اوراق شستا در راه بازار سرمایه تا پایان سال

غلامرضا ابوترابی در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز، درباره انتشار اوراق اجاره بدون ضامن در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر شرکت توسعه مهر آیندگان برای اولین بار اوراق اجاره بدون ضامن را به میزان ۷۰۰ میلیارد تومان منتشر کرده است و متقاضیان می‌توانند این اوراق را خریداری کنند.

وی افزود: تا پایان سال نیز اوراق اجاره شرکت پتروشیمی ارغوان گستر ایلام و شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی منتشر می شود.

جزئیات انتشار اوراق اجاره شرکت پتروشیمی ارغوان گستر ایلام

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه درباره وضعیت انتشار اوراق اجاره شرکت پتروشیمی ارغوان گستر ایلام گفت: در حال حاضر موافقت اصولی برای انتشار اوراق اجاره این شرکت اعلام شده است. مسئولین این شرکت باید مدارک و مستنداتی را برای مدیریت مرکزی ارسال کنند تا سازمان بورس مجوز انتشار این اوراق را بدهد.

ابوترابی با بیان اینکه موافقت اصولی این اوراق ۵ بهمن سال جاری صادر شد، توضیح داد: این اوراق اجاره بر مبنای تجهیزات و تاسیسات مکانیکی متعلق به پتروشیمی ارغوان گستر ایلام منتشر می شود. این دارایی‌ها به نهاد واسط (شرکت شهریور پنجم) منتقل شده و منابع مورد نیاز پتروشیمی ارغوان گستر از طریق شرکت شهریور پنجم به مبلغ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان پرداخت خواهد شد.

وی تصریح کرد: ضامن این اوراق بانک تجارت و عامل فروش آن نیز شرکت کارگزاری بانک تجارت است؛ شرکت تامین سرمایه کاردان هم بخش متعهد پذیره نویسی و بازارگردانی را به عهده دارد. این اوراق نرخ ۱۸ درصد دارد، عمرش ۵ ساله است و دوره بازپرداخت آن هر ۶ ماه یکبار است که از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار (سمات) به عنوان عامل پرداخت به حساب سهامداران واریز می شود.

ابوترابی درباره وضعیت روند انتشار این اوراق اجاره گفت: در حال حاضر مسئولین شرکت پتروشیمی ارغوان گستر ایلام باید قراردادهای مربوط به سایر ارکان از جمله بازارگردانی را منعقد کرده و پیش نویس آن را برای بررسی به ما ارسال کنند؛ در صورت تایید این پیش نویس، امضاهای صاحبان امضا ارکان مختلف مانند بازارگردان انجام می‌شود. سپس این قراردادها به مدیریت مرکزی ارسال و پس از آن سازمان بورس مجوز آن را صادر و در فرابورس ایران منتشر می شود.

انواع اوراق صکوک موجود در بازار سرمایه

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه درباره وضعیت اوراق صکوک گفت: از ابتدای تاسیس شرکت مدیریت دارایی مرکزی، بازار سرمایه وظیفه‌ی اوراق صکوک را بر دوش این نهاد قرار داد. شرکت مدیریت دارایی مرکزی نیز اقدام به تاسیس و اداره نهادهای واسط متولی انتشار این اوراق کرد. شرکت مدیریت دارایی مرکزی در ابتدا، کار خود را با اوراق اجاره شروع کرد و اولین اوراق اجاره که در بازار سرمایه منتشر شد، مربوط به شرکت هواپیمایی ماهان بود که سال ۹۰ در بازار منتشر شد.

ابوترابی با اشاره به انواع اوراق صکوک موجود در بازار سرمایه، گفت: بعد از اوراق اجاره سایر اوراق مانند اوراق مرابحه، اوراق استفنا، اوراق خرید دین، اوراق منفعت و … به بازار معرفی شدند. به دنبال این امر، شرکت‌های حاضر از طریق این اوراق توانستند منابع مورد نیاز خود را از بازار تامین کنند.

وی افزود: اوراق وکالت از نمونه‌های جدید این اوراق است که دستورالعمل آن تدوین شده اما هنوز ابلاغ نشده است.

اوراق «شستا» تا پایان سال منتشر می شود

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه درباره نحوه تامین مالی از طریق اوراق اجاره گفت: اوراق اجاره به صورت کلی، اوراقی است که مبتنی بر کالاهای فیزیکی، در بازار منتشر می‌شود. البته اوراق اجاره مبتنی بر سهام نیز به بازار سرمایه معرفی شده  و بسیاری از شرکت‌ها می‌توانند سهام شرکت‌های بورسی خود را مبنای انتشار این اوراق قرار داده و منابع مالی مورد نظر خود را تامین کنند.

ابوترابی با بیان اینکه با استفاده از اوراق صکوک حدود ۸ هزار میلیارد تومان تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه انجام شده است، تصریح کرد: در حال حاضر شرکت توسعه مهر آیندگان به میزان ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق اجاره بدون ضامن منتشر کرده است. در سال جاری نیز شرکت‌های سایپا، صنعتی و معدنی گل گهر، گسترش نفت و گاز پارسیان، پتروشیمی خلیج فارس، کرمان موتور، بانک مسکن و… از طریق اوراق صکوک تامین مالی کرده‌اند.

وی اضافه کرد: تا پایان سال نیز شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی و شرکت پتروشیمی ارغوان گستر ایلام اوراق خود را در بازار سرمایه منتشر می‌کنند.

بدون ضامن بانکی نیز اوراق اجاره منتشر می شوند

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه درباره اوراق اجاره مبتنی بر سهام گفت: در حال حاضر اوراق اجاره مبتنی بر سهام گروه توسعه مالی مهر آیندگان بدون ضامن در حال فروش است؛ به عبارت دیگر این اوراق اجاره ضامن بانکی ندارند و بر اساس رتبه‌بندی در سازمان بورس، مجوز انتشار این اوراق را دریافت کرده‌اند.

ابوترابی درباره بدون ضامن بودن این اوراق توضیح داد: سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به رتبه بندی موسسه‌های مورد اعتماد خود، مجوز انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام این گروه را به میزان ۷۰۰ میلیارد تومان برای اولین بار بدون ضامن صادر کرد.

وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که شرکت‌ها برای انتشار اوراق در بازار سرمایه داشتند، ضامن بانکی بود. در سال های گذشته، بر اساس دستورالعمل ها ضامن اوراق عموما بانک ها و موسسات مالی و اعتباری بودند. ضامن بانکی نیز باید ابتدا مجوز این امر را از بانک مرکزی دریافت می‌کرد و در نتیجه پروسه زمان بری ایجاد شده بود؛ بنابراین تامین مالی از طریق بازار سرمایه به بازار پول گره خورد.

ابوترابی با بیان اینکه این روند هزینه‌های تامین مالی را برای شرکت‌ها افزایش می داد، توضیح داد: سازمان بورس طی سال‌های اخیر، مجوزهایی را برای رتبه بندی شرکت‌ها صادر کرد و اکنون شاهد هستیم که همین امر منجر به تسهیل روند انتشار اوراق صکوک در بازار سرمایه شده است. رتبه بندی شرکت‌ها نشان می‌دهد که این شرکت‌ها تا چه میزان امکان و توانایی پرداخت  رسیدهای مربوطه را دارند. از سوی دیگر اوراق اجاره بر مبنای سهام نیز به این معناست که سهام مبنا مانند کالای فیزیکی به نهاد واسط واگذار می شود و در صورتی که شرکت نتواند طبق دستورالعمل اقساط‌ را پرداخت کند، این سهام در بازار سرمایه به فروش می‌رسد و مبالغ مربوط به سهامداران پرداخت می‌شود؛ از سوی دیگر شرکت نیز در بلک لیست سازمان قرار گفته و دیگر حق انتشار اوراق به آن داده نمی شود.

وی اضافه کرد: همچنین سازمان یک وکالت تام برای دسترسی به حساب های بانکی شرکت دارد و در صورت لزوم از این مسیر نیز می‌توان اقدام‌های لازم را انجام داد.

ضرورت فرهنگ سازی تامین مالی از طریق اوراق صکوک

مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه درباره اوراق صکوک موجود در بازار سرمایه گفت: اوراق صکوک به میزان کافی در بازار سرمایه وجود دارد و اگر شرکت‌ها بخواهند، می‌توانند از طریق این اوراق تامین مالی پروژه‌ها یا سرمایه در گردش خود را انجام دهند.

ابوترابی با بیان اینکه بسیاری از شرکت‌ها آگاهی لازم برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه را ندارند،تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از شرکت‌ها با ابزارهای تامین مالی بازار سرمایه آشنایی لازم را ندارند و همین نبود آگاهی منجر شده است تا بیشتر روش های سنتی را انتخاب کنند. در سال های گذشته بسیاری از شرکت‌ها از طریق بازار پول، تسهیلاتی را در قالب های متخلف دریافت و منابع مالی خود را تامین می‌کردند. از سوی دیگر نیز در بازار سرمایه اگر سهامداران این شرکت‌ها، نقدینگی داشتند، از طریق محل مطالبات آورده نقدی می‌توانستند منابع مورد نیاز خود را تامین کنند.

وی با بیان اینکه ابزارهای جدیدی در بازار سرمایه تعریف شده است، گفت: یکی از این ابزارها اوراق منفعت است که از سال ۹۷ به بازار سرمایه معرفی شده اما همچنان شناخته شده نیست و بسیاری از شرکت ها اشرافی به فرایندهای تامین مالی از این روش را ندارند.

ابوترابی با تاکید بر اینکه شرکت‌ها باید برای تامین مالی به ابزارهای جدید روی بیاورند، گفت: بازار پول و بازار سرمایه برای توسعه گسترده در حوزه شرکت‌ها باید در کنار هم قرار گرفته و در این خصوص فرهنگ‌سازی و آموزش‌های لازم انجام شود. البته در این حوزه باید روند تسهیل و تسریع یابد که می‌توان از انتشار اوراق اجاره بدون ضامن اشاره کرد که سازمان بورس با استفاده از رتبه بندی شرکت ها، ضامن را حذف و روند را تسریع و تسهیل بخشیده است.