بازار مشتقه؛ چگونه توقف نمادها را به سکوی پیشرفت تبدیل کنیم؟
افشای اطلاعات سهام پایه، نقش مهمی در قیمت‌گذاری بازار مشتقه دارد. توقف نمادهای پایه به‌طور مستقیم معاملات آپشن‌های مرتبط را تحت تأثیر قرار می‌دهد، و برای کاهش ریسک عملیاتی این فرآیند، اقدامات اصلاحی صورت گرفته است. کمیته تدوین مقررات بازار سرمایه نیز راهکارهایی برای مدیریت توقف‌های خاص، مانند توقف نماد پایه در روز سررسید آپشن‌ها، در دستور بررسی دارد تا بازار مشتقه شفاف‌تر و پایدارتر شود.
به گزارش بورس امروز؛ براساس دستورالعمل معاملات اختیار معامله، توقف نماد سهام پایه منجر به توقف نماد معاملاتی آپشن‌های مرتبط با آن نیز خواهد شد. عمده توقف‌های نمادهای دارایی‌های پایه مشتقه، کوتاه‌مدت بوده و پیش از انجام توقف، اطلاعات لازم توسط ناشر سهام از طریق سامانه کدال اطلاع‌رسانی می‌شود. به عنوان مثال، نمادهایی که به دلیل افزایش سرمایه متوقف می‌شوند، مستندات مرتبط با برگزاری مجمع و افزایش سرمایه حداقل ۱۰ روز پیش از توقف در سامانه کدال منتشر می‌گردد؛ این فرآیند فرصتی مناسب برای اتخاذ تصمیمات لازم در اختیار فعالان بازار سهام و مشتقه قرار می‌دهد.
افشای اطلاعات توسط ناشر سهام پایه، به‌عنوان یکی از سازوکارهای مؤثر در افزایش شفافیت اطلاعاتی شناخته می‌شود؛ این اقدام ممکن است بر انتظارات مرتبط با قیمت دارایی پایه و به تبع آن، بر سطح قیمت‌ها در بازار مشتقه تأثیر بگذارد. از این‌رو، فعالان بازار مشتقه، پیش و پس از انجام معاملات خرید یا فروش، اطلاعات منتشره سهام پایه در سامانه کدال را به دقت بررسی می‌کنند. طی سال‌های اخیر، تلاش‌های گسترده‌ای صورت گرفته است تا فرآیندهای بازگشایی وتوقف نمادهای پایه کمترین ریسک عملیاتی را برای بازار اختیار معامله به همراه داشته باشد. همچنین پیشنهاد‌هایی برای مدیریت توقف‌های خاص، نظیر توقف نماد پایه در روز سررسید آپشن‌ها، تهیه شده و در کمیته تدوین مقررات بازار سرمایه در حال بررسی است.
انتخاب دارایی‌های پایه و نمادهای مرتبط با آپشن، برعهده فعالان بازار است و این انتخاب‌ها براساس سطح ریسک‌پذیری و اهداف معاملاتی هر فرد صورت می‌گیرد؛ این موضوع ارتباط مستقیمی با ارکان بازار سرمایه ندارد. برخی فعالان ممکن است نمادهای پایه با سطح شفافیت بالاتر را ترجیح دهند، در حالی که دیگران با هدف مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری، نمادهای با شفافیت کمتر را انتخاب نمایند.
بورس تهران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه، اقدامات متعددی را در جهت ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای حمایت از بازارها، تنظیم فرآیندهای منصفانه عملیات بازار، نظارت بر معاملات، و مدیریت ریسک‌های موجود انجام داده است. این تلاش‌ها با هدف حفظ تداوم، توسعه، کارایی و پویایی بازار صورت می‌گیرد. بازار مشتقه، به‌عنوان بازاری حرفه‌ای شناخته می‌شود که مناسب تمامی افراد نبوده و صرفاً اشخاصی که دانش کافی در حوزه مفاهیم مشتقه و فرآیندهای بازار دارند، می‌توانند در آن فعالیت نمایند. افراد فاقد دانش و آگاهی لازم، نباید وارد معاملات مشتقه شوند. بدیهی است فعالان حرفه‌ای این حوزه، تمامی ریسک‌های موجود، از جمله ریسک توقف نماد معاملاتی، را در تصمیمات و معاملات خود لحاظ می‌کنند.
نویسنده: وحید مطهرنیا- مدیر مشتقه بورس تهران
منبع: شمار۱۰۶ نشریه بورس امروز- اردیبهشت ۱۴۰۴
