تداوم سودآوری قابل قبول، راه ورود استارت‌آپ‌ها به بورس است/ نتیجه پذیرش تپسی در فرابورس
مدیر پذیرش فرابورس بیان کرد: «ورود استارت‌آپ‌ها به بورس، زمانی مناسب به نظر می‌رسد که از زمان تأسیس و شروع فعالیت چنین شرکت‌هایی، حداقل دوره مورد نیاز گذشته باشد و به مقبولیت در میان مشتریان خود رسیده باشند. به بیان دیگر تداوم سودآوری قابل قبولی پیش رو داشته باشند.
به گزارش بورس امروز، از ابتدای سال بحث ورود استارت‌آپ‌ها به بازار سرمایه پررنگ‌تر شد. اما تا این لحظه که سه ماه به پایان سال مانده، هنوز استارت‌آپی وارد این بازار نشده است. به هر حال خبر از ورود شرکت تپسی به فرابورس اکنون محتمل‌ترین خبری است که از کسب‌وکارهای نوآور برای ورود به بازار سرمایه می‌رسد و طبق گفته مدیرعامل آن قرار است در زمستان شاهد ورود این کسب‌وکار به فرابورس باشیم.
مساله مهمی که برای ورود استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوآور به فرابورس مطرح شده بحث سرمایه‌گذاری و تأمین مالی آنهاست که بسیاری معتقد هستند ورود آنها به بازار سرمایه می‌تواند نویدبخش باشد. اما در مقابل نگرانی‌های دیگری مانند نداشتن شفافیت مالی کسب‌وکارهای نوآور و هیجانی عمل کردن برای ورود استارت‌آپ‌ها به این بازار نیز وجود دارد.
در این راستا فرابورس برای ورود این کسب‌وکارها به بورس بازار مجزایی به نام بازار هدف ترتیب داده تا شرایط ورود برای این نوع کسب‌وکارها تسهیل شود. به بهانه سازوکار فعالیت این بازار و اینکه تا چه میزان شرایط ورود برای کسب‌وکارها فراهم است، به سراغ مونا سادات کابلی، مدیر پذیرش فرابورس ایران رفتیم که شرح گفت‌وگو با او را در ادامه می‌خوانید.
نتیجه پذیرش تپسی در فرابورس در دست بررسی است
باتوجه به اینکه تپسی خبر از ورود خود به فرابورس در اواخر امسال داده، از مدیر پذیرش فرابورس ایران، این سوال را پرسیدیم که آیا اکنون شرایط لازم برای ورود این شرکت به فرابورس فراهم شده است؟ کابلی توضیح داد: با توجه به پذیرش مشروط شرکت پیشگامان فناوری و دانش آرامیس با برند تجاری تپسی از هیات پذیرش شرکت فرابورس ایران، پذیرش این شرکت منوط به تهیه و ارائه برخی مدارک به فرابورس ایران از جمله صورت‌های مالی حسابرسی شده مربوط به دوره شش‌ماهه منتهی به ۳۱ شهریورماه شد. از آنجا که مدارک درخواستی از این شرکت ارائه شده، پس از بررسی این مدارک توسط فرابورس، پذیرش این شرکت مجدداً در هیات پذیرش طرح و نتیجه نهایی اطلاع‌رسانی می‌شود.
موضوعی که مطرح می‌شود این است که اساساً چه کسب‌وکارهایی و در چه مراحلی می‌توانند به بازار هدف ورود کنند؟ مدیر پذیرش فرابورس در این رابطه گفت: بازار هدف به منظور ورود شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ، دانش‌بنیان، غیردانش‌بنیان و همچنین استارت‌آپ‌هایی تشکیل شده که چشم‌انداز و پتانسیل روشنی از رشد یا سودآوری دارند، اما برخی از شرایط پذیرش در بازارهای اول و دوم را ندارند.
ملاک اصلی در پذیرش در بازار هدف، میزان دارایی، سود، وجود یا عدم وجود سود (زیان) انباشته و سایر معیارهای کمی نیست بلکه پتانسیل رشد یا سودآوری شرکت است. بر این اساس به تشخیص کمیته پذیرش، در صورت وجود چشم‌انداز روشن از رشد یا سودآوری، شرکت‌هایی که در مرحله قبل از بهره‌برداری هستند و همچنین اوراق بهادار مبتنی بر پروژه‌ها، طرح‌ها و امتیازها، قابل پذیرش در این بازار هستند.
تداوم سودآوری قابل قبول، راه ورود استارت‌آپ‌ها به بورس
اکنون ورود شرکت‌هایی مانند دیجی‌کالا، کافه‌بازار، شیپور و تپسی برای ورود به بازار سرمایه اعلام آمادگی کرده‌اند. درحالی‌که این شرکت‌ها دیگر در زمره استارت‌آپ‌ها قرار نمی‌گیرند و به‌عنوان کسب‌وکارهای نوآور تلقی می‌شوند. در این صورت این سؤال پیش می‌آید که آیا کسب‌وکارهای نوآور نیز باید شرایطی را مانند استارت‌آپ‌ها برای پذیرش در فرابورس بگذرانند؟
مدیر پذیرش فرابورس در این باره بیان کرد: «ورود استارت‌آپ‌ها به بورس، زمانی مناسب به نظر می‌رسد که از زمان تأسیس و شروع فعالیت چنین شرکت‌هایی، حداقل دوره مورد نیاز گذشته باشد و به مقبولیت در میان مشتریان خود رسیده باشند. به بیان دیگر تداوم سودآوری قابل قبولی پیش رو داشته باشند.
به‌گفته او برخی از کسب‌وکارهای نوآور پس از کسب مقبولیت کافی و اطمینان نسبت به تداوم سودآوری آتی، دیگر در زمره کسب‌وکارهای نوپا قرار نمی‌گیرند و شرایط پذیرش برای چنین شرکت‌هایی مشابه دیگر شرکت‌هاست؛ اما در رابطه با شرکت‌هایی که در مورد تداوم سودآوری‌شان تردید زیادی وجود دارد مانند استارت‌آپ‌های نوپا، صرفاً بحث تأمین مالی اولیه می‌تواند موضوعیت داشته باشد.
ناشران در بازار هدف حداقل باید یک بازارگردان داشته باشند
برخی از ورود استارت‌آپ‌ها به بازار سرمایه ابراز نگرانی کرده و معتقد هستند که ممکن است با ورود به این بازار وارد هیجان بازار سرمایه شوند و آسیب‌هایی را محتمل شوند. کابلی در خصوص آسیب‌هایی که ممکن است گریبان استارت‌آپ‌ها را زمان ورود آنها به بورس بگیرد، توضیح داد: جهت جلوگیری از مخاطرات در بازار هدف، همانند بازار اول و دوم تمهیداتی در نظر گرفته شده که البته با توجه به اینکه دستورالعمل بازار هدف هنوز قطعی نشده است، امکان تغییر در هریک از بندها وجود دارد.
او با اشاره به اینکه ناشران پذیرفته شده در بازار هدف همانند بازار اول و دوم مکلف به رعایت مقررات ابلاغی سازمان بورس و فرابورس از جمله مقررات مربوط به افشای اطلاعات، حاکمیت شرکتی و غیره هستند، گفت: در صورتی‌که ناشر پذیرفته شده در بازار هدف شرایط اولیه مقرر در این دستورالعمل و دستورالعمل‌های مربوطه را از دست بدهد، امکان اعطای مهلت به او از سوی کمیته پذیرش وجود دارد که البته در این مدت نماد معاملاتی ناشر مشمول فرایند تعلیق خواهد شد؛ اما در صورت سپری شدن مهلت تعیین شده برای ناشر و عدم احراز شرایط مدنظر، کمیته مذکور ضمن لغو پذیرش اوراق بهادار حسب مورد، ناشر را به تابلو توافقی بازار سوم یا تابلو قرمز بازار پایه منتقل می‌کند.
او ذکر کرد که همچنین هیات مدیره فرابورس ایران می‌تواند بر اساس ضوابط ابلاغی خود، برای برخی از نمادها محدودیت‌هایی در رابطه با دامنه نوسان، حجم‌مبنا، تعداد روزهای معاملاتی و سایر ریزساختارهای بازار ایجاد کند. در عین حال با تشخیص کمیته پذیرش، وجود حداقل یک بازارگردان برای ناشر پذیرفته شده در این بازار ضروری است.
