سهم ۷۰ درصدی پارس جنوبی از تولید گاز کشور

به گزارش بورس امروز، پارس جنوبی بزرگترین میدان مشترک گازی جهان است. این میدان که بین ایران و قطر مشترک است در مجموع با دارا بودن ۱۴.۲ هزار میلیارد متر مکعب گاز درجا (معادل ۸درصد کل ذخایر گاز جهان و ۴۷درصد ذخائر گاز شناخته شده کشور)، ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی، ۷.۵ میلیارد بشکه نفت خام در لایه‌های نفتی و وجود بزرگترین منبع هلیوم، از نظر ارزش اقتصادی دارای جایگاه بی‌نظیر و منحصر به فردی در اقتصاد ملی ایران است.

با توجه به این مهم و برداشت قطر از این میدان، ‌ایران برنامه‌ریزی برای آغاز توسعه آن را از اواخر دهه ۷۰ شمسی آغاز کرد و سال ۸۱، در مجموع در آن سال، ۱۲ میلیارد متر مکعب از میدان مشترک پارس جنوبی راهی خطوط لوله ایران شد.

این عدد سهمی ۱۰ درصدی را در آن روزگار از مجموع گاز تولیدی کشور داشت. با سرمایه‌گذاری ۹۰ میلیارد دلاری اما امروز پارس جنوبی بیش از ۷۰ درصد از گاز کشور را تولید می‌کند.

برداشت سالانه گاز از این میدان مشترک در طرف ایرانی نیز به ۲۲۰ میلیارد متر مکعب بالغ شده است. این رشد برداشت باعث شده تا ایران بخشی از عقب‌ماندگی خود را در تولید گاز از این میدان جبران کند.

نکته مهم این است که ایران در فصل زمستان امسال روزانه تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب گاز از این میدان برداشت کرده که در تامین پایدار گاز بخش خانگی و تجاری و همچنین گازرسانی به نیروگاه‌ها برای تامین برق نقش مهمی داشته است.

آمارهای شرکت ملی گاز نشان می‌دهد که در دهه اول بهمن ماه که سردترین روزهای سال ۹۹ نیز بود، در مجموع ۹۳۲ میلیون متر مکعب گاز در نیروگاه ها به مصرف رسیده که در مقایسه با سال گذشته رشدی بیش از ۲۵ درصدی را دارد.

با این حال گاز در هیچ کدام از استان‌های کشور برای مشترکان بخش خانگی قطع نشد و شبکه گاز پایدار بود.

از سوی دیگر اگر توسعه پارس جنوبی انجام نمی شد، ‌ایران خوراک لازم برای بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس را نداشت و نه تنها امکان صادرات بنزین فراهم نبود که برای تامین نیاز داخلی فرآورده های نفتی باید واردات انجام می شد.

شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی با ۲۵ فاز پالایشگاهی فعال و با برداشت حداکثری از مخازن مشترک و انجام موفقیت‌آمیز تعمیرات اساسی سالیانه با آمادگی کامل در حال تولید گاز و سایر محصولات مرتبط است.

میدان مشترک گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۶۷ کشف شد و قطری‌ها به عنوان شریک ایران بخش متعلق به خود را از سال ۱۳۶۹ عملیاتی ساخته و به استخراج از این مخزن مشترک پرداختند، بدون اینکه هیچ سهمی از آن وارد اقتصاد ایران شود.

مهرماه سال ۱۳۷۶ امضا قراردادی با شرکت توتال با سهم ۴۰ درصد و شرکت گازپروم روسیه و پتروناس مالزی هر کدام به ارزش ۳۰ درصد به عنوان یکی از طرفین قرارداد سرمایه‌گذاری با ایران برای توسعه فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی با تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون متر مکعب گاز طبیعی، ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و۴۰۰ تن گوگرد با مبلغ قراردادی دو میلیارد و ۱۲ میلیون دلار وارد فاز عملیاتی شد.

شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی به منظور بهره‌برداری از فازهای توسعه‌ای میدان گازی پارس جنوبی به عنوان یکی از شرکت‌های فرعی شرکت ملی گاز ایران در تاریخ ۲۸ مهر ماه سال ۱۳۷۷ تاسیس شد و مسوولیت بهره‌برداری از پالایشگاه‌های پارس جنوبی را برعهده گرفت.

سالیان اخیر و با توسعه و افزایش تولید سرانجام ایران برنده ماراتن نفس گیر تولید گاز شد و با تکمیل فازهای مورد اختلاف تولید ایران و قطر، به بیش از ۱۲۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید.

نکته مهمی که ارزش پیشی گرفتن ایران را بیشتر می‌کند، اینکه نگاهی به نقشه میدان مشترک پارس جنوبی نشان می‌دهد حدود یک سوم از مساحت میدان در آب های ایران قرار دارد و دو سوم مساحت در آب های قطر واقع شده است. بنابراین ایران با وجود آنکه فضای کمتری برای توسعه و حفاری چاه ها و نصب سکوها در اختیار داشت، اما توانسته تولید روزانه خود را از رقیب و همسایه بیشتر کند.

گاز شیرین تصفیه شده مجتمع گاز پارس جنوبی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۲ حدود ۱۵۵ درصد رشد داشته که این میزان امسال نیز افزایش خواهد داشت. براساس اظهارات مسوولین وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، ظرفیت تولید گاز پارس جنوبی از ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۱، به ۷۵۰ میلیون مترمکعب تا پایان امسال خواهد رسید.

علاوه براین در زمینه گازرسانی به روستاها با توسعه پارس جنوبی، اقدام شده و جمعیت روستایی تحت پوشش گازرسانی در سال ۹۲ بالغ بر ۱۴ هزار روستا بودند و اکنون از مرز ۳۰ هزار روستا گذشته و تا پایان سال به بیش از ۳۲ هزار روستا می‌رسد.

ارزش افزوده ایجاد شده به‌دلیل جایگزینی مصرف گاز به جای سوخت مایع دستاورد ارزشمند دیگری به واسطه تولید گاز در پارس جنوبی است. تا چند سال پیش به دلیل کمبود گاز مصرف سوخت مایع بالا بود. به گفته وزیر نفت در سال ۹۲ نیروگاه‌ها ۲۷ میلیارد لیتر سوخت مایع مصرف کردند، اما این عدد در سال‌های اخیر به یک سوم تقلیل یافت و به ۹ میلیارد لیتر رسید که این مقدار باز هم کمتر می‌شود.

صادرات گاز هم با افزایش تولید گاز پارس جنوبی، ۹۰ درصد افزایش نشان می دهد و ایران اکنون بطور میانگین روزانه حدود ۸۰ میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کند.

نکته مهم آنکه صادرات محصولات مختلف به ویژه گاز، علاوه بر ایجاد منابع مالی دستاوردهای فراوانی از جمله ایجاد مشترکات سیاسی و اقتصادی در پی دارد، که گاز پارس جنوبی این مهم را محقق کرده است. چنانچه کارشکنی‌ها و تحریم‌های ظالمانه نبود، ایران امروز به چند کشور همسایه یا غیرهمسایه دیگر نیز گاز خود را صادر می‌کرد.

توسعه صادرات گاز نقش دیگری هم به شکل غیرمستقیم دارد و آن افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی به دلیل توسعه طرح‌های گازرسانی در کشور است. امروز اعداد صادرات فرآورده‌ها رشد چشمگیری دارد و برای کشور درآمد به همراه داشته است.