عدم استقبال سرمایه‌گذاران از صندوق‌های سرمایه‌گذاری

به گزارش بورس امروز، همانطور که در جدول ۱ قابل مشاهده است، در بیست و سوم بهمن ماه سال جاری، ۴۰۰ صندوق سرمایه‌گذاری در ۹ نوع مختلف با مجموع ارزش خالص دارایی ۸,۵۵۵,۲۲۹.۶۷ میلیارد ریال مشغول به فعالیت بوده‌اند. از این تعداد، چهار صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، در سهام، اختصاصی بازارگردانی و مختلط با ۳۷۸ صندوق (معادل ۹۴.۵ درصد از کل صندوق‌ها)، و ارزش خالص دارایی ۸,۲۷۷,۰۳۱.۸۶ میلیارد ریال (معادل ۹۶.۷ درصد از کل ارزش خالص دارایی‌ها) بیشترین نقش را ایفا کرده‌اند. از این رو، با توجه به اهمیت این صندوق‌ها، در ادامه به شرح وضعیت آن‌ها در یازدهمین ماه سال ۱۴۰۲ پرداخته شده است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

آمار منتشره در یکماهه بهمن ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که  طی ۲۳ روز ابتدایی بهمن ماه، ۱۴۱ صندوق‌ سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت مشغول به فعالیت بوده‌اند. طی این مدت، ارزش روز دارایی‌های این صندوق‌ها به میزان ۲.۷۸ درصد کاهش یافته و از ۵,۶۰۶,۵۷۸.۱۵ میلیارد ریال به ۵,۴۵۰,۴۳۶.۰۵ میلیارد ریال رسیده است؛ میزان پول خروجی از این صندوق‌ها، مبلغی معادل ۱۵۶,۱۴۲.۱ میلیارد ریال بوده است.

همانطور که در جدول ۲ قابل مشاهده است، در ۲۳ بهمن، صندوق لوتوس پارسیان با دارایی معادل مبلغ ۵۶۰,۱۷۲.۷۵ میلیارد ریال، در صدر فهرست بزرگترین صندوق‌های درآمد ثابت قرار گرفته است. همچنین صندوق‌های گنجینه زرین شهر و در اوراق بهادار با درآمد ثابت کاردان رده‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی‌های این سه صندوق طی این بازه زمانی، به ترتیب به میزان ۲,۲۷۴۰.۴۲ میلیارد ریال، ۲۷,۹۸۷.۹۵ میلیارد ریال و ۲۵,۰۲۱.۶۲ میلیارد ریال کاهش یافته است.

از طرفی، صندوق نیکوکاری همیار آشنا ایرانیان با ارزش خالص دارایی ۷۶.۳۳ میلیارد ریال، بالاترین قیمت ابطال معادل ۲,۰۳۲,۱۳۱ ریال را به خود اختصاص داده است؛ لازم به ذکر است که این مبلغ در طول بازه زمانی ۲۳ روزه نخست بهمن ماه افتی ۱.۴۸ درصدی را تجربه کرده است. همچنین ارزش دارایی این صندوق با کاهشی ۱.۵ درصدی از مبلغ ۷۷.۵ میلیارد ریال به ۷۶.۳۳ میلیارد ریال رسیده است.

صندوق گنجینه آینده روشن، روند رو به رشد خود را حفظ کرده و مشابه ماه گذشته، بیشترین بازده یک ساله (معادل ۴۲.۳۸ درصد) را به خود اختصاص داده است. این بازدهی بالا در شرایطی رقم خورده است که این شرکت با ارزش خالص دارایی ۲۸,۹۸۳.۶۲ میلیارد ریال و قیمت ابطال ۱۴,۶۳۸ ریال، در جایگاه‌های ۴۳ (سه پله صعود نسبت به ماه گذشته) و ۸۴ لیست‌های مذکور قرار گرفته است. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی این صندوق طی ۲۳ روز ابتدایی بهمن ماه با رشدی سه درصدی از مبلغ ۲۸,۱۲۸.۹۸ میلیارد ریال به ۲۸,۹۸۳.۶۲ میلیارد ریال افزایش یافته است. از طرفی، آمار منتشره نشان می‌دهد که صندوق لوتوس پارسیان با وجود صدر نشینی در فهرست ارزش خالص دارایی، با بازدهی یک ساله ۱۹.۹۵ درصد جایگاه ۱۱۵ را در میان صندوق‌های پربازده به خود اختصاص داده است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

براساس آمار، طی بیست و سه روز نخست بهمن ماه ۱۴۰۲، مجموع ارزش روز دارایی‌های ۲۵ صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط با افتی ۲.۹۵ درصدی از ۶۶,۱۷۷.۳۱ میلیاردریال به ۶۴,۲۲۵.۳ میلیاردریال کاهش یافته است؛ بر این اساس میزان پول خروجی از این صندوق‌ها، مبلغی معادل ۱,۹۵۲.۰۱ میلیارد ریال بوده است.

در بیست و سوم بهمن ماه، ۳۰.۵۷ درصد از ارزش خالص دارایی صندوق‌های مختلط معادل با مبلغ ۱۹,۶۳۴.۳۳ میلیارد ریال، متعلق به صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما بوده است. بازدهی یک ساله این صندوق ۴۴.۵۸ درصد بوده و در بین ۲۵ صندوق، جایگاه ۹ (سه پله صعود در مقایسه با ماه گذشته) را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، با ثبت قیمت ابطال ۱۶,۳۵۱ ریال در میان چهار صندوق با کمترین قیمت ابطال، در انتهای لیست (رده ۲۲) قرار گرفته است. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی این صندوق طی این بازه زمانی ۲۳ روزه، از مبلغ ۲۰,۲۷۶.۸۸ میلیارد ریال به ۱۹,۶۳۴.۳۳ میلیارد ریال کاهش یافته است. همچنین دو صندوق تضمین اصل سرمایه مفید و زیتون نماد پایا، دومین و سومین صندوق بزرگ سرمایه‌گذاری مختلط از نظر ارزش خالص دارایی نیز به ترتیب ۲۹۴ میلیارد ریال و ۳۱۵.۱۲ میلیارد ریال از سرمایه خود را از دست داده‌اند.

از طرفی، صندوق مشترک پارس با ارزش دارایی ۵۷۸.۶ میلیارد ریال و کسب جایگاه ۱۹، بالاترین قیمت ابطال معادل ۸۰,۸۷۸,۰۳۸ ریال را به خود اختصاص داده است؛ لازم به ذکر است که قیمت ابطال این صندوق طی بازه زمانی ۲۳ روزه نخست بهمن ماه، ۱،۶۰۵,۵۱۲ ریال کاهش یافته است. همچنین طبق آمار منتشره، این صندوق همانند ماه گذشته، هجدهمین صندوق مختلط پربازده بوده است. لازم به ذکر است که ارزش دارایی صندوق مشترک پارس طی این بازه زمانی به میزان ۱۵.۲ میلیارد ریال کاهش یافته است.

همانطور که در جدول ۳ قابل مشاهده است، مشابه ماه گذشته، صندوق تعالی دانش مالی اسلامی با ۵۹.۴۴ درصد، بیشترین بازدهی یک ساله را در میان صندوق‌های مختلط داشته است. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی این صندوق طی ۲۳ روز ابتدایی بهمن ماه از ۶۱.۵۷ میلیارد ریال به مبلغ ۶۲.۰۸ میلیارد ریال افزایش یافته است؛ این در حالی است که این صندوق با ثبت کمترین میزان ارزش خالص دارایی، در انتهای لیست (جایگاه ۲۵) قرار گرفته است. از طرفی، چهار صندوق مختلط بزرگ از لحاظ ارزش دارایی، تضمین اصل سرمایه کاریزما، تضمین اصل سرمایه مفید، زیتون نماد پایا، مختلط گوهر نفیس تمدن، در میانه فهرست صندوق‌های مختلط پربازده (به ترتیب در رده‌های ۹، ۴، ۷ و ۱۳) قرار گرفته‌اند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی

براساس آمار یکماهه بهمن ۱۴۰۲، تعداد ۸۹ صندوق‌ سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی مشغول به فعالیت بوده‌اند. طی بازه زمانی ۲۳ روزه نخست بهمن ماه، ارزش خالص دارایی‌های این صندوق‌های‌ سرمایه‌گذاری با افتی ۲.۱۴ درصدی از ۱,۷۲۴,۹۵۰.۷۷ میلیارد ریال به ۱,۶۸۷,۹۶۴.۶ میلیارد ریال کاهش یافته است؛ میزان پول خروجی از این صندوق‌ها طی این مدت، مبلغی معادل ۳۶,۹۸۶.۱۷ میلیارد ریال بوده است.

همانطور که در جدول ۴ قابل مشاهده است، در بیست و سوم بهمن ماه، صندوق خلیج فارس با ارزش خالص دارایی معادل ۱۹۸,۵۴۹.۹۷ میلیارد ریال، در صدر فهرست بزرگترین صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی قرار گرفته است. همچنین صندوق‌های ملت و صباگستر نفت و گاز تأمین رده‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی صندوق خلیج فارس طی این بازه زمانی ۲۳ روزه، به میزان ۲,۶۵۴.۴۷ میلیارد ریال کاهش یافت. همچنین ارزش دارایی‌های دو صندوق اختصاصی بازارگردانی ملت و صباگستر نفت و گاز تأمین نیز به ترتیب به میزان ۱۰,۵۹۵.۰۸ میلیارد ریال و ۴,۵۵۰.۳۸ میلیارد ریال کاهش یافته است.

از طرفی، بالاترین قیمت ابطال معادل ۴۰,۳۰۱,۷۷۳ ریال در اختیار صندوق آسمان زاگرس بوده است؛ قیمت ابطال این صندوق از ابتدای بهمن ماه افتی ۱۶.۸۹ درصدی را تجربه کرده است. همچنین این صندوق بیشترین بازده یک ساله (معادل ۱,۸۱۴.۶۱ درصد) را به خود اختصاص داده است. لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی این صندوق طی این بازه زمانی با افتی ۷.۵۳ درصدی از مبلغ ۶۲,۵۵۳.۸۱ میلیارد ریال به ۵۷,۸۴۲.۱۵ میلیارد ریال کاهش یافته است. صندوق آسمان زاگرس از لحاظ ارزش خالص دارایی، هشتمین (دو پله سقوط نسبت به ماه گذشته) صندوق اختصاصی بازارگردانی بزرگ در میان ۸۹ صندوق بوده است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام

آمار منتشره در یکماهه بهمن ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام از ۱۲۲ به ۱۲۳ افزایش یافته است. این در حالی است که طی بیست و سه روز نخست بهمن ماه، ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های‌ سرمایه‌گذاری در سهام با افتی ۲.۴۴ درصدی از ۱,۱۰۱,۳۰۷.۵۸ میلیارد ریال به ۱,۰۷۴,۴۰۵.۹۱ میلیارد ریال کاهش یافته است؛ میزان پول خروجی از این صندوق‌ها طی این مدت، مبلغی معادل ۲۶,۹۰۱.۶۷ میلیارد ریال بوده است. در این میان صندوق واسطه‌گری مالی یکم با ارزش خالص دارایی ۱۵۲,۲۸۵.۷۲ میلیارد ریال و پالایشی یکم با ارزش خالص دارایی ۱۳۰,۸۷۸.۴۲ میلیارد ریال، دو صندوق‌ بزرگ سهامی بوده‌اند؛ ۲۶.۳۵ درصد از مجموع دارایی‌های صندوق‌های سهامی متعلق به این دو صندوق بوده است. لازم به ذکر است که طی این بازه ۲۳ روزه، کل ارزش خالص دارایی صندوق واسطه‌گری مالی یکم از مبلغ ۱۶۲,۰۴۳.۷۶ میلیارد ریال به ۱۵۲,۲۸۵.۷۲ میلیارد ریال کاهش یافته است. همچنین صندوق پالایشی یکم نیز خروج سرمایه را تجربه کرد و ارزش خالص دارایی این صندوق از مبلغ ۱۳۸,۸۶۳.۹۳ میلیارد ریال به ۱۳۰,۸۷۸.۴۲ میلیارد ریال کاهش یافت. بازدهی یک ساله این دو صندوق در بیست و سوم بهمن ماه به ترتیب ۵۶.۷۲ درصد و ۳۵.۹۹ درصد بوده و از این حیث، به ترتیب در رده‌های ۶ (سه پله سقوط نسبت به ماه گذشته) و ۷۲ (هفت پله صعود نسبت به ماه گذشته) قرار گرفته‌اند.

از طرفی صندوق مشترک آگاه با ارزش خالص دارایی ۶,۷۱۹.۹۳ میلیارد ریال، ۲۹امین صندوق بزرگ سهامی بوده است؛ این در حالی است که این صندوق بیشترین قیمت ابطال معادل با ۶۵۰,۶۵۱,۹۳۸ ریال را در میان صندوق‌های سهامی داراست (جدول ۵). لازم به ذکر است که ارزش خالص دارایی این صندوق سرمایه‌گذاری طی ۲۳ روز نخست بهمن ماه ۱۴۰۲ کاهشی معادل ۵۸۳.۳۲ میلیارد ریال را تجربه کرده است.

همانطور که در جدول ۵ قابل مشاهده است، ضریب آلفای ۱,۰۵۱.۱۵ و ضریب بتای کمتر از یک (معادل ۰.۹۷) در صندوق مشترک شاخصی کار آفرین، حاکی از عملکرد بهتر این صندوق در مقایسه با سایر صندوق‌های سهامی می‌باشد. همین امر موجب شده تا این صندوق عنوان سودده‌ترین صندوق سهامی (بازده یک ساله ۱,۰۸۵.۱۵ درصد) را در بهمن ماه سال جاری از آن خود کند. لازم به ذکر است که صندوق‌های ثروت هامرز، مشترک دماسنج، اوج دماوند و ثروت افزون ثمین در رده‌های دوم تا پنجم صندوق‌های سهامی پربازده قرار گرفته‌اند.

صندوق سهامی اهرمی موج فیروزه با ارزش دارایی ۱۸,۷۴۳.۳۳ میلیارد ریال و قیمت ابطال ۱۰,۹۲۴ ریال، در ۹۴ روز منتهی به ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ با ثبت ضریب بتای ۱.۹۲ در صدر پرریسک‌ترین صندوق‌های سهامی قرار گرفته است.

جمع‌بندی

براساس آمار منتشره توسط مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، طی بیست و سه روز نخست بهمن ماه ۱۴۰۲، در میان چهار نوع صندوق مورد بررسی در این گزارش، صندوق‌های اوراق بهادار با درآمد ثابت با ۱۴۱ صندوق و صندوق‌های مختلط با ۲۵ صندوق به ترتیب دارای بیشترین و کمترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه بوده‌اند. همانطور که در جداول ۲ تا ۵ نیز قابل مشاهده است، بیشترین ارزش خالص دارایی متعلق به صندوق‌های درآمد ثابت و اختصاصی بازارگردانی بوده است. از طرفی، عنوان پربازده‌ترین صندوق‌ها در اختیار صندوق‌‌های اختصاصی بازارگردانی و صندوق‌های در سهام قرار گرفته است. همچنین بالاترین قیمت‌های ابطال نیز در اختیار صندوق‌های‌ سهامی و مختلط قرار داشته، که همین امر بیانگر ریسک بالای این صندوق‌ها نسبت به صندوق اوراق بهادار درآمد ثابت می‌باشد. با این وجود، آمارهای منتشره حاکی از آن است که طی بازه زمانی ۲۳ روز نخست بهمن ماه ۱۴۰۲، استقبال سرمایه‌گذاران از صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمرنگ شده و این صندوق‌ها شاهد خروج سرمایه بودند. در این میان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت با ۱۵۶,۱۴۲.۱ میلیارد ریال و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط با ۱,۹۵۲.۰۱ میلیارد ریال به ترتیب بیشترین و کمترین خروج سرمایه را تجربه کردند.

منبع: ماهنامه بورس امروز شماره ۹۲، اسفند ۱۴۰۲