ادعای اروپایی ها در خصوص برجام و پاسخ ظریف
در حالی که نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهوری فرانسه مدعی شدند به برجام متعهد هستند، وزیر امور خارجه ایران گفت: اگر اروپایی‌ها به رفتارهای بلاوجه خود ادامه دهند و یا پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستند، از NPT خارج خواهیم شد.
به گزارش روند بورس امروز، بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس و امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه مدعی تعهد کشورهایشان به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام شدند.
یک سخنگوی دفتر نخست وزیری انگلیس از طرح موضوع ایران در دیدار این دو مقام در حاشیه نشست لیبی در برلین خبر داد و ادعا کرد: درباره ایران، سران دو کشور بر تعهد خود به برجام تاکید کردند و همچنین توافق کردند که برای پیشگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای نیاز به تعریف چارچوب کاری بلندمدت وجود دارد.
به گفته این سخنگو، دو طرف درباره «اهمیت تنش‌زدایی و همکاری با شرکای بین‌المللی برای یافتن راه حل سیاسی برای کاهش تنش‌های موجود» توافق کردند.
این در حالیست که اروپایی‌ها اخیراً مکانیسم ماشه در برجام را فعال کرده‌اند.
گفتنی است که در مکانیسم ماشه به لحاظ حقوقی، ابتدا درخواست جلسات حل اختلاف خواهد شد و با قانع نشدن احتمالی اروپایی‌ها، نهایتاً با ارجاع موضوع به شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل بازخواهد گشت.
در مکانیسم ماشه برجام، شورای امنیت در مورد قطعنامه ادامه لغو تحریم‌های ایران رأی‌گیری می‌کند. فقط کافی است یکی از سه کشور آمریکا، فرانسه یا انگلیس این قطعنامه را وتو و طی ۳۰ روز به تصویب نرسد، آنگاه به شکل خودکار، تمامی تحریم‌ها علیه ایران به کار می‌افتد.
این روند ذیل بند ۳۶ و ۳۷ برجام اینگونه تعریف شده که هر یک از طرف‌های برجام می‌توانند در صورتی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد، موضوع را در کمیته حل اختلاف مطرح کنند.
این کمیته ۱۵ روز فرصت حل اختلاف را دارد و اگر به نتیجه نرسد با ورود وزیران امور خارجه ۱۵ روز دیگر زمان وجود خواهد داشت. البته در اینجا امکان افزایش زمان رسیدگی نیز پیش‌بینی شده است.
به طور همزمان امکان طرح شکایت در شورای مشاوران وجود دارد و آنها باید تا ۱۵ روز بعد نظر غیر الزام‌آور خود را ارائه کنند.
چنانچه اختلافات در ۳۰ روز حل نشود؛ گام سوم، فرصت پنج روزه برای کمیته مشترک است که با کمک شورای مشاوران راه‌حلی بیابد.
اما اگر همچنان اختلافات پابرجا باشد، طرفین می‌توانند تعهدات خود را به طور کامل یا گام به گام متوقف کنند و موضوع را با ۱۵ عضو شورای امنیت در میان بگذارند.
در مرحله پنجم، پس از ارجاع موضوع به شورای امنیت، اعضای آن ۳۰ روز فرصت رأی‌گیری دارند. تا بدون رأی وتوی اعضای دائم این شورا (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) قطعنامه به تصویب برسد.
پس از این پنج مرحله، اگر شورای امنیت در مدت یک ماه قطعنامه‌ای صادر نکند، مکانیسم ماشه به کار می‌افتد و تحریم‌ها به طور خودکار بازمی‌گردند.
دو دیپلمات اروپایی مدعی شده‌اند هدف از این اقدام بازگرداندن تحریم‌ها نیست بلکه هدف، حفظ توافق از طریق گفت‌وگو با ایران برای بازگشت تهران به تعهدات برجامی است.
ظریف: در صورت ارسال پرونده ایران به شورای امنیت از NPT خارج می‌شویم
«محمد جواد ظریف» با بیان این که وزارت امور خارجه از مسیر حقوقی تصمیم اخیر کشورهای اروپایی درباره فعال کردن سازوکار حل و فصل اختلاف را دنبال می‌کند، گفت: جمهوری اسلامی ایران بحث روش حل اختلاف را به صورت رسمی اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بعد از خروج آمریکا از برجام آغاز کرد.
وی افزود: در این راستا، سه نامه در ۱۰ می سال ۲۰۱۸، ۲۶ اوت سال ۲۰۱۸ و نوامبر سال ۲۰۱۸ نیز به خانم موگرینی نوشته شد و در آن رسما اعلام شد که ایران روش حل و فصل اختلافات را شروع کرده است.
وزیر امور خارجه گفت: در نامه‌ای که در نوامبر ۲۰۱۸ به خانم موگرینی نوشته شد، تاکید کردیم که ایران مکانیزم حل و فصل اختلافات را شروع کرده و به پایان رسانده است و لذا ناگزیریم که برنامه کاهش تعهدات برجام را اجرایی کنیم.
ظریف یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران پس از نامه مذکور ۷ ماه به اتحادیه اروپا فرصت داد و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ (می سال ۲۰۱۹) کاهش تعهدات برجام را آغاز کرد که تقریبا دو ماه پس از آن، آثار عملی داشت.
وی افزود: اظهارات اروپایی‌ها هیچ وجه قانونی ندارد لذا ما از بلاوجه بودن اقدام اروپایی‌ها استفاده می‌کنیم. اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند، طبق نامه رئیس‌جمهور در همان اردیبهشت ۱۳۹۷، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه ایران پنج گام در راستای کاهش تعهدات برجام برداشته است و قرار نیست گام دیگری برای کاهش تعهدات بردارد، گفت: در صورتی که اروپایی‌ها به تعهدات خود برگردند ایران هم کاهش تعهدات را متوقف می‌کند اما اگر اروپایی‌ها به رویه خود بر اساس بازی‌های سیاسی ادامه دهند زیرا هیچ محمل قانونی ندارد ما امکانات متعددی داریم.
وی خاطرنشان کرد: در نامه رئیس جمهور آمده اگر این موضوع به شورای امنیت ارجاع شود، خروج ایران ازNPT مطرح خواهد بود اما پیش از آن برنامه‌های دیگر را می‌توان در دستور کار قرار داد.
