گشایش ارزی فولاد با اجرای تالار دوم مبادله
تالار دوم مبادله ارز برای حل مشکل رفع تعهد صادرکنندگان و رونق صادرات فولاد راه‌اندازی شد. این تالار تحت نظارت بانک مرکزی نرخ توافقی را جایگزین نرخ دستوری می‌کند، اما اجرای پلکانی آن همچنان اعتراضاتی را در پی دارد.
به گزارش بورس امروز؛ در روزهای اخیر موضوع راه‌اندازی *تالار دوم مبادله ارز* به یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوهای اقتصادی کشور تبدیل شده است. پس از اعلام رئیس اتاق بازرگانی ایران در همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی تبریز مبنی بر ایجاد این تالار برای حل مشکل رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، حالا فعالان صنعت فولاد نیز از آثار این تصمیم بر بخش خود سخن می‌گویند.
صمد حسن‌زاده رئیس اتاق ایران تأکید کرده بود که تالار دوم با مشارکت دولت و بخش خصوصی طراحی می‌شود تا صادرکنندگان بتوانند ارز حاصل از صادرات را مستقیم در اختیار واردکنندگان قرار دهند. در همین راستا، محمدعلی دهقان‌دهنوی رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز توضیح داد که این تالار با سازوکاری متفاوت از بازار توافقی گذشته فعالیت خواهد کرد و تحت نظارت بانک مرکزی، مبادلات ارزی میان صادرکنندگان و واردکنندگان به‌صورت واقعی انجام خواهد شد.
اما در صنعت فولاد، این سیاست رنگ و بوی تازه‌ای گرفته است. فعالان این بخش می‌گویند ۸۰ درصد مشکلات صادرات فولاد ناشی از سیاست‌های ارزی است و الزام عرضه ارز در تالار اول مرکز مبادله با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد، صادرات را از توجیه اقتصادی خارج کرده بود. همین موضوع به رواج کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و عدم بازگشت ارز منجر شد. حالا با انتقال ارز فولادی‌ها به تالار دوم، فاصله قیمتی با بازار آزاد کاهش یافته و صادرات دوباره جذاب‌تر شده است.
مسئولان وزارت صمت و ایمیدرو اعلام کرده‌اند که عرضه ارز صادرات فولاد در تالار دوم یک بازی دوسر برد برای دولت و صادرکنندگان است؛ چراکه تبعیض علیه فولادی‌ها پایان می‌یابد و هزینه‌ها و درآمدهای آنها با نرخ یکسان ارز محاسبه می‌شود. با این حال، این سیاست همه حلقه‌های زنجیره فولاد را شامل نمی‌شود و بیشتر مربوط به محصولات نهایی است. همین امر اعتراض برخی فعالان را برانگیخته است، زیرا به باور آنها این تصمیم می‌تواند شکاف قیمتی در حلقه‌های مختلف زنجیره ایجاد کند و تعادل بازار داخلی را برهم بزند.
بهادر احرامیان، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، عرضه ارز فولادی‌ها در تالار دوم را اقدامی مثبت دانسته که انگیزه صادرات را افزایش می‌دهد، اما هشدار داده است که چون این سیاست به‌صورت پلکانی اجرا می‌شود و همه محصولات را دربرنمی‌گیرد، همچنان مشکلاتی باقی خواهد ماند. رضا شهرستانی، دیگر فعال صنعت فولاد، نیز تأکید کرده است که تنها راه پایان دادن به رانت و مشکلات ارزی، حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز است.
در کنار چالش‌های ارزی، صنعت فولاد با مشکلات دیگری همچون الزام عرضه کامل محصولات در بورس کالا، ناترازی انرژی، رکود بازار داخلی و کاهش تقاضای جهانی روبه‌روست. این مجموعه عوامل باعث شده است که فولادی‌ها از چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون تن تا سال ۲۰۲۵ عقب بمانند. با این حال، فعالان امیدوارند که اصلاح سیاست‌های ارزی و عرضه ارز در تالار دوم، نقطه شروعی برای بازگشت رونق به صادرات فولاد و افزایش درآمدهای دولت از محل مالیات باشد.
این روایت نشان می‌دهد که *تالار دوم مبادله ارز* نه‌تنها برای صادرکنندگان غیرنفتی، بلکه برای صنعت فولاد نیز به‌عنوان یک گشایش جدی مطرح است؛ گشایشی که اگرچه هنوز با محدودیت‌ها و اعتراضاتی همراه است، اما می‌تواند مسیر تازه‌ای برای بازگشت ارز، افزایش صادرات و بهبود شرایط تولید در یکی از صنایع کلیدی کشور باز کند.
