توقف فعالیت ستاد گذر مرز به مرز، تهدیدی برای سهم ایران در اوراسیا
با گذشت بیش از دو هفته از تشکیل ستاد ملی ترانزیت، هیچ پیشرفت ملموسی گزارش نشده؛ کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه تعلل، موجب کاهش سهم ایران در شبکه‌های ترانزیتی و تجارت منطقه‌ای اوراسیا و از دست رفتن فرصت‌های راهبردی توسعه مسیرهای بین‌المللی خواهد شد.
به گزارش بورس امروز؛ ستاد ملی گذر مرز به مرز (ترانزیت) که با هدف هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف برای تسهیل حمل‌ونقل و ارتقای جایگاه ایران در مسیرهای بین‌المللی تشکیل شده، هنوز فعالیت مؤثری از خود نشان نداده است. نخستین جلسه این ستاد دوم مهرماه ۱۴۰۴ به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، محمدرضا عارف، برگزار شد و کلیات سند برنامه ملی ترانزیت به تصویب رسید. قرار بود دستگاه‌های اجرایی ظرف یک هفته نظرات تکمیلی خود را ارائه دهند و زمینه برگزاری جلسه دوم و جمع‌بندی نهایی فراهم شود.با این حال، بیش از دو هفته از آن زمان گذشته و هنوز هیچ جلسه دومی برگزار نشده و گزارشی از پیشرفت کار منتشر نشده است. این تأخیر در شرایطی رخ می‌دهد که رقابت منطقه‌ای بر سر کریدورها و مسیرهای ترانزیتی با شتاب در حال افزایش است و کشورهای همسایه مانند ترکیه، آذربایجان و امارات در حال تثبیت جایگاه خود هستند. کارشناسان معتقدند هرگونه تأخیر می‌تواند سهم ایران در تجارت منطقه‌ای و حتی شبکه‌های اوراسیا را کاهش دهد.فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی و دبیر ستاد ملی ترانزیت، در نشست اول تأکید کرده بود که این سند با هدف حذف مجوزهای غیرضرور، ایجاد سامانه رهگیری هوشمند کالا، تسهیل فرآیندهای گمرکی و تثبیت جایگاه ایران در کریدورهای بین‌المللی تدوین شده است. هدف برنامه هفتم توسعه، دستیابی به جابه‌جایی سالانه ۴۰ میلیون تن کالای ترانزیتی است؛ هدفی که بدون هماهنگی منظم میان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی، قابل تحقق نیست.
ستاد ملی ترانزیت می‌تواند نقش حیاتی در جلوگیری از موازی‌کاری میان دستگاه‌ها و تسریع در تصمیم‌گیری‌ها داشته باشد، اما استمرار جلسات و پیگیری مصوبات، شرط اصلی موفقیت آن است. اگر ستاد به سرنوشت شوراهای تشریفاتی دچار شود، ایران فرصت تاریخی تبدیل‌شدن به محور ترانزیت اوراسیا را از دست خواهد داد.کارشناسان اقتصادی نیز تأکید دارند که ترانزیت کالا فراتر از جابه‌جایی محموله‌ها است و می‌تواند درآمد ارزی قابل توجه، ایجاد اشتغال، توسعه صنایع و پیوند منافع اقتصادی با کشورهای همسایه را به همراه داشته باشد. همچنین این ظرفیت، ابزار مهمی برای خنثی‌سازی تحریم‌های یک‌جانبه و افزایش نفوذ اقتصادی ایران در سطح بین‌الملل است.در شرایط فعلی، فعالان حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت منتظرند که دولت جلسه دوم ستاد را برگزار کند و گزارش پیشرفت کار را منتشر نماید تا ایران بتواند از فرصت‌های طلایی توسعه کریدورها و افزایش سهم خود در شبکه‌های ترانزیتی منطقه بهره‌مند شود. هرگونه تعلل بیشتر، می‌تواند موجب از دست رفتن موقعیت راهبردی ایران در تجارت اوراسیا شود و نقش کشور در اقتصاد منطقه‌ای را کاهش دهد.
منبع: خبرگزاری فارس
