بحران انرژی در آغاز ۱۴۰۴؛ جایگاه صنعت پالایش در میان صنایع انرژی‌بر
بحران انرژی در ۱۴۰۴ صنایع فولاد و سیمان را تحت تأثیر قرار داد اما پالایشگاه‌ها به دلیل وابستگی کمتر به برق، در شرایط پایدار باقی مانده‌اند. سودآوری پالایشگاه‌ها وابسته به قیمت نفت، نرخ ارز و سیاست‌های دولتی است. با روند صعودی کرک اسپرد، انتظار می‌رود این صنعت همچنان سودده باشد، مگر آنکه تغییرات ناگهانی در سیاست‌های قیمتی یا نرخ ارز رخ دهد.
سمیه صفری کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز؛ ضمن اشاره به شرایط ناترازی در سال جدید اظهار داشت: صنایع انرژی‌بر مانند فولاد و سیمان با محدودیت‌های شدید برق و گاز دست‌وپنجه نرم می‌کنند اما درصنعت پالایش نفت به دلیل ساختار عملیاتی متفاوت و وابستگی کمتر به انرژی شبکه، شرایط متفاوت است و این صنعت آسیب‌پذیری کمتری دارد.
این کارشناس گفت: با توجه به اینکه سال ۱۴۰۴ با موجی از نگرانی‌ها در حوزه انرژی آغاز شد و صنایع انرژی‌بر نظیر فولاد و سیمان با کاهش تخصیص برق و گاز مواجه شدند. این محدودیت‌ها به‌سرعت اثرات خود را بر تولید و عرضه در بازار داخلی و صادراتی این صنایع نمایان ساخت.
صفری ادامه داد: اما پالایش نفت بیشتر از انرژی به‌عنوان خوراک (نفت خام) و تأمین حرارت واحدهای عملیاتی بهره می‌برد و هرچند برق در عملیات کنترلی، پمپاژ و سایر زیرسیستم‌های پالایشگاهی نقش دارد، اما وابستگی این صنعت به برق در مقایسه با سایر صنایع انرژی‌بر کمتر است.
وی تصریح کرد: اطلاعات موجود حاکی از آن است که تاکنون محدودیت‌های گسترده‌ای در تأمین برق برای صنایع پالایشی اعمال نشده است. با این حال، در صورت ادامه‌دار بودن بحران انرژی در سایر صنایع، امکان سرایت آن به پالایشگاه‌ها نیز وجود دارد؛ به‌ویژه در مناطق جنوبی کشور که در ماه‌های گرم سال با فشار مضاعف بر شبکه برق مواجه‌اند.
این کارشناس بازار تاکید کرد: آنچه که بر سودآوری شرکت های پالایشی اثرگذار است عوامل اقتصادی و سیاست گذاری های دولت از جمله نرخ جهانی نفت و فرآورده ها؛ نرخ ارز، نحوه قیمت‌گذاری خوراک و فرآورده‌ها و اهمیت استراتژیک تولیدات پالایشی می باشد.
صفری ادامه داد: مشخص است که نرخ جهانی نفت و فرآورده مستقیما بر حاشیه سود پالایشگاه‌ها نقش دارد ضمن اینکه نوسانات نرخ ارز، به‌ویژه در سامانه نیما یا ETS نیز محرکی قوی در ایجاد حاشیه سود برای پالایشگاه ها است که نمی توان آن را نادیده گرفت.
وی اهمیت تصمیمات دولت در خصوص حاشیه سود این صنعت را مورد تاکید قرار داد و افزود: تصمیمات دولت و مصوبات هیأت وزیران در تعیین فرمول محاسبه قیمت خوراک ورودی و فرآورده‌های خروجی می‌تواند سود یا زیان ناخالص شرکت‌ها را دستخوش تغییرات عمده‌ای کند.
در ادامه گفت: البته با توجه به تولید محصولات حیاتی همچون بنزین، همواره سعی شده است که فعالیت پالایشگاه‌ها حتی در شرایط بحرانی نیز بدون توقف ادامه یابد.
صفری ضمن یادآوری این موضوع که در دو ماه ابتدایی سال جاری، کرک اسپرد پالایشگاه‌ها (تفاوت قیمت فرآورده‌ها با نفت خام) روندی صعودی و مطلوب داشته است اظهار امیدواری کرد که چنانچه این روند در ماه‌های آتی تداوم یابد، می‌توان انتظار داشت که سودآوری شرکت‌های پالایشی در سطح قابل قبولی حفظ شود.
وی درآخر تاکید کرد: در حالی که بحران انرژی در ابتدای سال ۱۴۰۴ زنگ هشدار را برای بسیاری از صنایع به صدا درآورده است، اما صنعت پالایش نفت با وجود چالش‌های سیاسی و عملیاتی، همچنان در موقعیت نسبتاً باثبات‌تری از نظر تأمین انرژی قرار دارد و در صورت عدم تغییرات ناگهانی در سیاست‌های قیمتی یا نرخ ارز، پیش‌بینی می‌شود گزارش‌های مالی سالانه شرکت‌های پالایشی همچنان در محدوده سودآوری پایدار باقی بماند.
