برندگان و بازندگان بازار های مالی

به گزارش بورس امروز؛ بازار سرمایه با ملاک قرار دادن تغییرات شاخص بورس، بازدهی ۲۷ درصدی را تا اواسط اسفند ماه سال گذشته به همراه داشت. این در حالی است که شاخص از ابتدای آبان ماه تا ابتدای دی ماه سال گذشته بیش از ۴۰% بازدهی داشته است. بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ در نیمه اول سال شرایط بسیار سخت و ناامید کننده‌ای را پشت سر گذاشت و ریسک‌های بسیاری زیاد و شرایط معاملاتی سختی بود. دورانی که صندوق‌های اهرمی منفی بیش از ۴۰% را تجربه کردند شاخص کل بیش از ۱۵% ریزش اما در طرف مقابل صندوق‌های طلا بیش از ۶۰% بازدهی داشتند. با کاهش تقریبی ریسک‌های سیاسی بازار رشد خود را آغاز کرد.

بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ عملکرد چندان قابل قبولی را ثبت نکرد. بازار در این سال درگیر ریسک‌های بسیاری بود و شرایط بسیار سخت و ناامید کننده‌ای را به خصوص در ۶ ماهه ابتدای سال داشت. در طرف مقابل افزایش روز افزون ریسک‌های سیاسی و مسائل پیچیده اقتصادی باعث رشد نرخ دلار و افزایش قیمت طلا شد به طوری که صندوق‌های طلا در سالی که گذشت بیش از ۱۰۰% بازدهی کسب کردند اما شاخص کل بازدهی حدود ۳۰% را داشته است. دلار از ابتدای سال گذشته بیش از ۵۰% بازدهی داشته است، این یکی از دلایل اصلی عملکرد ضعیف شاخص کل در سال ۱۴۰۳ است که بازار باز هم نتوانست تورم را پوشش دهد و برندگان سال گذشته سرمایه‌گذاران طلا و دارایی‌های بر پایه طلا بودند و سرمایه‌گذاران بازار سرمایه در سال گذشته نیز بخشی از ارزش پول خود را از دست داده‌اند.

اما این رشد نرخ دلار در سال ۱۴۰۳ در نهایت در سال ۱۴۰۴ در بازار مالی نمایان خواهد شد و به دیدگاه ما این جاماندگی جبران خواهد شد. اما در حال حاضر پیچیدگی‌های بسیاری در مسیر تحلیل چشم‌انداز بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴ وجود دارد. این موارد عمدتا به ۳ حوزه شرایط اقتصاد داخلی، روابط بین‌المللی و شرایط سیاسی داخلی مربوط است.

بحث ناترازی انرژی در حال حاضر یکی از مهمترین مسایل اقتصادی است که در سال گذشته باعث زیا‌نده شدن تعدادی از شرکت‌های بورسی شد و این قطعی برق و گاز در سال جدید تشدید خواهد شد. واضح است که تعداد بیشتری از شرکت‌های با افت شدید سودآوری و یا زیان رو به رو خواهند شد. نرخ بهره نیز از دیگر عوامل تاثیر‌گذاری است که در رقابت با بازار سرمایه جذب نقدینگی بسیاری داشته است. صندوق‌های درآمد ثابت در ابتدای سال گذشته بازدهی موثر ۳۱ درصدی داشتند که در پایان سال گذشته بازدهی موثر آنها به ۳۵ درصد هم رسیده است و این رشد نرخ بدون ریسک در کنار شرایط پر ریسک در روابط سیاسی فشار مضاعفی بر بازار سرمایه ایجاد کرده است.

چشم انداز سیاسی و روابط بین الملل کشور و ریسک‌ جنگ کماکان به شکل‌های مختلفی و عمدتا به صورت خبرهای لحظه و تاثیرگذار نمایان شده است.این عدم قطعیتی که در روابط بین الملل کشور وجود دارد باعث افزایش هرچه بیشتر نوسان بازر سرمایه و بازارهای موازی می‌شود و شرایط سرمایه‌گذاری آتی را با احتمالات بسیاری همراه می‌سازد.

وزیر اقتصاد استیضاح شد. اقداماتی که از سوی وزیر اقتصاد انجام پذیرفته بود در مسیر اقتصاد و کمک به بازار مالی بود. یکی از ابهاماتی که تحلیل‌پذیری بازار سرمایه را دشوار می‌سازد نامشخص بودن سکان‌دار بعدی اقتصاد کشور در شرایط فعلی خواهد بود. اینکه آیا وزیر آتی مسیر وزیر سابق را ادامه خواهد داد یا مسیری جدیدی پیش خواهد گرفت. این دو حالت دو مسیر کاملا متفاوت پیش روی بازار سرمایه قرار خواهد داد. سه عامل مهمی که ذکر شد به شدت بر نوسان‌های آتی بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود. تا زمان معرفی وزیر اقتصاد ابهامات زیادی در تحلیل بازارهای مالی وجود دارد و به نظر می‌رسد بازار روند خاصی را دنبال نکند و بیشتر درگیر نوسان‌های مقطعی باشد.

اما اگر بخواهیم نیم نگاهی به آینده بازار دلار و طلا داشته باشیم طبق پیش‌بینی بسیاری از موسسات بین‌المللی نرخ انس جهانی بالای ۳۱۰۰ دلار خواهد بود و نرخ دلار سقف فعلی را رد خواهد کرد. در  صورتی که اتفاق مثبتی در شرایط سیاسی کشور و روابط خارجه کشور رخ ندهد این سناریو رخ خواهد داد. با تداوم شرایط فعلی در حال حاضر سناریو رشد دلار و طلا محتمل‌تر است و همچنان پیش‌بینی ما امکان کسب بازدهی بالاتر در بازار طلا است. اما رشد نرخ ارز و تورمی که بازدهی بازار توان پوشش آن را در سبد سرمایه‌گذاران نداشته است باعث شده که ارزش جایگزینی شرکت‌ها بالا رفته و این شکاف قیمت‌گذاری جبران خواهد شد. بنابراین با توجه به ابهامات موجود در تحلیل بازار سرمایه احتمال ایجاد بازدهی بیشتر به دلیل ارزش روز دارایی‌ها فراهم خواهد بود و بازدهی بازار طلا نیز کماکان ادامه‌دار خواهد بود.

 نویسنده:میثم آهوان -مدیرعامل سبدگردان دانایان پارس

منبع: شماره ۱۰۵ نشریه بورس امروز- فروردین ۱۴۰۴