رصد تخلفات بازار سرمایه با سامانه‌های نظارتی هوشمند

به گزارش بورس امروز، «امیر هامونی» ضمن تشریح وضعیت نظارت معاملات و بهره‌مندی از تکنولوژی در کشف تخلفات گفت: حضور پررنگ سهامداران در بازار سرمایه و اعتماد به این بازار در چند سال گذشته موجب افزایش چشمگیر نقدشوندگی این بازار نسبت به گذشته شده به طوری که پویایی و نشاط در این بازار دوچندان شده است ضمن اینکه این حضور، اهمیت نظارت بر معاملات را نیز بیش از گذشته آشکار می‌سازد.

وی یادآور شد: اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه روز گذشته خود در زمینه سامانه‌های نظارتی پرسش داشتند که چرا تغییر کردند و گاهی کنار گذاشته شدند،توضیح اینکه برخی سامانه‌های قدیمی با عنوان سمپا و سمپا پرو در گذشته فعالیت داشتند و مربوط به سامانه معاملات قبل از اتوس بودند، اما با خرید سامانه معاملات اَتوس، فرانسوی‌ها برای سامانه نظارتی سامانه آرامیس را پیشنهاد کردند که به مرور و با افزایش عمق بازار تصمیم برآن شد تا در کنار سامانه آرامیس از فناوری داخلی نیز استفاده شود.

به گفته هامونی، سامانه‌های نهان، بیدار و بی‌آی به عنوان فناوری ‌های داخلی در زمینه سامانه‌های نظارتی مورد استفاده قرار گرفتند و این سامانه‌ها درکنار سامانه آرامیس توسعه پیدا کردند.

مدیر عامل شرکت فرابورس ایران توضیح داد: رصد تخلفات بازار همانند سایر بورس‌های جهان اکنون با استفاده از سامانه‌های نظارتی هوشمند انجام می‌شود و سامانه‌های نظارتی به دو شکل آنی (Real-time) یا دوره‌ای (Historical) معاملات و کدهای بورسی را نظارت و تحلیل می‌کنند، البته نوع و ماهیت داده‌ها می‌تواند در نحوه نظارت تاثیر داشته باشد.

وی یادآور شد: یکی دو سال گذشته نیز تلاش‌هایی انجام گرفت تا از سامانه‌های نظارت خارجی که در دنیا معروفیت دارند، استفاده شود و قرارداد خریدی به همین منظور امضا شد که کارهای مربوط به آن نیز پیش رفت، اما مساله تحریم‌ها به وجود آمد و دیگر نتوانستیم از این سامانه‌ها استفاده کنیم.

به گفته هامونی، سامانه‌های نظارتی کنونی به شکل هوشمند عمل کرده و با بروز تخلفات، این سامانه‌ها به شیوه اتوماتیک تخلف را شناسایی می‌کنند و علاوه بر فرابورس ایران در بورس اوراق بهادار تهران این نظارت‌ها توسط معاونت نظارت بر بازار و مدیریت‌های مربوطه به شکل مستمر انجام می‌شود.

مدیرعامل فرابورس ایران گفت: سامانه‌های داخلی فعالیت دارند و در زمینه هوش مصنوعی تلاش‌هایی نیز انجام می‌ شود تا از فناوری ماشین لرنینگ، دیپ لرنینگ و حوزه‌هایی نظیر اینها استفاده کنیم.

وی پیرامون دو چالش در حوزه سامانه‌های نظارتی توضیح داد: یکی دسترسی به دیتاهای سایر دستگاه‌ها وجود ندارد که به موجب ماده ۱۹ بازار اوراق بهادار دستگاه‌های دیگر باید دیتا به فرابورس بدهند تا نظارت قوی‌تر شود و دوم در ارتباط با برخی از تخلفات که در بازار محرز می‌شود، نیاز به حمایت‌های قانونی وجود دارد تا کانال‌هایی را که برای منفعت شخصی سیگنال می‌دهند با مشخصات صاحب کانال اطلاع‌رسانی شود که در این زمینه تدوین قوانین لازم ضرورت دارد.

هامونی یادآور شد: نتیجه این بررسی‌ها به عنوان نمونه مسدودسازی کدهای بورسی یا تایید معاملات در برخی نمادها و در موارد پیچیده‌تر، تشکیل پرونده‌های قضایی و کیفری و مواردی ازین دست است که تخلف در عملکرد برخی کدهای معاملاتی شناسایی شده است.