پتروشیمی‌ها نفس تازه کردند؛ نرخ خوراک بالاخره منطقی شد
کاهش نرخ گاز خوراک پتروشیمی ها به ۱۰,۰۰۰ تومان باعث بهبود چشمگیر سودآوری شرکت های متانول ساز مانند “زاگرس” و “شفن” و اوره ساز “شپدیس” شده است. این کاهش هزینه، حاشیه سود را افزایش داده، رقابت پذیری محصولات را در بازارهای داخلی و صادراتی تقویت کرده و ریسک سرمایه گذاری در این صنعت را کاهش داده است. استمرار این شرایط به سیاستگذاری پایدار و شفاف نیاز دارد تا پتروشیمی ها بتوانند به رشد و توسعه پایدار دست یابند.
به گزارش بورس امروز؛ نرخ گاز خوراک، بهایی است که شرکت‌های پتروشیمی برای خرید گاز طبیعی به‌عنوان ماده اولیه تولید محصولات خود پرداخت می‌کنند. این نرخ از عوامل کلیدی در ساختار هزینه‌ای پتروشیمی‌ها به‌شمار می‌رود و نقش بسزایی در تعیین سودآوری آنها دارد؛ به‌طوری‌که کاهش آن موجب کاهش هزینه تولید و افزایش حاشیه سود شرکت‌ها می‌شود. در ایران، تعیین نرخ گاز خوراک بر عهده دولت است و معمولاً براساس فرمولی مشخص صورت می‌گیرد که در آن، قیمت‌های منطقه‌ای و نرخ ارز به‌عنوان شاخص‌های اثرگذار لحاظ می‌شوند.
نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده هزینه‌های تولید و سودآوری شرکت‌های پتروشیمی، به ویژه در بخش اوره و متانول، نقش محوری ایفا می‌کند. سهم هزینه خوراک گاز در بهای تمام‌شده تولید در این صنایع بسیار قابل توجه است. بنابراین، نوسانات نرخ خوراک گاز می‌تواند به طور مستقیم و با اثرگذاری بالا، حاشیه سود عملیاتی و سود خالص شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
در بهار سال جاری، نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها به ۱۰,۰۰۰ تومان به ازای هر مترمکعب کاهش یافت که معادل کاهش ۱۰ تا ۱۶ درصدی نسبت به نرخ‌های ماه‌های قبل بود. این کاهش نرخ، شرایط سودآوری شرکت‌ها را به طور معناداری بهبود بخشیده است. شرکت‌های متانول‌ساز از جمله پتروشیمی‌های «زاگرس» و «شفن» به عنوان برندگان اصلی این تغییر شناخته می‌شوند، زیرا علاوه بر کاهش نرخ خوراک، نرخ سوخت آنها نیز بهبود قابل توجهی داشته است. همچنین شرکت اوره‌سازی «شپدیس» با توجه به مصرف بالای گاز خوراک و درصد کاهش نرخ خوراک بالاتر، بیشترین منفعت را در میان اوره‌سازان به دست آورده است.
اختلاف حدود ۱۰ درصدی نرخ اعلامی، برای کدام شرکت‌ها حاشیه سود را بیشتر بهبود می‌بخشد؟
“شپدیس” در گزارشهای ماهانه خود نرخ خوراک را حدود ۱۲۱۰۰ تومان و نرخ سوخت را ۸۹۰۰ تومان اعلام کرده است. (۱۶.۵ درصد بهبود در خوراک + ۲۵.۶ درصد در سوخت)
“شیراز” خوراک را ۱۱۷۴۰ و سوخت را ۷۵۶۰ اعلام نموده. (بهبود در خوراک: ۱۴ درصد بهبود در خوراک + ۱۲.۴ درصد در خوراک)
“کرماشا” خوراک را ۱۱۷۴۰ و سوخت را ۶۰۵۵ تومان گزارش کرده. (بهبود در خوراک ۱۴ درصد اما در سوخت ۹ درصد تعدیل منفی دارد)
“خراسان” خوراک را ۱۱۷۴۰ و سوخت را ۸۶۱۰ تومان اعلام کرده است. (بهبود در خوراک ۱۴ درصد و در سوخت ۲۳ درصد بهبود خواهد داشت.)
در متانول سازها: ” زاگرس” در فروردین‌ماه خوراک را ۱۱۹۹۰ تومان اعلام کرده و سوخت بهار را در محدوده ۷۸۲۵ تومان گزارش کرده است. (بهبود در خوراک «احتمالا» ۱۵.۷ درصد و سوخت هم ۱۵.۴ درصد باشد)
“شفن” هم خوراک را ۱۲۰۴۰ تومان و سوخت را ۸۷۸۵ تومان گزارش کرده است. (بهبود در خوراک ۱۶.۱ درصد و در سوخت ۲۴.۶ درصد پیش بینی می‌شود.)
برآورد اثر اقتصادی کاهش نرخ خوراک
برای برآورد تاثیر کاهش نرخ خوراک بر سود خالص شرکت‌ها می‌توان از فرمول زیر استفاده نمود:
افزایش سود خالص=کاهش نرخ خوراک (تومان)×حجم گاز مصرفی (مترمکعب)×(۱−نرخ مالیات)
با تقسیم افزایش سود خالص به دست آمده بر تعداد سهام شرکت، میزان افزایش تقریبی سود هر سهم (EPS) محاسبه می‌شود.
پیامدهای کلان کاهش نرخ خوراک
کاهش نرخ خوراک گاز به ۱۰,۰۰۰ تومان، افزون بر اثرات مثبت مستقیم بر سودآوری شرکت‌های پتروشیمی، تبعات گسترده‌تری بر صنعت و اقتصاد کلان کشور دارد:
- بهبود حاشیه سود و تقویت توان رقابتی: کاهش هزینه خوراک، به ویژه در شرکت‌های متانول‌ساز، باعث بهبود حاشیه سود عملیاتی و افزایش توان رقابتی در بازارهای داخلی و خارجی می‌شود.
- ثبات و کاهش ریسک در بازار سرمایه: با بهبود سودآوری شرکت‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یافته و جذابیت سهام پتروشیمی‌ها برای سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند به کاهش نوسانات بازار سهام کمک کند.
- تقویت صادرات و ارزآوری: با کاهش هزینه تولید، توان رقابتی محصولات پتروشیمی ایران در بازارهای جهانی افزایش یافته و امکان حفظ یا گسترش سهم بازار صادراتی فراهم می‌شود که مستقیماً به افزایش درآمدهای ارزی کشور منجر می‌شود.
- کاهش فشار بر تولید و جلوگیری از توقف خطوط تولید: نرخ خوراک پایین‌تر به شرکت‌ها امکان می‌دهد در شرایط نوسان قیمت جهانی محصولات، به تولید خود ادامه داده و از زیان انباشته جلوگیری کنند.
- تسهیل توسعه زنجیره ارزش افزوده: کاهش هزینه‌های خوراک، فضای بهتری برای سرمایه‌گذاری در تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر و توسعه فناوری‌های نوین در صنعت پتروشیمی ایجاد می‌کند.
با این حال، لازم است توجه داشت که تداوم این شرایط مستلزم اتخاذ سیاست‌های پایدار و شفاف در تعیین نرخ‌های خوراک و سوخت است. نوسانات یا تغییرات غیرمنتظره در این سیاست‌ها می‌تواند اثرات منفی بر صنعت و سرمایه‌گذاران داشته باشد.
جمع‌بندی
کاهش نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها به ۱۰,۰۰۰ تومان، به ویژه برای شرکت‌های متانول‌ساز «زاگرس» و «شفن» و اوره‌ساز «شپدیس»، فرصتی بی‌نظیر جهت بهبود سودآوری و تقویت توان رقابتی در بازارهای داخلی و بین‌المللی ایجاد کرده است. این تغییرات می‌تواند در کنار حفظ ثبات سیاست‌های قیمت‌گذاری، محرک رشد و توسعه پایدار صنعت پتروشیمی ایران باشد. به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود با رصد مستمر تحولات بازار و گزارشهای مالی شرکت‌ها، از این فرصت بهره‌برداری نمایند، در حالی که مراقب ریسک‌های مرتبط با سیاست‌گذاری‌های انرژی و نوسانات جهانی بازار باشند.
حنانه تفرشی- تحلیل گر
منبع: ماهنامه شماره ۱۰۹ بورس امروز– مرداد ماه
