راه اندازی نخستین بازار آتی پسته دنیا در ایران

 آیین راه اندازی معاملات آتی پسته با حضور علی اکبر مهرفرد معاون وزیر جهاد کشاورزی، شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، اعضای اتحادیه خشکبار ایران و جمعی از مدیران ارشد بازار سرمایه و فعالان بازار پسته کشور برگزار شد.

حامد سلطانی نژاد در این آیین راهبرد بورس کالا در حوزه محصولات کشاورزی اوراق بهادار سازی و توسعه اوراق مشتقه دانست و گفت: ایجاد و به کارگیری ابزارهای تامین مالی و معاملاتی متنوع، گسترش اندازه و عمق بازار در کالاهای منتخب جهت مرجعیت کشف قیمت بازار و توسعه فعالیت جهت ارتقای تجارت کشور با بازارهای بین المللی از راهبردهای بورس کالا در  حوزه کشاورزی است.

مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به ارزش ۱۲۵۰۰ میلیارد تومانی معاملات قراردادهای آتی محصولات کشاورزی از ابتدایی سال تاکنون افزود: تلاش در جهت استفاده از ابزارهای نوین بازرگانی محصولات کشاورزی براساس الگوهای جهانی به منظور کشف قیمت عادلانه، تامین مالی کشاورزان، ایجاد امکان برنامه ریزی برای تولید و پوشش ریسک ناشی از تغییرات قیمتی در دستور کار بورس کالای ایران است که راه اندازی قراردادهای آتی گام بلندی برای تحقق این اهداف به شمار می رود.

وی پوشش ریسک را از مهمترین مزایای قراردادهای آتی عنوان کرد و افزود: کشف قیمت عادلانه، نقدشوندگی بالای معاملات، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، اهرم مالی و هزینه اندک معاملات از دیگر نکات مثبت انجام این معاملات است. بر همین اساس در سال ۹۷ معاملات آتی زعفران نگین و پوشال معمولی راه اندازی شد و در تیر ماه امسال نیز زیره سبز به این جرگه پیوست و امروز نیز معاملات آتی پسته راه اندازی شد.

سلطانی نژاد با بیان اینکه محصول پسته به دلیل مزیت تولید، استانداردپذیری، ارزآوری، صادرات محور بودن، تقاضای مستمر و تولید انبوه برای این معاملات در نظر گرفته شده است، به سابقه معاملات پسته در بورس کالای ایران اشاره کرد و تصریح کرد: معاملات گواهی سپرده کالایی پسته در سال ۹۶ به مقدار ۱۲۳ تن و در سال ۹۷ به مقدار ۵۷ تن انجام شد و در سال ۹۸ نیز معاملات گواهی سپرده پسته از روز ۹ مهر ماه آغاز شده و تا کنون حدود ۲۵ تن از این محصول معامله شده است.

وی در ادامه به تجربه جهانی راه اندازی قراردادهای مشتقه بر روی محصولات کشاورزی اشاره کرد و با بیان اینکه قرارداد آتی زیره سبز در بورس هند راه اندازی شده است، اظهار کرد: در هیچ بورس کالایی در دنیا قرارداد آتی پسته وجود ندارد و امروز نخستین بازار آتی پسته دنیا در ایران راه اندازی شد که دلیل عدم وجود بازارهای آتی برای محصولاتی همچون پسته و زعفران در دنیا، مزیت تولید این دو محصول است که در اختیار کشور ماست؛ لذا با راه اندازی ابزارهای نوین معاملاتی، ایران می تواند به عنوان مرجعیت قیمتی این محصول در جهان مطرح شود.

سلطانی نژاد به اقدامات صورت گرفته بورس کالا در سال ۹۸ بر روی محصول پسته اشاره کرد و توضیح داد: پذیرش انبارهای شرکت طلای سبز زرند در زرند و شرکت سبزدانه کویر در سیرجان و ایجاد نماد معاملاتی این دو انبار، همچنین مذاکره با سایر انبارهای بخش خصوصی و تعاونی در شهرستان های کرمان، رفسنجان، سمنان و خراسان، انجام اقدامات لازم جهت راه اندازی قرارداد آتی پسته و برگزاری دوره های آموزشی در شهرستان های مربوطه و شرکت های کارگزاری از اقدامات بورس کالا در این راستا بوده است.

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به تشریح مشخصات قرارداد آتی پرداخت وافزود: نخستین قرارداد آتی پسته فندقی ۳۲-۳۰ برای تحویل آذر ماه ۱۳۹۸ راه اندازی می شود که اندازه هر قرارداد ۱۰۰ کیلوگرم است. حداکثر حجم هر سفارش نیز تا ۲۵ قرارداد و حد نوسان قیمت روزانه حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل در نظر گرفته شده است.

وی به نحوه تحویل قرارداد آتی پسته نیز اشاره کرد و خبر داد: مقدار تحویل حداقل برابر با ۵۰۰ کیلوگرم معادل ۵ قرارداد آتی از طریق گواهی سپرده کالایی و پرداخت هزینه انبارداری ۵۰ ریال به ازای هر کیلوگرم در روز است.

سلطانی نژاد در پایان اعلام کرد: بورس کالا نظرات همه فعالان بازار پسته را می شنود و آماده برگزاری نشست های تخصصی در این حوزه است.