کاهش رقابت قیمتی با عرضه پسته در بورس

به گزارش روند بورس امروز، پسته یکی از محصولات استراتژیک کشور است که بیش از حدود ۷۵ درصد آن به خارج از کشور صادر می‌شود و بیشترین صادرات حوزه کشاورزی ایران مربوط به این محصول است. این محصول ارزآور در بازار جهانی با پسته آمریکا رقابت می‌کند و با توجه به هماهنگی‌های انجام شده میان تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مسئولان بازار سرمایه پیش‌بینی می‌شود که موفقیت در خصوص عرضه این کالا در بورس را شاهد باشیم؛ ضمن اینکه به منظور عرضه مناسب این کالا نیز انبارهای مناسبی برای آغاز معاملات گواهی سپرده کالایی در نظر گرفته شده است. در این زمینه کارشناسان براین باورند که پسته برای عرضه و کسب بیشتر سهم در بازارهای جهانی نیاز به ابزاری مدرن دارد که یکی از ابزارهای مهم در جهت صادرات این محصول ارزآور، بورس کالا است.

با توجه به این موضوع که کرمان قطب پسته کشور شناخته می شود، با سید محمدابراهیم علوی عضو اتاق بازرگانی کرمان در خصوص عرضه پسته در بورس کالا به گفت و گو نشسته ایم که مشروح آن را می خوانید.

عرضه پسته در بورس کالا چه تأثیری بر واسطه‌گری در بازار دارد؟

بورس حسن بزرگی دارد که تولیدکننده یا باغدار، پسته را مستقیم عرضه می‌کند. شخص ثالث و یا واسطه در این میان وجود ندارد. باغدار براساس ضوابط موجود در بورس کالا و همچنین در انبارهای مخصوص با قوانین خاص کالا را به کارگزار بورس پسته اعلام می‌کند. در نهایت محصول مستقیم و بدون دست‌به‌دست شدن عرضه می‌شود. قیمت‌ها هم در بورس کاملاً شفاف، راحت و روان است. همه در سراسر ایران و حتی در سایر کشورهای متقاضی پسته، از قیمت واقعی بازار این کالا آگاه می‌شوند که خود عاملی برای جلوگیری از رقابت مخرب قیمتی است.

بورس حسن بزرگی دارد که تولیدکننده یا باغدار، پسته را مستقیم عرضه می‌کند. شخص ثالث و یا واسطه در این میان وجود ندارد. باغدار براساس ضوابط موجود در بورس کالا و همچنین در انبارهای مخصوص با قوانین خاص کالا را به کارگزار بورس پسته اعلام می‌کند. در نهایت محصول مستقیم و بدون دست‌به‌دست شدن عرضه می‌شود. قیمت‌ها هم در بورس کاملاً شفاف، راحت و روان است. همه در سراسر ایران و حتی در سایر کشورهای متقاضی پسته، از قیمت واقعی بازار این کالا آگاه می‌شوند که خود عاملی برای جلوگیری از رقابت مخرب قیمتی است.

مقدمات عرضه پسته در بورس تا این لحظه به چه صورت پیش رفته است؟

کارگزاری‌ها ضوابط خاص، شرایط و تضامین مشخص برای عرضه در بورس کالا دارند. در سیرجان،  رفسنجان و زرند ۳ تا ۴ کارگزاری برای عرضه پسته شکل‌گرفته است. این کارگزاری‌ها حائز شرایط برای عرضه در بورس کالا هستند. کم‌کم عرضه‌ها از طریق بورس آغاز می شود و در سال جاری با برگزاری دوره‌های آموزشی در کرمان، رفسنجان، سیرجان و زرند سرعت بیشتری می گیرد. البته پسته در ابتدای راه بازار سرمایه است.

بازار پسته چه تأثیری بر بازار سرمایه ایران خواهد داشت؟

در مجموع پسته کالایی است که ۷۵ درصد محصول به شکل پسته خندان، پسته دهان‌بسته، مغز پسته و صنایع تبدیلی (کره پسته-روغن پسته) صادر می‌شود. نزدیک به ۲ میلیارد دلار در سال گردش مالی صادرات پسته و مشتقات آن در سال است که بخشی از این صادرات می تواند از بستر بورس انجام شود. در مجموع ورود پسته به بازار شفاف سرمایه به نفع صادرکنندگان باغداران، ترمینال دارها و صنایع تبدیلی پسته خواهد بود و می توان به مرور شرکت‌ها و هلدینگ هایی ایجاد شوند که باغدارها با هم تجمیع شوند. از این طرق امکان تأمین مالی فعالان این بازار از طریق بورس کالا میسر می‌شود.

عرضه پسته در بورس چه تأثیری بر صادرات این محصول دارد؟

زمانی که پسته در بورس کالا وارد شود، خریداران خارجی با بورس راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند. پیش‌از این نمایندگان شرکت‌ها یا خریداران خارجی به شهرهای مختلف می‌آمدند و از انبارها و باغ‌ها بازدید می‌کردند. اما با عرضه محصول باکیفیت در بورس، شفافیت در قیمت شکل می‌گیرد و رقابت مخرب نیز از بین خواهد رفت و خارجی ها نیز با اطمینان نسبت به محصول با کیفیت و قیمت می توانند خرید کنند. در این میان در حوزه صادرات مباحث تحریم به بازار پسته هم وارد شده است به این علت که نقل‌وانتقال پول در سیستم بانکی بین‌المللی و حمل‌ونقل با کشتی به غیر کشورهای همسایه هنوز مشکلات زیادی دارد و نقل‌وانتقال پول مهم‌ترین مشکل صادرات ما ازجمله پسته است.

رقبای ما در بازار جهانی چه شرایطی دارند؟

ما رقبایی در بازار جهانی داریم. آمریکا رقیب عمده در زمینه صادرات پسته است. سالانه بیش از ۴۰۰ هزار تن پسته تولید می‌کند و سال‌های آینده تا ۷۰۰ هزار تن تولید پسته خواهند داشت. تولید ترکیه هم در سال‌های اخیر تا ۲۰۰ هزار تن پسته در سال رسیده و در بهترین سال‌ها ایران حدود ۳۰۰ هزار تن در سال تولید دارد. در این شرایط ترکیه سطح زیر کشت پسته را افزایش داده و با وضع موجود، مقررات تحریمی و شرایط بانکی، حمل‌ونقل کشتیرانی برای ما در ایران مسئله است. به این ترتیب در بازار جهانی با خطر از دست دادن مشتریان مواجه هستیم مگر این که شرایط تغییر کند.

عرضه پسته در بورس نقدینگی در میان تولیدکننده‌ها را کاهش می‌دهد یا افزایش؟

در حال حاضر پسته به‌صورت مهلتی خریداری می‌شود. ۲۰ تا ۳۰ درصد قیمت پسته را می‌دهند و ۳ تا ۴ ماه آینده پرداخت نهایی انجام می‌شود اما در بورس پرداخت آنی است و سریع‌تر از روش سنتی است.

آیا عرضه پسته در بورس کالا موجب افزایش کیفیت این محصول می‌شود؟

عرضه پسته در بورس کالا با کیفیت بالا همراه است. مانند زعفران که چندین نوع زعفران وجود دارد. پسته هم ۴ گونه اصلی صادراتی دارد. این گونه‌ها شامل اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و فندقی می‌شود. این ۴ گونه هم برحسب سایز که اصطلاحاً اونس می‌نامند، متفاوت هستند. پسته باید هم از لحاظ نوع گونه و هم از نوع عیار مغز و اونس بررسی شود. در بورس کالا مشتری این موارد را با دقت می‌سنجد. پسته‌ای که وارد انبار کارگزاری می‌شود، از نظر موارد ذکر شده، باید طبقه‌بندی شود و به این ترتیب هر نوع پسته عرضه شده در بورس دارای استاندارد خواهد بود.