کمبود مواد اولیه و کاهش تقاضا عامل رکود بازار لوله و پروفیل

به گزارش بورس امروز، محمدتقی میرزا رسولی گفت: مشکل صنعت لوله و پروفیل در حال حاضر، کمبود مواد اولیه و رکود در بخش مصرف است. متأسفانه در چند ماه گذشته قیمت مواد اولیه به‌شدت افزایش یافته و درعین‌حال قدرت خرید هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان به دلیل گرانی‌های اخیر کاهش یافته است.

وی افزود: قیمت ورق گرم به عنوان ماده اولیه تولید لوله و پروفیل در ابتدای سال ۱۳۹۵ حدود یک هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود اما این قیمت اکنون به بیش از ۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. این یعنی تولیدکننده می‌توانست با ۱۵ میلیارد تومان نقدینگی، ۱۰ هزار تن مواد اولیه خود را تامین کند اما با افزایش ۱۰ برابری قیمت، تنها قادر است در شرایط کنونی یک هزار تن ماده اولیه تامین کند. به همین ترتیب مصرف‌کنندگان لوله و پروفیل نیز با افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید مواجه شده‌اند.

تغییر نوع عرضه ورق، شرایط بازار را تغییر داد

مدیرعامل شرکت صدرا پروفیل تهران بیان کرد: شرکت فولاد مبارکه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق گرم در کشور، بزرگ‌ترین تامین‌کننده ماده اولیه شرکت ما محسوب می‌شود. البته از دو شرکت دیگر تولیدکننده ورق گرم یعنی نورد و لوله اهواز و فولاد گیلان نیز ورق گرم خریداری می‌کنیم. با این حال از زمانی که وزارت صنعت، معدن و تجارت با دستورالعمل‌های خود باعث تغییر شیوه عرضه در بورس کالا شد، نوع عرضه فولاد مبارکه نیز تغییر کرد.

میرزا رسولی یادآوری کرد: در گذشته فولاد مبارکه بخشی از تولیدات خود را در بورس کالا عرضه می‌کرد و اگر یک مشتری نمی‌توانست مواد اولیه خود را از بورس کالا تامین کند، فولاد مبارکه عرضه خارج از بورس یا مچینگ انجام می‌داد و واحدهای تولید می‌توانستند بخشی از نیازهای خود را از این طریق تامین کنند.

وی افزود: در آن زمان خود شرکت فولاد مبارکه از مشتریان و واحدهای تولیدی خریدار ورق به صورت منظم بازدید می‌کرد و به فعالیت آن‌ها نظارت داشت. این یعنی فولاد مبارکه از طریق نمایندگان خود بر تامین مواد اولیه، میزان تولید، فرآیندهای تولیدی و حجم فروش مصرف‌کنندگان به صورت دقیق نظارت می‌کرد و همین امر موجب می‌شد تولیدکنندگان به فولاد مبارکه به عنوان یک تامین‌کننده مطمئن نگاه کنند و از تامین مواد اولیه خود در هر شرایط اطمینان داشته باشند.

اعمال سهمیه‌بندی نادرست

مدیرعامل شرکت صدرا پروفیل تهران تصریح کرد: از زمانی که وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به سهمیه‌بندی مواد اولیه واحدهای تولیدی کرد، علاوه بر اینکه قیمت‌ها در بازار به‌شدت افزایش یافته است، خریداران نیز به صورت قارچ‌گونه زیاد شده‌اند؛ به‌طوری‌که برخی از خریداران که اساسا مصرف‌کننده واقعی نیستند، به این بازار وارد شده‌اند و ورق را خریداری می‌کنند. به این ترتیب، علاوه بر اینکه ورق به مصرف‌کنندگان اصلی و واحدهای تولیدی نمی‌رسد، این خریداران ورق را به قیمت بیشتر در بازار آزاد به فروش می‌رسانند.

میرزا رسولی بیان کرد: اگر دلالان بتوانند ورق را از بورس کالا خریداری کنند، با توجه به افزایش قیمت‌ها در بازار و تحویل دو ماهه و سه ماهه آن از سوی فولاد مبارکه، بدون فعالیت تولیدی سود هنگفتی را کسب خواهند کرد. به‌طوری‌که اگر ورق یک هزار تومان به ازای هر کیلوگرم گران شود، با خرید یک هزار تن ورق بیش از یک میلیارد تومان نصیب دلال در بازار آزاد خواهد شد.

وی با اشاره به نقش پررنگ فولاد مبارکه در تامین مواد اولیه پیش از دخالت وزارت صمت، بیان کرد: فولاد مبارکه به طور دقیق واحدهای تولیدی را مورد پایش قرار می‌داد و ورق تولیدی خود را میان همه واحدهای فعال و متقاضی بدون کمترین مشکلی توزیع می‌کرد. موضوعی که این شرکت به آن توجه داشت، پروانه بهره‌برداری واحد تولید بود.

وجود رکود و کمبود مواد اولیه در صنعت

مدیرعامل شرکت صدرا پروفیل تهران گفت: در حال حاضر شرکت ما نتوانسته است مواد اولیه خود را تامین کند و با وجود اینکه محصول تولید کرده است، خریداری برای آن یافت نمی‌شود. از سویی قیمت مواد اولیه افزایش یافته و تامین آن دشوار است و از سوی دیگر، قیمت محصولات یعنی لوله و پروفیل نیز با رشد مواجه شده و مشتریان قادر به خرید آن نیستند. به طور مثال، شرکت ما لوله‌های ضخیم تولید می‌کند که قیمت آن نسبت به دیگر محصولات بالاتر است اما به دلیل نبود مشتری در انبار مانده و به فروش نرفته است.

میرزا رسولی تصریح کرد: مشکل دیگری که در صنعت لوله و پروفیل پیش آمده این است که تامین مواد اولیه از بورس کالا به صورت کاملا نقدی است. این یعنی یک مصرف‌کننده برای خرید یک هزار تن ورق از بورس کالا با قیمت هر کیلوگرم ۱۰ هزار تومان، باید ۵۰ درصد آن یعنی پنج میلیارد تومان به صورت نقدی در حساب بورس کالا واریز کند و پس از برنده شدن در خرید، پنج میلیارد تومان دیگر به صورت نقدی پرداخت کند تا ماده اولیه را دو ماه بعد تحویل بگیرد. در اواخر سال گذشته و ماه‌های ابتدایی سال جاری، چندین معامله ورق فولاد مبارکه در بورس کالا ابطال شد و به افزایش تقاضا و التهاب در بازار دامن زد. اوایل سال جاری قیمت هر کیلوگرم ورق در بورس کالا ۹ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود اما با هر بار ابطال معاملات از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، حدود یک هزار تومان قیمت ورق افزایش یافت و به بیش از ۱۳ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید.

وی تاکید کرد: قطعا با این فرآیند قدرت خرید کارخانه‌های تولیدی کاهش یافته است و تامین این نقدینگی در توان تولیدکنندگان نیست. در این دو ماه باید تمام هزینه خرید ورق در حساب بورس کالا باقی می‌ماند تا موعد تحویل مواد اولیه فرا برسد. با توجه به ماندگاری نقدینگی در حساب و مدت‌دار بودن معامله، سود این مدت نیز باید توسط خریدار پرداخت شود. اگر خریدار مجبور به اخذ وام از بانک برای تامین مواد اولیه شود، باید به صورت اسمی ۱۸ درصد کارمزد پرداخت کند؛ درحالی‌که کارمزد واقعی وام دریافتی حدود ۲۶ درصد است. تولیدکننده نیز ناچار است برای جبران هزینه‌های تحمیلی، قیمت محصولات خود را افزایش دهد. به این ترتیب هم مواد اولیه و هم محصولات گران‌تر از معمول به دست مصرف‌کنندگان خواهد رسید.

کاهش تولید به دلیل کاهش تامین مواد اولیه و رکود

مدیرعامل شرکت صدرا پروفیل تهران در خصوص وضعیت این شرکت، گفت: ظرفیت اسمی تولید کارخانه ما حدود ۱۸۵ هزار تن در سال است. در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ تولید روزانه شرکت ما حدود ۳۵۰ تن در روز بود و بنابراین با ۷۰ درصد ظرفیت اسمی یعنی ۱۳۰ هزار تن در سال فعالیت می‌کردیم اما در حال حاضر، تولید ما به دلیل کمبود مواد اولیه تقریبا متوقف شده است و در حد بسیار کم تولید می‌کنیم. در اوایل دهه نود تنها با یک شیفت ۱۲ ساعته و دو ساعت اضافه‌کاری فعالیت می‌کردیم اما اکنون تنها در یک شیفت هشت ساعته، آن هم با یک‌سوم ماشین‌آلات و تجهیزات فعال هستیم.

میرزا رسولی در خصوص محصولات این شرکت گفت: محصولات شرکت ما به عنوان تولیدکننده لوله و پروفیل بسیار متنوع بوده و در صورت وجود تقاضا قادر هستیم بیش از ۱۵۰ نوع لوله و پروفیل را تولید و روانه بازار مصرف کنیم. حتی ممکن است برخی از محصولات به دلیل ضخامت، قطر و گرید ماده اولیه بسیار شبیه به هم باشند اما از نظر مشتری با یکدیگر تفاوت دارند. به طور مثال، یک قوطی فولادی با قطر ۴۰ سانتی‌متر، با ضخامت‌های ۱.۵، ۲، ۲.۵، ۳، ۳.۵ و ۴ میلی‌متر تولید می‌شود؛ بنابراین هر یک از این محصولات، یک نوع محصول محسوب می‌شوند.

وی یادآوری کرد: شرکت ما بر اساس سفارش تولید نمی‌کند و با توجه به شرایط بازار، محصولات مختلف را به صورت انبوه و از هر نوع به میزان معینی تولید می‌کنیم. میزان تولید نیز به فروش آن در بازار بستگی دارد. هر محصولی که در بازار مشتری بیشتری داشته باشد، تولید آن نیز بیشتر و بالعکس، محصول دارای مشتری کمتر، تولید آن کمتر خواهد بود. تولید در شرکت با ارزیابی سلیقه مشتریان و تخمین تقاضای بازار، به صورت انبوه انجام می‌شود. علت تنوع تولید در شرکت ما نیز تکمیل بودن سبد تولید و حفظ مشتریان است زیرا اگر مشتری نتواند کالای خود را از یک تولیدکننده تامین کند، به دیگر تولیدکنندگان مراجعه خواهد کرد و از دست خواهد رفت. ضمن اینکه تکمیل بودن سبد تولید شرکت ما برای مشتری نیز سودمند است و می‌تواند همه کالاهای موردنیاز خود در زمینه لوله و پروفیل را به صورت یکجا تامین کند.

بازار آزاد، راهکار اساسی مشکلات صنایع

مدیرعامل شرکت صدرا پروفیل تهران تصریح کرد: با اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت متولی عرضه ورق در بورس کالا و سهمیه‌بندی آن برای شرکت‌های تولیدی است و قصد دارد به بازار این محصول سروسامان بدهد اما به نظر می‌رسد این نظارت دقیق نیست و باید شیوه نظارتی خود را تغییر دهد. ضمن اینکه احتمال تغییر سهمیه‌ها یا کاهش آن وجود دارد چراکه متقاضیان بسیاری برای ورق وجود دارد و دولت قصد دارد با کاهش سهمیه شرکت‌ها، ورق را میان متقاضیان به گونه‌ای توزیع کند که نیاز اکثر آن‌ها تا حدودی تامین شود.

میرزا رسولی در پایان تصریح کرد: اگر بازار به صورت آزاد باشد و عرضه و تقاضا در آن بدون محدودیت انجام شود، بسیاری از مشکلات کنونی حل خواهد شد و بازار در نهایت راه خود را خواهد یافت. در مقابل، اگر سهمیه‌بندی، اعمال نظر غیر کارشناسی و تغییر شرایط عرضه و تقاضا به صورت دائم انجام شود، بازار هیچ‌گاه به تعادل نخواهد رسید و همواره شاهد نابسامانی و افزایش قیمت خواهیم بود.