بدهی دولت به طلبکاران غیردولتی،کنترل نقدینگی بازار، اجرای سیاست‌های پولی، تأمین کسری بودجه و مدیریت بازار تماما منجر به شکل گیری ابزاری به نام خزانه اسلامی در عرصه اقتصادی کشور شد؛این ابزار در واقع به عنوان اصلی ترین ابزار بازار پول درنظر گرفته شد تا بازویی برای اعمال سیاست‌های پولی بانک مرکزی باشد. اگرچه در خصوص این ابزار نگرانی هایی از باب نکول در سررسید اوراق،نبود شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری در کشور به واسطه تعمیم نرخ بهره کشف شده در این بازار به سایر اوراق بدهی موجود،نگرانی هایی بود که در انتشار این اوراق نام برده می شود. اما با این حال در سال ۱۳۹۵ اولین اوراق با عنوان “سخاب۱” توسط دولت در بازاری خارج از فرابورس منتشر شد.
وی افزود: در ادامه انتتشار این اوراق و بنا به قانون بودجه سال ۹۵، هفتمین دوره از انتشار اوراق خزانه اسلامی در بازار فرابورس ایران انجام شد. بر این اساس ۷۵ هزار میلیارد ریال اوراق خزانه اسلامی تحت نام اخزا تا مهرماه ۹۵ در بازار سرمایه منتشر شد. سررسید اولین دوره از انتشار این اوراق در بازار سرمایه نیز یک سال بعد در همان تاریخ انتشار در نظر گرفته شد. در ادامه بند (ه) تبصره ۵ قانون بودجه ۹۵، با انتشار ۲۰ هزار میلیارد ریال اوراق خزانه اسلامی نام “سخا”، حجم انتشار هفت دوره اوراق خزانه اسلامی تحت نام “سخا” به ۱۶۸ هزار و ۲۳۳ میلیارد و ۶۴۸ میلیون میلیون ریال رسید. آخرین زمان سررسید این اوراق منتشره با مبلغ ۳۵ هزار میلیارد ریال نیز پایان اسفند ۹۷ در نظر گرفته شد.
اوراق بدهی در بودجه ۹۶
و اما در ادامه برنامه دولت در تسویه بدهی های خود به پیمانکاران دولتی، در ابتدا در سال ۹۶ اسناد خزانه کوتاه مدت در نمادهای اخزا۶۱۶، ۶۱۷، ۶۱۸ و اخزا ۶۱۹ در بازاری خارج از فرابورس منتشر شد. و اما در بازار فرابورس به موجب بودجه ۹۶، اخزاها دوباره به میدان فرابورس آمدند تا با انتشار این اوراق از تیرماه سال ۹۶، به ارزش ۱۹ هزار میلیارد ریال، پرونده انتشار این اوراق با ۲۷۰ هزار و ۶۲۰ میلیارد ریال بسته شود. با در نظر گرفتن آخرین زمان سررسید این اوراق منتشره در بیست و پنجم شهریور ۱۳۹۹ به ارزش ۱۲ هزار و ۷۵۳ میلیارد و ۵۶۷ میلیون ریال، پرونده اوراق بدهی موجود در بودجه سال ۹۶ بسته می شود.
سررسید بدهی های دولت در بودجه ۹۷
و اما اولین اوراق خزانه اسلامی در سال ۹۷ و به موجب بودجه آن سال به ارزش ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در خردادماه ۹۷ منتشر شد. با بازگشایی نماد اخزاها در فرابورس در سال جاری، در نهایت تا پایان مهرماه ۹۷ در مجموع ۲۵۸ هزار و ۵۷۰ میلیارد و ۵۲۴ میلیون ریال در این بازار منتشر شده است. آخرین زمان سررسید این اوراق نیز مردادماه سال ۱۴۰۰ به ارزش ۱۷ هزار و ۶۶۳ میلیارد و ۲۶۳ میلیون ریال باز می گردد.
بازدهی اوراق بدهی در فرابورس
با برقراري ثبات نسبي در بازارهاي مالي، بازار بدهي بيشتر مورد توجه سرمايهگذاران قرار گرفته است. اسناد خزانه اسلامي و اوراق مشاركت دولت به‌عنوان كم ريسك‌ترين ابزار بازار بدهي، بيشترين معاملات بازار ابزارهاي نوين مالي فرابورس ايران را به خود تخصيص داده‌اند. ابزارهاي بدهي بدليل شباهت از منظر ريسك و بازدهي با سپرده‌هاي بانكي، تغييرات نرخ بازدهي اين ابزارها، معيار مناسبي جهت سنجش انتظارات سرمايهگذاران و فعالان اقتصادي است.
بر این اساس، ارزش معاملات بازار بدهي با رشد ۳۰% طي آذرماه همراه بوده است. ورود منابع به بازار بدهي در افزايش معاملات صندوق‌هاي قابل معامله از نوع بادرآمد ثابت(ETF)ها نيز مشهود مي‌باشد، به طوري كه افزایش بیش از ۳۰ درصدی مبادلات اين ابزارهاي نوين مالي، در آذر ماه امسال نيز به ثبت رسيده است.
در این میان اسناد خزانه اسلامي معروف به اخزا با بيشترين سهم از بازار بدهي كشور، بيشترين تغيير نرخ بازدهي را داشته به طوري كه نرخ بازدهي موثر اين ابزارها از ميانگين ۲۸% از شهريور امسال به ميانگين ۲۲% در اول دي ماه رسيده است.
بیشتر بخوانید: اخبار نماد فرابورس
Wednesday, 29 March , 2023