ضرورت بازار گردانی و کنترل عوامل مؤثر بر ارزندگی نماد ETFها برای اقبال صندوق‌های بعدی
صندوق دارا دوم یکی از صندوق‌های قابل معامله دولتی است که در شهریورماه عرضه شد. طبق گزارش‌هایی که در خبرگزاری‌ها منتشر شد، احتمال عرضه این صندوق در مردادماه وجود داشت اما انتظارها به نتیجه‌ای نرسید تا اینکه کش و مکش‌ها برای عرضه این نماد در بورس هویدا شد.
به گزارش خبرنگار بورس امروز، خبرها در نهایت حکایت از عرضه این صندوق در شهریورماه داشت که وزیر اقتصاد و دارایی در گفت‌وگوی خبری خود از آن صحبت کرد.
با توجه به اینکه این صندوق دومین صندوق قابل معامله دولتی در بازار سرمایه است پیش‌بینی‌های متعددی از استقبال این نماد در بازار سرمایه ارائه می‌شد. در خصوص سوالات مطرح شده برای سهامداران به تحلیلگر بازار سرمایه مراجعه کردیم تا نظر وی را در خصوص این صندوق جویا شویم.
حاشیه‌های کسری بودجه دولت در بورس
امیر حبیب دوست در گفت‌وگوی خود با خبرنگار بورس امروز با بیان اینکه آنچه انتظار می‌رفت در عرضه صندوق قابل معامله پالایشی اول محقق نشد، گفت: دولت برای تأمین مالی بخشی از کسری بودجه خود سعی کرد از عرضه صندوق‌های ETF استفاده کند و انتظار داشت که استقبال خوبی از آن شود، اما در عمل این امر محقق نشد. این برنامه موجب شد تا دولت از بازار سرمایه به لحاظ روانی حمایت کند که در نهایت به ورود نقدینگی بیشتر در بازار سرمایه ختم شد. با وجود اینکه بازار سرمایه در مسیر رشدی حرکت می‌کرد اما گمانه‌زنی‌ها درباره حمایت دولت از بازار سرمایه به رشد بیشتر بازار منتهی شد.
این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: در واقع اگرچه شرایط برای تداوم رشد بازار سرمایه مهیا بود اما عرضه این صندوق‌ها نیز به رشد آن دامن زد؛ یعنی با حمایت‌های کلامی، جو مثبتی را در بازار سرمایه ایجاد شد. عرضه ETF بانکی، زمان پذیره‌نویسی تأثیر مثبتی بر نمادهای بانکی موجود در این صندوق گذاشت.
داراها در بازار سرمایه
حبیب دوست درباره وضعیت عرضه دارا دوم گفت: با وجود پیش‌خور کردن بخشی از رشد توسط سهام بانکی، شرایط این سهام قبل و بعد عرضه صندوق دارا یکم صعودی بوده است. البته باید توجه داشت که عرضه این صندوق موجب رشد جدی صنعت بانکداری در بازار سرمایه نیز شد. پذیره‌نویسی ETF دوم یا همان صندوق پالایش یکم زمانی رخ داد که بازار سرمایه وارد فاز اصلاح شده بود.
وی با اشاره به استقبال کم از نماد پالایش یکم توضیح داد: هم زمان با این موضوع، نماد پالایشی‌ها به دلایلی بسته شد. در ادامه دولت عرضه این صندوق را به تعویق انداخت به امید اینکه شرایط بازار بهتر شود. با وجود تلاش‌های دولت اما پول هوشمند مسیر خود را طی کرد؛ بنابراین دولت با مصاحبه و حمایت‌های کلامی نتوانست مسیر این پول را تغییر دهد.
نوسانات دارا یکم در بازار سرمایه
اسماعیل بیات، کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر رخدادهای بازار سرمایه در زمان پذیره‌نویسی گفت: اگرچه قیمت دارا یکم در بازار سرمایه پس از ورود تا حدودی افزایش یافت، اما این افزایش بر مبنای قیمت اولیه بوده است، با وجود ۳.۵ میلیون شرکت‌کننده و فروش ۶ تا ۷ هزار میلیارد تومان، استقبال چندانی از دارا یکم نشد، دو ماه پس از پذیره‌نویسی دارا یکم، واحدهای این صندوق در بازار سرمایه قابلیت معامله پیدا کرد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: معامله دارا یکم در چند روز نخست ورود خود تا بیش از ۲۰۰ درصد بازده هم داشت که به دلیل نبود معامله منطقی این صندوق، دامنه نوسانی برای آن تعیین شد، با اعمال محدودیت دامنه، کنترل قیمتی برای آن اعمال گردید که هم اکنون این صندوق با قیمت ۱۶ درصد کمتر از NAV معامله می‌شود.
وی با بیان افزایشی بودن قیمت ارز در چند وقت اخیر گفت: ارزش جایگزینی پالایشی‌ها بی‌شک افزایش یافته است، بنابراین با توجه به وضع سیاسی کشور کاهش چندانی در نرخ ارز پیش‌بینی نمی‌شود. پذیره‌نویسی این صندوق با دید بلندمدت در مقابل ریسک پذیرفته شده می‌تواند بازده خوبی ایجاد کند.
تاثیرات بازار سرمایه بر داراها
مصطفی امید قائمی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اهداف با تأکید بر گفته‌های دو کارشناس و تحلیلگر فوق، افزود: اگرچه تخفیف اعطایی به سهامداران برای پذیره‌نویسی صندوق پالایش یکم قابل توجه بوده است، رکود اخیر در بازار سرمایه بر قیمت این سهام اثر گذاشت و سبب تعدیل آنها شد.
وی با بیان اینکه تخفیف مبالغ تعدیل شده از رکود بازار سرمایه بود، گفت: با این وجود بسیار بعید است که بازدهی این صندوق ثانویه همچون دارا یکم قابل توجه باشد. شرکت‌های پالایشی موجود در این صندوق، درآمد، سوددهی و وضع مالی بسیار خوبی دارند که ابلاغیه تخفیف خوراک بر حاشیه سود آنها اثر خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اهداف در خصوص سوددهی بلندمدت دارا دوم بیان کرد: این صندوق به عنوان یک دارایی برای بلندمدت از سود متعادل برخوردار است که گزینه مطلوبی برای سهامداران با دیدگاه بلندمدت است. این صندوق با توجه به افزایش قیمت ارز و مواردی از این دست در کنار داشتن طرح‌های توسعه مطلوب، سودهی خوبی خواهند داشت.
تمام مولفه های اقبال از سهام موجود در داراها
کاویان عبدالهی، مدیر کنترل عملیات کارگزاری الوند با تأکید بر نظر کارشناسان و متخصصان فوق در خصوص عوامل مؤثر بر اقبال یک سهام توضیح داد: به طور کلی چند عامل بر اقبال یک سهم اثر دارند که مدل چندعاملی را تشکیل می‌دهند. از جمله این متغیرها می‌توان به پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کشور، صنعت مورد نظر، پیش‌بینی وضعیت اقتصادی و حقوق خانوار، اعتماد سهامداران به بازار سرمایه اشاره کرد.
وی افزود: کاهش اعتماد سهامداران از بازار سرمایه، مطلوب نبودن پیش‌بینی‌ها از وضعیت آتی مانع اقبال یک سهم همچون صندوق‌های ETF پالایشی می‌شود. در چند وقت اخیر رخدادهایی که برای اوراق نفتی اتفاق افتاد و مسائلی که درون این صندوق صورت گرفت، در کنار تحرکات منفی بازار سرمایه بر اقبال پالایش یکم اثر داشتند.
مدیر کنترل عملیات کارگزاری الوند تصریح کرد: رخدادهای دیگری همچون کاهش ارز نمادهای پالایشی در زمان پذیره‌نویسی این صندوق و تغییرات سهام شرکت‌های موجود در این صندوق در بازار سرمایه از جمله عوامل مؤثر دیگری بر پذیره‌نویسی این صندوق بود. به دلیل دیدگاه دارایی محور سهامداران برای ارزش‌گذاری یک صندوق، تغییرات سهام شرکت‌های موجود در صندوق بر میزان پذیره‌نویسی آنها اثر داشت.
اقبال یا بی‌اقبالی از پذیره‌نویسی داراها
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: اگرچه اطلاعات دقیقی از میزان پذیره‌نویسی این نماد هنوز منتشر نشده اما طبق آخرین داده‌های در دست، بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال پذیره‌نویسی صورت گرفته است.
ریحانه صباغیان با اشاره به استقبال عمومی مردم از این نماد در کنار محدودیت ۵ میلیون تومانی در پذیره‌نویسی افزود: مدیر این صندوق یک ماه برای اخذ مجوز فعالیت فرصت دارد و پس از تجمیع پذیره‌نویسی‌های انجام شده، اطلاعات تجمیع شده سرمایه‌گذاران از سیستم بانکی و سیستم معاملات را جهت ثبت اطلاعات دارندگان واحدها در اختیار شرکت سپرده‌گذاری قرار خواهد داد.
وی با اشاره به بازده کسب شده سرمایه‌گذاران دارا یکم گفت: پس از بازگشایی نماد دارا یکم شاهد بازدهی مطلوبی برای سرمایه‌گذاران بودیم که البته نوسانات قیمتی این صندوق در ادامه رخداد جزو بدیهیات هر سهم و ورقه بهادار در بازار سرمایه است.
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: باید توجه کرد که حضور بازار گردان این نوسانات را کاهش می‌دهد. در حال حاضر نیز این صندوق با داشتن عرضه و تقاضا در بازار سرمایه در حال معامله است. صندوق پالایش یکم نیز همچون دارا یکم با تخفیف ۲۰ درصدی پذیره‌نویسی شد که احتمالاً به ۳۰ درصد افزایش یابد. این رخداد می‌تواند سرمایه‌گذاران را به کسب بازدهی بالاتر امیدوار کند.
صباغیان گفت: درصورتی‌که بازار سرمایه یک ثباتی را به دست آورد و این صندوق پس از بازگشایی جایگاه خود را پیدا کند، پتانسیل رشد خوبی دارد؛ بنابراین سرمایه‌گذاران آن نیز از این مزیت بهره‌مند خواهند بود. البته با توجه به ارزندگی سهام موجود در پرتفوی صندوق پالایش یکم و تخفیفی که احتمالاً ۳۰ درصدی باشد، بودن توجه به شرایط کوتاه‌مدت در بلندمدت ارزندگی بسیاری دارد.
وی در پایان یادآور شد: نماد دارا یکم در حال حاضر از هیچ‌گونه بازار گردانی برخوردار نیست لذا در برخی روزهای معاملاتی از قیمتی کمتر از VNA برخوردار است. لذا لازم است یک بازار گردان برای این نمادها در دستور کار قرار گیرد.
