پیش بینی رشد ۳ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۱

به گزارش بورس امروز، بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۹ حدود ۵/۹ درصد کوچکتر شده است و در سال ۲۰۲۰ نیز بحران ناشی از بیماری کرونا مزید بر علت شده است.اقتصاد ایران  رشد منفی شش درصد را به همراه داشته است. اما پیش‌بینی ها  حاکی از رشد ۳ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۱ میباشد ،همچنین مطابق گزارش بانک مرکزی ایران رقم نقدینگی کشور در پایان آذر ۱۳۹۹ بیش از ۱۳۰/ ۳هزار میلیارد تومان شده است که نسبت به اسفند ماه ۱۳۹۸ رشد ۱۷ درصدی را ثبت کرده است. در میان اجزای نقدینگی طبق گفته های رئیس کل بانک مرکزی در پایان بهمن ماه سال جاری رشد ۱۲ ماهه پول ۹/ ۵۶درصد و رشد ۱۲ ماهه شبه پول ۳۵/ ۳درصد بوده است.

بررسی عوامل موثر در نوسانات اقتصادی

عوامل متعددی در این نوسانات اقتصادی نقش داشته است. با خروج ایالات متحده از برجام و کاهش صادرات نفت به همراه محدودیت‌های بانکی ناشی از تحریم‌ها عملاً بخش‌های مختلف اقتصاد ایران تحت تاثیر کاهش عرضه ارز قرار گرفت با وجود کاهش رشد اقتصادی ناشی از کاهش صادرات نفت و ادامه صادرات محصولات غیر نفتی به همراه کاهش واردات کالاهای غیرضروری تا حدودی توانست از فشار نزولی تراز تجاری و حساب جاری بکاهد.از طرفی  بیماری کرونا باعث افزایش هزینه های دولت و کسری بودجه در سال جاری گردیده است تا جایی که دولت جهت تامین منابع لازم و برای مقابله با کسری بودجه اقدام به انتشار اوراق بدهی و ارزش سهام دولتی و همچنین برداشت از صندوق ذخیره ارزی نماید.

بورس اوراق بهادار

تاثیر پذیری شرکت های صادراتی مانند پتروپالایشی ها و شرکت های مبتنی بر کالاهای اساسی به خصوص فلزات از قیمت دلار و افزایش سودآوری شرکت های غذایی شوینده و دارویی به دلیل تورم افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و بهبود تراز عملیاتی بانک‌ها منجر به آن شد که بازار سرمایه بتواند عملکرد قابل توجهی را رقم بزند و شاخص کل از  ۰۸۳,۱۵۶واحد در ابتدای دی ماه ۱۳۹۸ به ۱۲۴/,۴۳۹ ,۱ واحد در انتهای آذر ۱۳۹۹ افزایش پیدا کرد.

فلزات اساسی

از ابتدای سال ۲۰۲۰ با همه گیر شدن ویروس کرونا قیمت فلزات رنگین هم مانند سایر کامودیتی ها با کاهش های قیمت روبرو شد.این کاهش قیمت به گونه ای بود که قیمت جهانی مس به حدود ۴ هزار و ۸۰۰ دلار به ازای هر تن رسید. حداقل قیمت فلزات اساسی با افزایش شیوع کرونا در ابتدای سال ۱۳۹۹ و اواخر فصل دوم ۲۰۲۰ ثبت شد و در ادامه سال با بهبود شرایط اقتصادی از سوی چین و افزایش امیدواری به دستیابی واکسن کرونا قیمت‌های جهانی روند افزایش قیمت خود را آغاز کردند، به طوری که در انتهای سال ۲۰۲۰ شاهد سقف قیمت ها در طی ۵ سال اخیر بودیم.

تقاضای بالا ی مس

در این میان، لازم به ذکر است مس نسبت به سایر فلزات از شرایط بهتری برخوردار می باشد که علت آن در تقاضای این فلز با توجه به افزایش مصرف آن در خودروهای برقی می باشد. پیش‌بینی‌ها حاکی از کسری عرضه مس در سال‌های آتی است که منجر به  افزایش قیمت به ۱۰ هزار دلار خواهد شد. آلومینیوم به قیمت‌های ۱۰ سال اخیر دست پیدا کرد که علت آن نیز تقاضای بالایی چین و سیاست‌های کاهش مصرف انرژی در یکی از استان‌های خود بود که منجر به کاهش تولید ۱۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم گردید.

در حال حاضر با توجه به عدم رشد قابل ملاحظه قیمت آلومینا سود قابل ملاحظه‌ای از شرکت‌های تولیدکننده شمش آلومینیوم خواهد شد فولاد با کاهش تقاضا از سوی خودروسازان و بخش ساختمان به شدت افت کرد با بازگشت رشد اقتصادی چین از فصل سوم سال ۲۰۲۰ و چشم‌انداز بهبود اقتصادی در جهان شاهد رشد قابل ملاحظه قیمت فولاد بودیم.

ارز

مدیریت نرخ ارز در اقتصاد ایران یکی از چالش های عمده سیاست‌گذاران اقتصاد کشور بوده است. تغییر نرخ ارز مجموعه ای از تغییرات متفاوت و حتی متضاد را در بخش خارجی و داخلی اقتصاد به همراه دارد که برآیند آن می‌تواند عملکرد اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

موج شدید افزایش نرخ ارز ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران موجب شد دولت با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی تلاش کند عرضه و تقاضا را تحت کنترل درآورد اما چند نرخی بودن دلار نه تنها به بازار رانت‌خواری رونق داد بلکه به گفته کارشناسان ناتوانی در یکسان‌سازی نرخ ارز بر تمام بخش‌های اقتصادی و به خصوص صنعت اثرات مهلک و مخربی وارد کرده بود.

راه اندازی سامانه نیما

با افزایش تحریم‌های آمریکا دولت به دلیل کمبود ارز مجبور به حذف ارز ۴۲۰۰ ریالی به جز در موارد استثنا و سهمیه‌بندی ارز از طریق راه اندازی سامانه نیما شد از ابتدای راه اندازی بازار نیمایی میان نرخ دلار نیمایی و سنایی همیشه یک شکاف قابل ملاحظه‌ای وجود داشته است اما از اواسط آبان ماه سال جاری این دو نرخ به یکدیگر نزدیک شده و تقریباً به یک نرخ تبدیل شدند.

در پی این اتفاقات  با توجه به تلاش های بانک مرکزی در یکسان سازی نرخ ارز در اقتصاد ایران به نظر می‌رسد متوسط قیمت دلار نیمایی و صنایع دلاردربازارازاد فاصله بسیار محدودی با یکدیگر دارند. افزایش نقدینگی و بالا بودن احتمال رونق درباره رفتارهای سفته بازانه از جمله مواردی بود که بانک مرکزی را مجبور به وضع قوانین جدید و کنترل بیشتر بازار ارز کرده است.

با خروج آمریکا از برجام و شیوع بیماری کرونا نرخ‌دلار با جهش زیادی همراه شد و به بالای ۳۰ هزار تومان هم رسید در ادامه داستان نرخ ارز با  شکست ترامپ در انتخابات آمریکا نرخ ارز نرخ دلار کاهش اندکی  داشت.با این حال  عدم مذاکره با آمریکا و احیای برجام موجب صعودی شدن دوباره نرخ ارز گردید.نکنه مشخص این است که  سرانجام مذاکرات بر آینده نرخ ارز تاثیرگذار خواهد بود.

نفت

در سال ۲۰۲۰ قیمت نفت نوسانات زیادی داشت به طوری که در ابتدای سال ۲۰۲۰ قیمت نفت برنت برابر ۶۶ دلار بود و در مقاطعی به زیر ۲۰ دلار سقوط کرد و در انتها نیز کار خود را با قیمت ۵۲ دلار خاتمه داد در مقطع قیمت قراردادهای آتی نفت و وستتگزاس  اینترمدیت در بازه زمانی کوتاه منفی شد.

از جمله مهمترین دلایل سقوط قیمت نفت کاهش تقاضای ناشی از بحران ویروس کرونا بود که به دلیل اینکه با کاهش عرضه از طرف تولید کنندگان آن همراه نبود منجر به کاهش قیمت نفت گردید. در این بین عوامل دیگری نظیر رقابت بین روسیه و عربستان در افزایش تولید،  تولید و عرضه نفت توسط کشورهای عراق و لیبی و همچنین عدم رعایت سهمیه های تولید توسط اعضای اوپک فشار قابل توجهی بر قیمت نفت وارد ساخت.

بر این اساس موضوعاتی که در طی این گزارش مورد بحث قرار گرفت  منجر گردید سیاست‌گذاران نیز جهت مقابله با این رویداد ها دست به اقداماتی بزنند تا شرایط را به حالت عادی برگردانند ،از جمله این اقدامات می‌توان به توافق برای کاهش تولید و سیاست‌های پولی و مالی انبساطی مثل کاهش نرخ بهره جهت جلوگیری از کاهش تقاضا برای نفت یاد کرد امیدواری به رفع پاندمی کرونا و رشد واکسیناسیون نیز از جمله محرک های افزایش قیمت نفت می باشد.