند «نقش سواد مالی در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری» و «مقابله با کلاه‌برداری‌های مالی» پرداختند. این همایش‌ها با استقبال خوبی از سوی دانشجویان و فعالان بازار مواجه شدند.
نتیجه‌گیری؛ فراتر از شعار، در مسیر توانمندسازی
هفته سرمایه‌گذاری ۲۰۲۵ در ایران، برخلاف تصور رایج، صرفاً محدود به شعارهای تبلیغاتی نبود. سازمان بورس با نگاهی راهبردی، مجموعه‌ای از اقدامات آموزشی، اطلاع‌رسانی و فرهنگی را اجرا کرد که هدف آن‌ها ارتقای سواد مالی، افزایش آگاهی عمومی و مقابله با مخاطرات بازار بود. از آموزش کودکان تا معرفی ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری، از هشدارهای امنیتی تا تعامل رسانه‌ای، همه این اقدامات نشان دادند که سرمایه‌گذاری آگاهانه نیازمند آموزش مستمر، شفافیت اطلاعات و حمایت نهادهای ناظر است.
