اختلاف ایران و آژانس موقتی است

آژانس بین المللی انرژی اتمی، ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت های هسته ای اعلام نشده در مکان هایی در ایران خواند مطرح کرده است. دو طرف اوایل اسفندماه پارسال به توافقی دست یافتند که بر پایه آن تهران در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ ها و صیانت از حقوق ملت ایران» تعهدات داوطلبانه برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده و دوربین‌های نظارتی برخی از مراکز هسته‌ای را تا سه ماه از دسترس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور نگه می‌دارد.

مقرر گردید که اگر تحریم های آمریکا ظرف سه ماه به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می گذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.  موعد این تفاهم هفته پیش به پایان رسید و با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته،  دو طرف توافق کردند تا ضبط داده های دوربین ها در ایران حداکثر تا یکماه دیگر تمدید شود.

کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان های بین المللی در وین در این باره به خبرنگاران گفت: داده های سه ماه گذشته همچنان در اختیار سازمان انرژی است و به آژانس منتقل نمی شود. داده های یک ماه پیش روی نیز صرفا نزد ایران خواهد ماند. در رابطه با حذف یا انتقال داده ها، همان شرایط تفاهم مشترک سه ماهه همچنان حاکم خواهد بود.

نماینده دائم کشورمان به کشورهای طرف مذاکره توصیه کرد تا از این فرصت که بر اساس حسن نیت ایران فراهم شده است، در جهت لغو کامل تحریم ها به گونه ای عملی و قابل راستی آزمایی استفاده کنند.

این در حالیست که مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه با انتشار گزارشی برای اعضای شورای حکام به محدود شدن دسترسی‌های تکمیلی بازرسان آژانس اشاره و عنوان کرد که این مساله به طور جدی توانمندی آژانس برای اطمینان از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

درفرازهایی از این گزارش آمده است؛  آژانس از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ به داده های جمع آوری شده توسط تجهیزات نظارتی خود دسترسی نداشته است؛  ایران پروتکل الحاقی را اجراء نکرده است و همچنین اظهارنامه های خود در این رابطه را بروز رسانی نکرده است؛  آژانس قادر به انجام هیچ دسترسی تکمیلی تحت پروتکل الحاقی در سایت ها و اماکن ایران نبوده است؛  آژانس قادر نبوده است تا دسترسی روزانه از فردو و نطنز انجام دهد.

این درحالیست که به گفته غریب آبادی، گزارش آژانس مبین اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از حقوق ملت است. وی به خبرنگاران گفت: آنچه که ایران انجام داده است، در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از حقوق ملت بوده و این گزارش نیز به خوبی مبین اجرای تصمیم ۲۳ فوریه ایران است.

سفیر و نماینده دائم کشورمان در این گفت‌وگو تصریح کرد: آمار و ارقامی که در این گزارش درخصوص نصب ماشین ها و یا ذخایر اورانیوم غنی شده آمده است، یا بر اساس برآوردهای آژانس بوده و یا اینکه در چارچوب راستی آزمایی های پادمانی حاصل شده است و ارتباطی با اقدامات فراپادمانی ندارد.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی امیدواری است که مذاکرات وین درباره احیای برجام ظرف یک ماه اینده به نتیجه برسد تا با اجرای پروتکل الحاقی از سوی تهران نیازی به تفاهم جداگانه برای بازرسی و راستی آزمایی درخصوص برنامه هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران نباشد.  به گفته وی تفاهم یادشده یک چاره موقت است تا از حذف اطلاعات درباره فعالیت‌های اتمی ایران جلوگیری شود

در همین حال علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان طی نامه‌ای درخصوص سرنوشت تفاهم فنی مشترک که در سوم خردادماه منقضی شد به گروسی نوشت: همانگونه که گفتم، ایران این بار تصمیم گرفت تا تفاهم فنی مشترک را تمدید نکند، اما با هدف تمهید فرصت بیشتر برای ایجاد پیشرفت و به نتیجه رساندن گفتگوهای فنی ایران و آژانس، ثبت و نگهداری داده ها را برای یک ماه دیگر ادامه دهد

این نامه به تعاملات موجود فی‌مابین ایران و آژانس در حوزه پادمان نیز پرداخته و در آن آمده است: ایران تاکنون حداکثر تلاش خود را در همکاری با آژانس به شیوه ای محتوایی و با ارائه توضیحات و پاسخ های ضروری بعمل آورده است. ما از آمادگی آژانس برای تعامل فعالانه و متمرکز با ایران با هدف حل و فصل چند موضوع پادمانی، بدون تاخیر، استقبال می کنیم و بطور جدی انتظار داریم که این تعامل متقابل، بزودی منجر به نتیجه عملی در این زمینه شود.