زنگ قرارداد آتی زیره‌سبز به صدا درآمد

به گزارش روند بورس امروز، پس از زعفران، زیره‌سبز دومین کالای کشاورزی است که معاملات مشتقه آن در بورس‌کالای ایران راه‌اندازی شده است؛ اگرچه تفاوت اصلی این شیوه اجرای معاملات برای این دو کالا با سایر قراردادهای آتی راه‌اندازی در نحوه عملیاتی کردن آنها بوده است که این تفاوت، اهمیت این موضوع را تقویت می‌کند.

این دو قرارداد آتی در ابتدا براساس معاملات واقعی در بازار فیزیکی اوراق سپرده کالایی صورت گرفته است؛ یعنی معاملات رسمی دارایی پایه به خوبی آغاز شد و سپس رونق گرفت و در نهایت معاملات آتی آن آغاز به‌کار کرد.

همین داده ناخودآگاه پتانسیل شکست این شیوه معاملاتی را به حداقل ممکن رساند و حتی در صورت کم‌رمقی معاملات آتی، خود فرآیند آربیتراژ و انتقال معاملات آتی به بازار نقدی می‌تواند تضمین‌کننده تداوم معاملات باشد. البته این ادعا تاکنون قابل‌پذیرش بوده است و ذات موفقیت معاملات آتی زیره‌سبز می‌تواند این ادعا را تایید و شاید تضمین کند.

ذات معاملات گسترده آتی زیره و گستره معاملات آتی زعفران در کنار عدم رونق جدی معاملات محصولات کشاورزی حتی برای داد‌و‌ستد در بازار فیزیکی نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد.

به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و البته به‌عنوان یک نمونه مشخص، داد و ستد زعفران در بورس‌کالا (به‌صورت تجمعی) در سال گذشته ۲۸ تن بوده که رقمی بسیار بزرگ برای این کالا به‌شمار می‌رود و همین رقم برای سال‌جاری (تاکنون) به ۱۱ تن رسیده است که احتمال رشد جدی این حجم معاملاتی را در سال‌جاری نشان می‌دهد.

این اظهارنظر رسمی را باید در شرایطی در نظر گرفت که آمارهای بورس از کاهش بسیار جدی حجم معاملات محصولات کشاورزی حکایت دارد تا جایی که با کمی اغماض می‌توان گفت که امسال گندم، جو، ذرت، دانه‌های روغنی یا روغن‌خام در بورس‌کالا اصلا معامله نشده است.

این واقعیت نشان می‌دهد آن‌ دسته از کالاهایی که با نرخ‌گذاری دولتی یا سختگیری‌های معاملاتی دولت روبه‌رو هستند امکان قدرت‌نمایی معاملاتی چندانی ندارند. از سوی دیگر معاملات در بورس‌کالا به معنی شفافیت معاملاتی است و این شفافیت و ریسک‌گریزی و فاصله‌گرفتن از واسطه‌گری بیش از همه منافع کشاورز یعنی یکی از ضعیف‌ترین اقشار جامعه را تامین می‌کند.

این یعنی محصولات کشاورزی یا هر کالایی که با آزادی عمل معاملاتی بیشتر روبه‌رو باشد می‌تواند منافع بخش بزرگ‌تری از جامعه را تامین کند. همین شرایط در کنار سختگیری‌های دولتی موجب شده تا بورس‌کالا در حوزه محصولات کشاورزی بیش از گذشته به سمت محصولاتی متمایل شود که دولت تمرکز چندانی بر آنها نداشته و البته شرایط معاملاتی آنها نیز با سازوکار بورس همخوانی بیشتری داشته باشد.

البته پتانسیل همگن‌سازی محصولات کشاورزی مختلف سال‌هاست که در بورس‌های کالایی جهان مرسوم شده است و به فراخور شرایط اقتصادی و تولیدی در هر کشوری امکان بازتعریف آن وجود دارد.

  پسته و خرما، اهداف بعدی بورس‌کالا

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بورس‌کالای ایران همواره در بازار سرمایه ایران پیشرو بوده است، گفت: امروزه یکی از مباحث مهم انجام معاملات در بستر بلاک‌چین است که بورس‌کالا می‌تواند در استفاده از بستر بلاک‌چین نیز پیشرو باشد که در این صورت شاهد ارتقای جایگاه بورس‌کالا در اقتصادمان خواهیم بود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در آیین راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی زیره‌سبز در بورس‌کالای ایران ضمن تقدیر از وزارت جهادکشاورزی برای همکاری جهت عرضه و ورود کالاهای جدید به بورس‌کالای ایران گفت: با توجه به تجربه خوبی که برای عرضه زعفران در بورس داشتیم امیدواریم این موضوع پس از زیره‌سبز، برای پسته هم اتفاق بیفتد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: یکی از اهداف عرضه در بورس این است که کشاورزان به حق خودشان برسند و قیمت عادلانه به آنها پرداخت شود؛ در همین راستا بورس در کشف عادلانه قیمت و رسیدن سود واقعی به کشاورزان موثر است که امیدواریم به‌زودی شاهد عرضه پر حجم سایر محصولات کشاورزی در بورس باشیم.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بورس‌کالای ایران همواره در بازار سرمایه ایران پیشرو بوده است، گفت: امروزه یکی از مباحث مهم انجام معاملات در بستر بلاک‌چین است که بورس‌کالا می‌تواند در استفاده از بستر بلاک‌چین نیز پیشرو باشد که در این صورت شاهد ارتقای جایگاه بورس‌کالا در اقتصادمان خواهیم بود.

محمدی در پایان اظهار کرد: محصولات خرما و پسته از اهداف بعدی بورس‌کالا هستند به‌طوری‌که این محصولات نیز می‌توانند همچون زعفران و زیره در بورس‌کالا عرضه شوند تا شاهد ساماندهی بازار داخلی و صادراتی این محصولات در بستر بازار سرمایه باشیم.

به کمک بورس‌کالا؛ مرجع قیمت زعفران دنیا می‌شویم

علی‌اکبر مهرفرد، معاون وزیر جهادکشاورزی نیز در آیین راه‌اندازی معاملات زیره‌سبز گفت: با توجه به معاملات مطلوب زعفران طی یک سال گذشته و آغاز معاملات زیره در بورس‌کالای ایران، با جدیت به دنبال تبدیل شدن به مرجع نخست زعفران دنیا و یکی از مراجع قیمتی زیره به‌وسیله بورس‌کالا هستیم.

وی افزود: شرایط کنونی در بازار محصولات کشاورزی به‌دلیل مشکلات ناشی از تحریم‌ها، سخت و بحرانی است و تلاش می‌کنیم که کالاها به‌طور کامل تامین شود اما کالاهایی مثل زیره و زعفران که استفاده اولیه در مصرف مردم ندارند حساسیت چندانی برای کنترل قیمت ندارند و به این ترتیب امکان عرضه و صادرات این‌گونه محصولات از طریق بورس‌کالا وجود دارد.

مهرفرد ادامه داد: برای اینکه تولید یک کالا بتواند توسعه یابد باید تجارت آن توسعه یابد، در غیر این صورت تولید آن محصول از چرخه خارج می‌شود؛ در این زمینه با روش‌های سنتی امکان توسعه وجود ندارد که به کمک بورس‌کالای ایران امکان توسعه تجارت فراهم می‌شود. به گفته وی، بورس‌کالا می‌تواند تجارت محصولات کشاورزی را شفاف کرده و در استانداردسازی و برندسازی نقش موثری داشته باشد.

همچنین ما از طریق بورس‌کالا می‌توانیم با بازارهای بین‌المللی ارتباط برقرار کرده و در کشف قیمت در این بازارها نیز نقش ایفا کنیم که این امر به معنای مرجعیت قیمت کالاهای ایران در بازارهای منطقه‌ای از مسیر بورس‌کالا است.

معاون وزیر جهادکشاورزی اظهار کرد: بورس‌کالا می‌تواند در زعفران به‌صورت صددرصدی مرجع قیمت باشد و برای زیره نیز این امکان وجود دارد تا به‌عنوان یکی از مراجع قیمتی در دنیا معرفی شویم.

وی اعلام کرد که عملکرد بورس‌کالا در عرضه محصولات مختلف و معرفی ابزارهای متنوع با موفقیت همراه بوده و بررسی عملکرد آن از نظر تئوری و نظری نشان می‌دهد که این بورس هیچ چیزی از بورس‌های کالایی دنیا کم ندارد و می‌تواند در دنیا به‌عنوان مرجع قیمتی بسیاری از‌کالاها معرفی شود. مهرفرد درخصوص عرضه گندم و آرد در بورس‌کالای ایران نیز گفت: در حوزه عرضه محصولاتی مثل گندم و آرد سختی‌های زیادی وجود دارد و سیکل دولتی از جمله مباحث مربوط به یارانه دولتی مشکلاتی را در این رابطه ایجاد می‌کند.

زیرا کالایی که یارانه‌ای باشد دخالت و نظارت و کنترل دولت در آن وجود دارد اما با وجود همه این موانع به مرور و در سال‌های آینده شاهد عرضه انواع محصولات همچون گندم و آرد در بورس خواهیم بود.

وی در پایان گفت: ایران با روسیه و قزاقستان دارای توافقی است که این کشور‌ها خط اعتباری ارائه کنند و ما آرد تولید کرده و صادر کنیم، در این زمینه بورس‌کالا می‌تواند ورود پیدا کرده و به وزارت جهادکشاورزی کمک کند.

انبارهای پذیرش شده زیره‌سبز افزایش می‌یابد

حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس‌کالای ایران گفت: به‌زودی تعداد انبارهای پذیرش شده زیره‌سبز در بورس‌کالا افزایش می‌یابد تا با رونق معاملات گواهی سپرده زیره شاهد کشف قیمت بهینه‌تر و توسعه تجارت این محصول باشیم.

مدیرعامل بورس‌کالای ایران در ابتدا به راهبردهای این بورس در حوزه محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: اقداماتی همچون اوراق بهادار‌سازی محصولات، توسعه ابزارهای مشتقه، ایجاد و به‌کار‌گیری ابزارهای تامین مالی و معاملاتی متناسب با نیاز مشتریان به گسترش اندازه و عمق بازار محصولات کشاورزی در بورس‌کالا کمک می‌کند که در نتیجه کشف قیمت بهینه‌تر، تبدیل شدن به مرجع قیمتی و توسعه تجارت در بازار این محصولات حاصل می‌شود.

به گفته سلطانی‌نژاد، گواهی سپرده کالایی ابزاری برای انجام معاملات پیوسته، کشف بهتر قیمت و ابزاری برای تامین مالی است. همچنین عدم نیاز به تحویل فیزیکی، امکان خرید و فروش مستمر، ایجاد اطمینان خریدار و فروشنده نسبت به کیفیت محصول خریداری شده و امکان فروش محصول به قیمت واقعی از جمله مزایای راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی است.

وی در پایان از همه مجموعه‌ها و افرادی که به راه‌اندازی این معاملات کمک کرده‌اند قدردانی کرد و گفت: با تلاش‌های صورت گرفته طی چند سال اخیر، هم اکنون استان خراسان رضوی  به قطب محصولات کشاورزی قابل عرضه در بورس‌کالا تبدیل شده است که این اتفاق به سایر استان‌های کشور نیز سرایت خواهد کرد.

منبع:

روابط عمومی شرکت بورس کالای ایران