داتکس، پیشرو در صنعت trade tech
داتکس، شرکتی که ۱۲ سال گذشته را به ارائه خدمات نرم افزاری در بازار سرمایه معطوف کرده و در این مدت، همواره حرکتی در مسیر بهبود مستمر ارائه خدمات خود داشته است. این شرکت با تیم متخصص خود در بخش برنامه نویسی و ارائه خدمات پشتیبانی trade tech، تداوم و تلاش بی وقفه ای در ارتقای بخش نرم افزاری بازارهای مالی به خصوص بازار سرمایه دارد. همین موضوع بهانه ای شد تا با حجت اله فرهنگیان، مدیرعامل این شرکت به گفت و گو بپردازیم.
لطفا داتکس را معرفی کنید و در خصوص موضوع فعالیت این شرکت توضیح دهید.
شرکت دادهپردازان تدبیرسرمایه (داتکس) از سال ۱۳۸۸ تاسیس شد. ابتدا این شرکت از همکاری دو شرکت Xtrade soft اتریش که برای مذاکرات فروش هسته معاملات در ایران حضور داشت و شرکت فناپ شکل گرفت و توانست با سرعت بالایی به عنوان اولین شرکت ارائه دهنده خدمات نرم افزاری (ایرانی-شریک خارجی) در بازار سرمایه ایران جایگاه خوبی یابد. اما به خاطر به وجود آمدن شرایط تحریمی و نوسانات قیمت ارز، همکاری با طرف خارجی ادامه نیافت و در سالهای ۹۰ تا ۹۲، به طور داخلی و کامل سامانه‌های معاملات در شرکت داتکس از ابتدا نوشته شد تا در طول ۸ سال گذشته همچنان توسعه می‌یابد.
تاکنون این توسعه در حدود ۱۴ نسخه ادامه داشته است. کسب و کار داتکس بر تکنولوژی معاملاتی (trade tech) متمرکز است و خدمات ابزارهای معاملاتی در بازار سرمایه را ارائه می دهد. مخاطبین و مشتریان این شرکت، نهادهای مالی اعم از کارگزاریها، صندوق‌ها، سبدگردان‌ها و شرکت‌هایی هستند که راهکارهای نوین تکنولوژی‌های معاملاتی می‌تواند برای آنها مزیت ایجاد کند.
در این سال‌ها، داتکس چه سهم بازاری را به دست آورده است ؟
داتکس در حال حاضر از لحاظ معاملات آنلاین الکترونیکی که بر روی سامانه‌های خود انجام میدهد، در بخش بازارسرمایه در حدود ۲.۵ درصد از معاملات الکترونیکی را مدیریت می‌کند. اما در بازار متشکل ارزی تقریبا ۱۰۰ درصد از معاملات ارزی از طریق سامانه‌های داتکس انجام می‌گیرد. همچنین در بخش عملیات بازار باز بانک مرکزی هم ۱۰۰ درصد معاملات از طریق سامانه‌های داتکس انجام میشود. از لحاظ تعداد مشتری در حوزه کارگزاریها، داتکس ۴ کارگزاری در حال پشتیبانی دارد که مهمترین و پر تراکنش‌ترین آنها کارگزاری بانک پاسارگاد است.
در خصوص عملکرد سال ۹۹، بحران‌ها و مشکلاتی که در این سال داشتید، بفرمایید.
سال ۹۹ به ۲ دلیل سال بسیار پر چالش و سختی بود. دلیل اول بحران همه‌گیری کرونا بود که موجب شد به خاطر سلامتی همکاران و مسائل بهداشتی مجبور به اجرای راه‌حل‌های دورکاری باشیم. از طرفی داتکس به عنوان شرکت معاملات آنلاین باید همواره مشتریان را در روزهای معاملاتی بازار پشتیبانی می‌کرد. در واقع در زمانی که بورس درحال فعالیت است، فعالیت شرکت‌های نرم‌افزاری هم برقرار است و امکان تعطیلی وجود ندارد. نوع کارکرد شرکت ما نیز به نحوی است که همواره با مسائل جدید روبرو هستیم، روتین وجود ندارد و پیوسته باید مسائل نوینی را حل کنیم. این موضوع، نیاز به سطح بالایی از تعامل در میان نیروهای شرکت را طلب می‌کند. بنابراین دورکاری برای ما به عنوان یک چالش بسیار جدی بود. اما با همکاری تیم داتکس و حمایت هیئت مدیره، توانستیم این چالش‌ها را پشت سر بگذاریم.
چالش مهم دوم استقبال بینظیر از بازار سرمایه بود. حجم ورودی افراد و نقدینگی که در سال ۹۹ در بازار سرمایه دیدیم، در افق ۵ ساله ما بود. بنابراین الزام فوری داشتیم که در همه حوزه‌های زیرساختی و پایگاه‌داده، نرم افزار و منابع پشتیابی به سرعت اصلاح و ارتقا ایجاد کنیم تا بتوانیم هم در رقابت و هم در کسب رضایت مشتری موفق باشیم.
برنامه های توسعه ای شرکت در سال ۱۴۰۰ را بفرمایید.
داتکس چشم اندازی برای ۳ سال آتی پیشروی خود دارد که سبدی کامل از خدمات در حوزه فناوری‌های معاملاتی را عرضه کند. در حال حاضر ما تقریبا بیش از نیمی از چشم اندازی که برای سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ پیش‌بینی کرده بودیم را تکمیل کرده‌ایم و بخش‌های مختلفی را در حوزه‌هایی که هنوز به طور جدی ورود نکرده‌ایم، داریم. مثلا در حوزه سبدگردانی و در حوزه بکآفیس، حوزه هوش مصنوعی و رمز ارزها نیز در سال ۱۴۰۰ هم مثل سایر سالهای گذشته سرویس‌های خوبی برای مشتری‌ها ایجاد خواهیم کرد که علاوه بر ایجاد سهولت برای کاربران حوزه trade tech، برای ما نیز موجب ایجاد مزیتهای رقابتی شود.
اکنون که در حال برنامه‌ریزی برای این چشم انداز هستید، چه مزیتهای رقابتی دارید که ماحصل فعالیت سالهای پیش داتکس باشد؟
ما در داتکس، برنامه‌ریزی‌های خود را بر مبنای متفاوت بودن در بخش ارائه خدمات متمرکز کرده‌ایم. مصداق این موضوع را می‌توانیم در نوع سرویس‌های ارائه شده، مشاهده کنیم. داتکس بر عکس بسیاری از رقبا و همکارانی که در بازار دارد، سرویس اشتراکی ندارد که سرویس واحدی را به تعداد زیادی مشتری ارائه کند، بلکه برای گرفتن سهم بازار، سرویس اختصاصی ارائه می‌کند. کارگزارانی که به دنبال کیفیت و سرویس اختصاصی هستند که برای آنها مزیت رقابتی ایجاد کند، به سراغ ما می‌آیند.
البته اکنون تعداد زیادی از نهادهای مالی به سراغ راه اندازی این سرویس‌ها رفته‌اند اما آنچه که ما به عنوان رویکرد جدید به مشتریان ارائه میکنیم، این است که نیازی نیست چرخ را از اول اختراع کنند و از ابتدا سامانه معاملات را بنویسند، بلکه می‌توانند از سامانه‌هایی که داتکس روی سیستم معاملات کارگزاریها ارائه میشود، راه چندساله را یک شبه طی کنند و OMS اختصاصی خود را داشته باشند که به آنها امکان مدیریت و کنترل سیستم‌های خود را میدهد. همچنین می‌توانند هرگونه اختصاصی‌سازی در ظاهر و ویژگی‌ها و ابزارهای معاملاتی که نیاز دارند را به صورت اختصاصی برای خود ایجاد کنند و به عنوان مزیت از آن استفاده کنند تا درگیر چالش های توسعه back end نباشند و تمرکز خود را بر UI و مزیتهای رقابتی آن بگذارند.
آینده trade tech را در ایران چطور پیش بینی می کنید؟
حوزه rade tech در ایران ۱۴ سال قدمت دارد که در واقع ۲۵ سال از دنیا عقب تر است. امروزه مسیر توسعه بازار سرمایه از حوزه تکنولوژی آغاز می شود و سپس به ارکان ارائه می شود. در نهایت نیز قوانین و دستورالعمل ها در کنار آن می آید و همدیگر را اصلاح می کنند. بنابراین اگر این مسیر در ایران نیز به درستی طی شود، می تواند مزیت رقابتی ورود سرمایه گذاران به بازار سرمایه را افزایش دهد. همچنین ما نیز این امکان و اختیار عمل را خواهیم داشت که نه تنها در بورس، بلکه دربازار کالا و رمز ارزها هم خدمات متنوعی را به مشتریان و کارگزاری ها ارائه کنیم و همینطور تنوع کاملی در ابزارهای معاملاتی و تحلیلی داشته باشیم.
UI های متنوعی به افراد با توانایی و دانش مالی مختلف ارائه کنیم که به آنها مزیت رقابتی می دهد و در نهایت برای تمام ذینفعانی که با ما کار می کنند، ایجاد ارزش می کند.
