افزایش قیمت مصالح و ممانعت از ریزش قیمت مسکن با سیگنالدهی بورس کالا
موضوع مهمتر از نقش سیمان و فولاد در بهای تمام شدهی مسکن، سیگنالدهی این دو نهاده با شکلدهی انتظارات تورمی در قالب افزایش تورم بخشی مسکن است که منجر به عدم کاهش قیمت مسکن در شرایط رکودی فعلی میشود.
به گزارش بورس امروز، پیرو اظهارات این روزهای وزیر راه و شهرسازی پیرامون خروج سیمان و فولاد از مکانیزم بورس کالا حواشی بسیاری در فضای رسانهای ایجاد شده است. گفتنی است پیرو مطالبی که وزیر راه و شهرسازی در خصوص خروج سیمان و فولاد از بورس کالا برای کنترل و کاهش بهای تمام شدهی مسکن با نگاه ویژه به نهضت ملی مسکن ارائه کرده است، کارشناسان مختلفی نظرات خود را درباره ی ایدهی جدید وزیر مسکن مطرح کردند.
بر همین اساس اگرچه شاهد برآوردهای مختلفی از سهم سیمان و فولاد در بهای تمام شدهی مسکن بودیم، اما به طور کلی اغلب کارشناسان این حوزه سهم این دو نهاده را در بهای تمام شده مسکن حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد اعلام کرده اند. همچنین به طور تقریبی بیش از ۸۵ درصد از کل هزینه ساخت در هر متر مربع مربوط به هزینه زمین و اخذ مجوزهای لازم، دستمزد، نازککاری و سایر هزینههای مرتبط به تاسیسات برقی و مکانیکی است.
لازم به ذکر است طبق برآوردها حدود ۵۵ درصد از بهای تمام شده مسکن مربوط به بهای زمین و مجوزهای لازم برای ساخت است که با توجه به اینکه در طرح نهضت ملی این هزینهها وجود ندارد (زمین رایگان در اختیار متقاضیان قرار میگیرد) بنابراین سهم فولاد و سیمان در بهای تمام شده مسکن افزایش پیدا خواهد کرد.
رشد ۲۵ درصدی نرخ سیمان در سه ماه گذشته
گفتنی است با توجه به حذف هزینهی زمین و مجوزها در ساخت مسکن، سهم فولاد و سیمان مصرفی در یک واحد مسکونی، طبیعتا بخش قابل توجهی از بهای تمام شدهی مسکن خواهد بود. همچنین وقتی در پروژهای همچون نهضت ملی مسکن دولت قصد ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی را دارد، هر چقدر هم که نقش سیمان و فولاد در بهای تمام شده یک واحد مسکونی کم باشد، اما مشخصا در این تیراژ ساخت، چشمگیر و قابل توجه خواهد بود. بر همین اساس لزوم کنترل قیمت این دو نهاده به هر حال برای کاهش بهای تمام شدهی مسکن اهمیت خواهد داشت.
این در حالی است که در همین چند ماه اخیر، قیمت سیمان تیپ ۲ در بورس کالا با افزایش ۲۵ درصدی مواجه شده است. نکته ی جالبتر این است که با توجه به گفتهی دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در ماههای گذشته با تامین برق دولت، عرضهی سیمان به طور مستمر صورت گرفته و مازاد عرضه نسبت به تقاضا وجود داشته است. اما با تمام این تفاسیر بررسی معاملات بورس کالا نشان میدهد که که قیمت یک کیلو سیمان کیسهای تیپ ۲ کیسه از تنی ۸۰۰ هزار تومان به یک میلیون تومان رسیده و با رشدی ۲۵ درصدی مواجه شده است.
سیگنال سازی فولاد و سیمان، مانع اصلی کاهش قیمت مسکن
گفتنی است تنها بازاری که در در ماههای گذشته به رغم کاهش نرخ ارز و ایجاد ثبات در این بازار و به دنبال آن کاهش قیمت در سایر بازارهای دارایی (از جمله بازار خودرو)، چندان به استقبال ریزش قیمتها نرفت، بازار مسکن بود. به بیانی سادهتر، جدا از سهم و نقش سیمان و مصالح در بهای تمام شدهی واحدهای مسکونی، “سیگنال نهادههای تولید” در قالب شکلدهی انتظارات تورمی است که اجازهی کاهش قیمت محصول نهایی را نمیدهد.
در واقع این طور به نظر میرسد مهمترین دلیلی که بازار مسکن را به بازار مقاومی در برابر ریزش قیمتها تبدیل کرده است، ساز کار بورس کالا و سیگنالدهی آن به انتظارات تورمی بخش مسکن است. به عنوان مثال در ماههای گذشته که تقریبا تمامی بازارهای دارایی با ریزش قابل توجهی مواجه شدند، انبوهسازان مسکن با توجه به اینکه نهادههای تولیدی آنها کاهش قابل توجهی را تجربه نکرده و حتی در بعضی نهادهها همچون سیمان با افزایش قیمت نیز روبرو شده است، طبیعتا انگیزهای برای کاهش قیمت مسکنهای آمادهی عرضهی خود نخواهند داشت چرا که با توجه به عدم کاهش قیمت مصالح ساختمانی توان ساخت و سازهای بعدی را از دست میدهند. بر همین اساس، علی رغم کاهش تورم عمومی اما تورم بخشی مسکن با ساز و کار عرضه سیمان و فولاد در بورس کالا کاهش پیدا نخواهد کرد و به دنبال آن قیمت مسکن نیز کاهشی نخواهد شد.
گفتنی است طبق استدلال بالا اساسا بحث دربارهی میزان سهم سیمان و فولاد در بهای تمام شدهی مسکن که امروز تمام توجهات حول آن متمرکز شده است، در اولویت اول نیست. لازم به ذکر است نکتهی مهمتر از سهم هر نهاده در بهای تمام شده مسکن، سیگنالدهی افزایش قیمت مصالح ساختمانی (یا عدم کاهش قیمت آنها با توجه به وجود قیمت پایه در ماکنیزم بورس کالا) در قالب افزایش انتظارات تورمی است که در نهایت زمینهی کاهش قیمت مسکن را فراهم نمیکند.