حذف چهار صفر؛ سرنوشت پول
حذف چهار صفر از پول ملی ایران به یکی از مهمترین مسائل اقتصادی کشور در سال‌های اخیر تبدیل شده است. این طرح که نخستین بار در اواخر دهه ۱۳۷۰ مطرح شد، با هدف اصلاح ساختار پولی و کاهش هزینه‌های ناشی از چاپ اسکناس‌هایی با ارزش پایین برنامه‌ریزی شده بود. اگرچه در دوران‌های مختلف، تلاش‌هایی برای تحقق این سیاست صورت گرفت، اما همواره به دلایلی مانند عدم حمایت کافی و موانع قانونی به تعویق افتاده است. در این گزارش روند اجرای آن بررسی می گردد.
به گزارش بورس امروز؛ موضوع حذف صفر از پول ملی ایران یکی از مباحث مهم و پراهمیت در عرصه اقتصادی کشور است که در طول سالیان گذشته به دفعات مختلف مطرح شده است. این مسئله به ویژه در شرایطی که اقتصاد کشور با تورم و کاهش شدید ارزش پول ملی مواجه شده، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. ایده حذف صفر از پول ملی ایران برای اولین بار در اوایل دهه ۱۳۷۰ در زمان طهماسب مظاهری با عنوان حذف ۳ صفر از پول ملی مطرح شد؛ اما عدم حمایت و استقبال کافی موجب شد تا این طرح به مرحله اجرا نرسد.
این ایده مجدداً در دوره‌های مختلف، از جمله در دوران محمود احمدی‌نژاد (دهه ۸۰ شمسی) و سپس در دولت حسن روحانی، احیا شد. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت در پیام نوروزی سال ۱۳۸۷ در خصوص طرح اصلاح نظام ارزشگذاری پول ملی به مردم خبر داد که در قالب ۷ طرح تحول اقتصادی مطرح و براساس آن طرح حذف صفرهای پول ملی کلید خورد.
بررسی طرح حذف ۴ صفر از پول ملی در ۱۹ تیر ماه سال ۱۳۸۷ کلید خورد و پس از گذشت چند ساله، هیئت دولت در بهمن ۱۳۹۰ نتیجه بررسی های خود را به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع داد. در نهایت با برخی اصلاحات از سوی کمیسیون اقتصادی مجلس، نسخه نهایی طرح مذکور در اختیار رئیس جمهور وقت قرار گرفت تا به تایید رئیس جمهور قرار گیرد اما این لایحه در این دولت به مرحله اجرا نرسید.
در دولت روحانی نیز در سال ۱۳۹۸، این لایحه با قید یک فوریت به مجلس ارسال شد. با جلب نظر مساعد مجلس شورای اسلامی و پس از اصلاحات لایحه حذف صفر از پول ملی به تصویب رسید. اگرچه فرایند طولانی تصویب لایحه با موفقیت انجام شد اما تحلیلگران اجرای این طرح را نیازمند حداقل ۲ سال زمینه سازی دانستند و همتی رئیس بانک مرکزی وقت دولت روحانی عملیاتی شدن آن را نیازمند اصلاح نظام بانکی دانست و اعلام کرد اجرای این طرح متأخر بر اصلاحات بانکی خواهد بود.
بر این اساس، لایحه کنونی حذف ۴ صفر از پول ملی، جزو لوایحی است که در دولت های گذشته به مجلس ارسال شده و با روی کار آمدن دولت جدید، مجلس آنها را به دولت باز می گرداند تا در صورتی که دولت جدید پس از بررسی، هیچ گونه مغایرتی در آنها با سیاست های خود مشاهده نکرد، به مجلس ارسال کند.
دولت پزشکیان نیز پس از بررسی لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی به عنوان چهارمین دولت ارائه دهنده لایحه مذکور، در آذر ماه سال جاری با قید یک فوریتی، این لایحه را به مجلس ارائه نمود. سوابق طولانی پیشنهاد این لایحه به مجلس توسط دولت های مختلف، نشان میدهد که این لایحه تا کنون در وادی عملی وارد نشده است.
منبع: شماره ۱۰۲ نشریه بورس امروز- دیماه ۱۴۰۳
