تحلیل اختلاف شاخص کل و شاخص هم‌وزن؛
نشانه‌ای از تحرک حقوقی‌ها و رفتار دوگانه بازار
حرکت نامتوازن شاخص‌ها بازتابی از ترجیحات نقدینگی و رفتار مرحله‌ای سرمایه‌گذاران در نمادهای بزرگ و کوچک است. این شکاف، نشانه‌ای از آغاز تحرک بازار توسط حقوقی‌ها و تأخیر واکنش حقیقی‌ها در نمادهای کم‌عمق‌تر است.
علی رحمانی، مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز؛ تفاوت فعلی میان شاخص کل و شاخص هم‌وزن را بازتابی از ترکیب معاملات بازار و نوع فعالیت بازیگران آن دانست و اظهارداشت: از آن‌جا که عمده نمادهای شاخص‌ساز متعلق به شرکت‌های بزرگ هستند، سرمایه‌گذاران حقوقی در این نمادها حضور فعال‌تری دارند و معاملات روزانه بیشتری انجام می‌دهند.
رحمانی ادامه داد: این موضوع موجب می‌شود شاخص کل معمولاً بازدهی و حجم معاملات بالاتری نسبت به شاخص هم‌وزن داشته باشد که نماینده نمادهای کوچک‌تر بازار است.
مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه افزود: در روندهای صعودی، ابتدا شاخص کل حرکت می‌کند و پس از آن شاخص هم‌وزن وارد فاز مثبت می‌شود، اما در زمان نزول، شاخص هم‌وزن زودتر منفی می‌شود.
این رفتار به گفته رحمانی، نشان‌دهنده نقش پررنگ حقوقی‌ها در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز است و بیانگر آن است که تحرک اصلی بازار ابتدا از سوی این گروه آغاز می‌شود.
رحمانی رشد نامتوازن میان این دو شاخص را پدیده‌ای رایج در بازار سرمایه دانست و توضیح داد که نمادهای بزرگ‌تر به دلیل نقدشوندگی بالا و جذابیت برای سرمایه‌گذاران حقوقی، زودتر وارد فاز رشد می‌شوند، در حالی‌که نمادهای کوچک‌تر معمولاً با تأخیر و شدت کمتر رشد می‌کنند.
مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه در عین حال تأکید کرد که نمی‌توان این وضعیت را رکود نامید، چرا که در نهایت تمامی نمادها در مسیر رشد قرار می‌گیرند.
وی اظهار داشت: تفاوت در زمان و میزان رشد، امری طبیعی در بازار است و به معنای توقف یا رکود بخش عمده‌ای از آن نیست.
وی در این میان رفتار دوگانه سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی در بازار سرمایه را مورد اشاره قرار داد که این رفتار متفاوت از سرمایه‌گذاران، یکی از عوامل اصلی ایجاد شکاف میان شاخص‌هاست.
وی افزود: نمادهای بزرگ‌تر به دلیل نوسان منطقی‌تر، نقدشوندگی بیشتر و سودآوری بالاتر، همواره مورد توجه حقوقی‌ها قرار گرفته‌اند و ارتباط مستقیمی با شاخص کل دارند.
مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه همچنین عنوان کرد که در مقابل، نمادهای کوچک‌تر که در شاخص هم‌وزن اثرگذارند، معمولاً با استقبال کمتری مواجه می‌شوند و همین تفاوت در ترجیحات سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در شرایط نوسانی بازار، می‌تواند شکاف میان شاخص‌ها را تشدید کند.
رحمانی در خصوص مبنای تصمیم‌گیری سرمایه گذاران در بازار سرمایه بر اساس شاخص ها، اظهار داشت: برای تحلیل دقیق رفتار بازار، نمی‌توان تنها به یک شاخص اتکا کرد. شاخص کل، شاخص هم‌وزن و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، هر یک بخشی از تصویر کلی بازار را نشان می‌دهند و حتی شاخص قیمت نیز در تحلیل‌ها اهمیت دارد.
مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه افزود: این شاخص‌ها مانند قطعات یک پازل به هم مرتبط هستند و هر کدام نماینده بخشی از جریان سرمایه در بازارند.
به گفته وی، هم‌جهتی آن‌ها در یک روند، نشانه‌ای مهم برای تحلیل‌گران است و گاهی نیز برای تشخیص تغییر روند از نزولی به صعودی یا بالعکس، می‌توان از هر یک از این شاخص‌ها تصویری کلی از جریان ورود یا خروج سرمایه در بخش‌های مختلف بازار به دست آورد.
