کاهش قیمت کالاهای اساسی؛ پیامدهای جهانی رکود و تنش‌های تجاری
چشم‌انداز اقتصاد جهانی برای ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ ضعیف است. ادامه سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی، ریسک رکود را افزایش می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود قیمت کامودیتی‌ها در ۲۰۲۵ حدود ۱۲ درصد کاهش یابد که برای کشورهای صادرکننده یک تهدید جدی محسوب می‌شود. بازار نفت با مازاد عرضه مواجه خواهد شد.
به گزارش بورس امروز؛ چشم‌انداز اقتصاد جهانی در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ با پیچیدگی‌های فزاینده‌ای روبه‌روست که ناشی از مجموعه‌ای از عوامل کلان و ساختاری است. در این دوره، اقتصاد جهانی تحت تأثیر سیاست‌های پولی انقباضی بانک‌های مرکزی، رفتار مالی دولت‌ها، و تغییرات در بازارهای انرژی و کامودیتی‌ها قرار دارد. این تحولات، نه‌تنها بر شاخص‌های کلان اقتصادی کشورها اثرگذارند، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای بازارهای مالی، سرمایه‌گذاری، و تجارت بین‌الملل به همراه دارند.
۱. ادامه سیاست‌های انقباضی و تأثیر آن بر تورم و رکود
در شرایط کنونی، بانک‌های مرکزی در تقاطع دشواری از اولویت‌های متضاد قرار گرفته‌اند؛ از یک سو تورم همچنان بالاست و از سوی دیگر رشد اقتصادی در حال کند شدن است. با این حال، هنوز اصرارهایی برای کاهش نرخ بهره از سوی نهادهای اقتصادی و سیاسی شنیده می‌شود. بازارها نیز شاهد رفتار متفاوت بانک‌های مرکزی هستند؛ برخی اقتصادهای نوظهور مانند نیجریه با کاهش تورم، فرصت سیاست نرم‌تری یافته‌اند، در حالی که بانک مرکزی برزیل همچنان در نظر دارد نرخ ۱۵ درصدی را برای مهار تورم حفظ کند.
همچنین، پس از حرکات محدود نخستین در کاهش نرخ بهره در برخی مناطق، اکنون روند کندی در تسهیل سیاست‌های مالی جهانی مشاهده می‌شود. در مجموع، ادامه سیاست‌های انقباضی با هدف کنترل تورم، در حالی که تورم انتظاری و نااطمینانی‌ها همچنان بالا هستند، توانمندی ابزار نرخ بهره را کاهش داده است و در عین حال، احتمال کندی رشد یا وقوع رکود در برخی کشورها همچنان وجود دارد.
۲. تأثیر بر قیمت کامودیتی‌ها و انرژی
در شرایط فعلی، اقتصاد جهانی در مسیر رکودی نسبی قرار گرفته که تأثیرات گسترده‌ای بر بازار کامودیتی‌ها و انرژی برجای گذاشته است. کاهش تقاضای جهانی در پی کندی رشد اقتصادی و فشارهای ناشی از تنش‌های تجاری، زمینه کاهش قیمت کالاهای اساسی مانند فلزات پایه و محصولات کشاورزی را فراهم کرده است. به‌ویژه آمارها نشان می‌دهند قیمت کامودیتی‌ها در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۲ درصد کاهش خواهد یافت و در سال ۲۰۲۶ نیز روند نزولی ادامه خواهد داشت.
این کاهش قیمت، برای کشورهای صادرکننده کامودیتی‌ها تهدیدی جدی به‌شمار می‌رود و باعث کاهش درآمدهای ارزی و تضعیف بازارهای سرمایه در این اقتصادها خواهد شد. بازار انرژی اما با دینامیک متفاوتی مواجه است. افزون بر چالش کاهش تقاضای اقتصادی، گروه اوپک پلاس در سال جاری به شکل مستمر عرضه نفت را افزایش داده است. این فشار عرضه در کنار کاهش تقاضا می‌تواند باعث ایجاد مازاد عرضه در بازار نفت شود.
با این حال، اجماع اخبار حاکی از آن است که برخی اقدامات هماهنگ اوپک پلاس، با وجود افزایش تولید، تلاش‌هایی نیز برای پایداری بازار و جلوگیری از افت قیمت‌ها صورت گرفته است. آژانس بین‌المللی انرژی همچنین هشدار می‌دهد که بازار نفت ممکن است در آینده نزدیک با مازاد قابل‌توجه عرضه مواجه شود. از سوی دیگر، قیمت کالاهای غذایی نیز تحت فشار کاهش قرار گرفته است. کاهش تقاضا، عرضه خوب در بخش غلات، و بی‌ثباتی در سیاست‌های تجاری باعث شده تا در سال ۲۰۲۵ قیمت محصولات غذایی عمدتاً نزولی باشد.
در این شرایط، انتظار می‌رود که رشد اقتصادی جهانی در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ نسبت به میانگین تاریخی خود ضعیف‌تر باشد. بانک‌های مرکزی همچنان بر سیاست‌های انقباضی خود تأکید خواهند کرد که این امر منجر به تداوم رکود یا رشد اقتصادی پایین خواهد شد. در عین حال، کاهش قیمت کامودیتی‌ها می‌تواند بر درآمدهای ارزی کشورهای وابسته به صادرات مواد خام تأثیر منفی بگذارد. اما از سوی دیگر، کنترل قیمت انرژی توسط اوپک پلاس ممکن است به حفظ بخشی از درآمدهای ارزی این کشورها کمک کند و تا حدی از فشارهای تورمی بکاهد.
این تحولات جهانی نشان‌دهنده چشم‌انداز پیچیده‌ای است که نیازمند مدیریت دقیق و استراتژی‌های تطبیقی در بازارهای سرمایه و سیاست‌های اقتصادی کشورهاست؛ چرا که در چنین فضایی، تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و هماهنگ می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در عبور از بحران‌ها و حفظ ثبات اقتصادی ایفا کند.
منبع: ماهنامه شماره ۱۱۱ بورس امروز_ مهر ماه
