بازخوانی عملکرد یک ساله خطیبی در ایران خودرو

عبور از تحریم ها که اتفاق افتاد، دستاوردها یکی از پس از دیگری رخ نمود؛ انگار سدی را از سر راه جریان آب برداشته باشی؛ آنگاه این آب به حرکت در می آید و مسیرش را از موانع می زداید؛ آبادانی، سرسبزی و طراوت را به ارمغان می آورد؛ گروه صنعتی ایران خودرو نیز با عبور از تحریم های غرب، از یک سو به شرکای خارجی فهماند که با اراده و همت فرزندان خلاق و توانمند ایران زمین، دیگر پشت هیچ مانعی متوقف نمی شود و همچون آبی روان، مسیر خود را می‌پوید تا به سر منزل مقصود برسد. از دیگر سو وقتی حرکتش را آغاز کرد، نخستین دستاوردهایش زمینه ساز دستاوردهای بعدی شد.
در بهمن سال۱۴۰۰ مهدی خطیبی در شرایطی سکان هدایت گروه صنعتی ایران خودرو را در دست گرفت که به دلیل تحریم و در پی آن کاهش نقدینگی، خودروساز بزرگ کشور با چالش هایی چون انباشت خودروهای ناقص، تعهدات معوق مشتریان، انتقاد از تیراژ و کیفیت تولید، گلایه مشتریان از خدمات پس از فروش، نبود تنوع محصول و سرانجام عدم معرفی و عرضه محصولات جدید روبه رو بود. اکنون این گروه صنعتی در حالی پایان اولین سال فعالیت خود را با خطیبی تجربه می کند که با بررسی های اجمالی، بسیاری از دغدغه ها و چالش های مورد اشاره با بهبود شاخص‌ها در حوزه های گوناگون مواجه شده است.

تولید عبور مستقیم حلال موانع تولید
برای عبور یک خودرو از خط تولید به طور مستقیم باید بیش از شش هزار قطعه بر روی آن نصب شده باشد و حتی نبود یک قطعه نیز محصول را زمین گیر می کند. بنابراین یکی از اتفاقات چالش برانگیز برای خودروسازان به‌ویژه در زمان تحریم، تامین مواد اولیه برای ساخت قطعه و کمبود نقدینگی برای تولید قطعه از سوی زنجیره تامین شرکت‌هاست.
ایران خودرو در طول یک سال گذشته با ایجاد تعامل بیش‌تر در میان زنجیره تامین توانست مشکلات یاد شده را برطرف کرده و تیراژ تولید را افزایش دهد. این شرکت با مدیریت شایسته مهدی خطیبی، از ابتدای خردادماه ایران خودرو امسال بساط تولید محصول ناقص را برچید و با تمام قوا و در سه شیفت کاری به تولید کامل و عبور مستقیم محصول دست یافت. این درحالی بود که صنعت خودروسازی کشورمان تحت شدیدترین تحریم‌های تاریخ با معضلاتی چون کمبود قطعات الکترونیکی، آشفتگی بازار قطعه و خودرو و در نتیجه پرشدن پارکینگ‌ها از خودروهای ناقص مواجه بوده است.

رفع معضل نقدینگی 
نکته حایز اهمیت در تولید عبور مستقیم، گردش پول و نقدینگی در سیستم مالی خودروساز است. از زمان اتخاذ سیاست تمرکز بر تولید عبور مستقیم مشکلات و کمبودهای مربوط به نقدینگی ایران خودرو کاهش یافت. چرا که گردش مالی مناسب در شرکتی با این حجم از خرید، فروش و مراودات مالی، منجر به روان سازی در زنجیره ارزش شرکت اعم از چرخه تامین، تولید، فروش، خدمات پس از فروش و… می شود. از دیگر سو کاهش هزینه های جانبی در همه حوزه ها را در پی دارد. ضمن اینکه در شرایط کنونی با تمهیدات به عمل آمده در راستای مزیت های مورد اشاره در تولید عبور مستقیم، آمارها از رشد میزان رضایت مشتریان نیزحکایت می کند.
این موفقیت‌ها در شرایطی به دست آمدکه ایران خودرو به دلیل قیمت‌گذاری دستوری و توزیع رانت ناشی از شکاف قیمت مصوب کارخانه و بازار، محصولاتش با تنگنای شدید تامین نقدینگی و عرضه برخی محصولات با قیمت سربه سر مواجه بود.

فروش محصول در بورس کالا 
یکی از مهم ترین دستاوردها که با پیگیری های فراوان ایران خودرو، فروش خودرو در بورس کالا به جریان افتاد و اکنون ثمره این حرکت مطلوب به جیب خودروساز، سهامدار و مصرف کننده نهایی بازگشته است.
بزرگ ترین دستاوردهایی که عرضه خودرو در بورس کالا می تواند به ارمغان بیاورد مواردی چون شفافیت معاملات، کشف و تعادل قیمت ها، از میان رفتن تقاضای کاذب، از بین رفتن بازار سیاه، امکان خرید برای مصرف کنندگان، حمایت از خودروسازان، رفع مشکلات نقدینگی آنان و در نتیجه رشد و توسعه این صنعت خواهد بود.
عرضه خودرو در بورس کالا بدون شک مزایای متعدد دیگری نیز به همراه دارد، ولی مهم‌ترین آن‌ها خروج کالای مورد نظر از نظام قیمت‌گذاری است. به بیانی دیگر، شورای رقابت و تنظیم بازار از این پس نقشی در تعیین قیمت نهایی خودرو نخواهند داشت، بلکه این بازار است که روند قیمت محصولات را شکل خواهد داد. بنابراین با توجه به قیمت تمام شده یک محصول، میزان تورم موجود در جامعه، میزان تقاضا در بازار، قیمت محصولات مشابه و موازی و مواردی از این دست، در تعیین قیمت خرید و فروش کالای عرضه شده موثر است. در حال حاضر خودروهایی که در بازار بورس عرضه می شوند، از یک قیمت متعادلی برخوردارند و به اصطلاح کشف قیمت واقعی شده اند.
همچنین کاهش هزینه‌های سربار و ضایعات نیز برای کاهش قیمت تمام شده محصولات از جمله برنامه‌ها و دستاوردهایی است که در کنار تلاش های مورد اشاره، در ذخیره منابع مالی شرکت و جلوگیری از هدر رفت آن، بسیار موثر واقع شد.

طرح جهش کیفی در گروه صنعتی ایران خودرو
تدوین و اجرای طرح جهش کیفیت محصولات ایران خودرو در زنجیره ارزش اعم از تامین، مهندسی و طراحی، تولید، فروش، خدمات پس از فروش و لجستیک، با هدف طراحی و عرضه خودروهای جدید، توقف تولید خودروهای قدیمی و رفع عیوب و کیفی سازی محصولات کنونی از آغاز سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گرفت. به منظور اجرای اهداف و محورهای مورد نظر، هفت پروژه توسعه محصول جدید، ۷۳ پروژه بهبودکیفی محصولات کنونی و نیز ۱۹۹ برنامه زیر ساختی ارتقای کیفیت در زنجیره ارزش این شرکت در سه بازه زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تعریف و به اجرا گذاشته شد. در این راستا نظارت های کیفی از فرایند تامین، تولید و خدمات پس از فروش تقویت شد تا مشتریان به محصولات نهایی با کیفیت، دست یابند.
در پی فرمایشات مقام معظم رهبری و پیام هشت ماده ای ریاست جمهوری مبنی بر افزایش کیفیت محصولات تولیدی، این شرکت در همه ماموریت های محوله، موضوع کیفیت و بهبود فرایند تولید را در دستور کار قرار داد. به طوری که  اکنون نمود تصمیمات کلان و دقیق در این حوزه، به ثمر نشسته و این روند همچنان ادامه دارد. قطعا این حرکت با جدیت و انگیزه بیشتری تداوم می یابد، تا شرایط ایده آل محقق شود.
ارتقای شبکه نمایندگی ها و جاری سازی استانداردهای نوین تحویل و فروش محصول در نمایندگی ها و کسب رتبه یک خدمات پس از فروش، افزایش گارانتی تمامی محصولات از دوسال یا ۴۰ هزار کیلومتر پیمایش به سه سال یا ۶۰ هزار کیلومتر پیمایش، تولید بدون کسری محصولات و افزایش ۵۰ درصدی نسبی کیفیت خودروها نسبت به سال قبل از جمله دستاوردهای حاصله در حوزه کیفیت محصولات ایران خودرو در یک سال اخیر است.

تحول در کیفیت محصول
ارتقای محصولات و قوای محرکه، طراحی و توسعه پلتفرم و محصولات جدید، طراحی و توسعه موتور کم‌مصرف، طراحی و توسعه گیربکس اتوماتیک، همکاری با شرکت‌ها و نهادهای دارای پتانسیل مناسب، به منظور توسعه زیرساخت‌ها و توانمندی‌ها و… از جمله برنامه ها و دستاوردهایی است که حاصل تلاش های فرزندان این مرز و بوم در گروه صنعتی ایران خودروست.
همچنین سرمایه گذاری مطلوبی در زمینه نوسازی تجهیزات خطوط تولید گیربکس و موتور، طراحی و عرضه نسخه ارتقا یافته موتورهای پلاس و گیربکس های تولیدی انجام پذیرفته است. بهره گیری از تکنولوژی های به روز در آزمون های خودرویی و مجموعه های تولیدی در فرایندهای کاری قطعه سازان و نیز هم افزایی موثر و تعریف برنامه های کیفی مشترک با سازندگان از دیگر نکاتی است که احقاق حقوق مشتریان را موجب خواهد شد.
گزارش رسمی شرکت بارزسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI) از کیفیت محصولات و خدمات گروه صنعتی ایران خودرو طی دوره ۱۰ ماهه منتهی به بهمن ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نیز حاکی از بهبود ۱۰ نمره ای کیفیت محصولات و خدمات این گروه صنعتی نسبت به بهمن ماه سال گذشته است به نحوی که میانگین نمره منفی محصولات گروه صنعتی ایران خودرو از عدد ۸۹ در ۱۰ ماهه منتهی به بهمن ماه سال گذشته به عدد ۷۹ در دوره مشابه سال جاری رسیده است.
همچنین در شاخص میزان رضایتمندی مشتریان از کیفیت مواد اولیه خودرو طی سه ماهه نخست مالکیت(CSI) ایران خودرو با ۲۴ نمره ارتقا موفق به کسب امتیاز ۶۸۷ در مرداد ماه امسال شده و هدف ابلاغی وزارت صمت برای سبد محصولات سواری ایران خودرو در این شاخص دستیابی به امتیاز ۷۳۰ تا پایان سال جاری است. در شاخص (IQS ) که بیانگر تعداد عیوب اظهار شده مشتریان در سه ماهه اول مالکیت در هر ۱۰۰ خودرو است نیز ایران خودرو از فروردین تا مرداد ماه امسال موفق به بهبود ۴۰ امتیازی در این شاخص نسبت به بهمن سال گذشته شده و هدف گذاری ابلاغی وزارت صمت در این شاخص برای محصولات سواری گروه صنعتی ایران خودرو دستیابی به عدد ۲۵۰ است.

تحول کیفی در حوزه خدمات و رضایت مشتری
نقشه راه ایران خودرو در تحولات کیفی خدمات، با هدف ارتقای رضایتمندی مشتریان و پیشگیری از هر گونه نارضایتی از سوی آنان تدوین شده است. در همین راستا طرح های متنوع و نوینی به اجرا در آمده که در گام نخست، با تحویل خودرو جدید تارا در دو نوع دستی و اتومات به مشتریان، از تیرماه ۱۴۰۱ در زمینه ارایه خدمات موتور و گیربکس، جهش کیفیت از نگاه خریداران مشهود بوده است. بر این مبنا موتور و گیربکس تارا دستی و اتومات تا شش ماه و یا پیمایش ۱۰ هزار کیلومتر ضمانت می شود. چنان‌چه خودروهای مورد اشاره در این محدوده زمانی و پیمایشی دچار نقص شوند، با مراجعه به شبکه خدمات پس از فروش از بسته های جبرانی ویژه بهره مند خواهند شد. لازم به تاکید است پذیرش خودروهای مشمول نیاز به نوبت گیری ندارند؛ از این رو شبکه خدمات پس از فروش ضمن تخصیص کارشناس پشتیبان به هر مشتری، اقدامات ویژه ای را در خدمات رسانی مانند کاهش زمان پذیرش و فرایند ترخیص انجام خواهد داد. همچنین در خصوص ارایه خدمات امدادی به خودروهای مشمول طرح نیز، سرعت عمل و تسهیل در رفع مشکلات فنی، از دیگر امتیازات طرح یاد شده خواهد بود.
طرح ویژه خدمات در حوزه موتور و گیربکس محصولات، حاصل اجرای پروژه های پرشمار کیفی در زنجیره ارزش و همچنین حصول اطمینان از رشد کیفیت محصولات تولیدی است. طرح ریزی و پیاده سازی ۲۷۹ پروژه مهم کیفی، پیاده سازی و اجرای طرح های ویژه در بخش خدمات و نیز تحقق برنامه تولید عبور مستقیم محصولات، نوید بخش افزایش رضایتمندی و پاسخ مناسب به انتظارات مشتریان است.
ایران خودرو اجرای طرح ویژه را با سرمایه‌گذاری‌های کلان صورت گرفته برای نوسازی تجهیزات خطوط تولید، بخش های فنی خودرو اعم از موتور و گیربکس، طراحی و توسعه موتورهایی بهینه‌سازی شده با تکنولوژی جدید از خانواده XU۷، EF۷  و TU۵، بهره گیری از جدیدترین تکنولوژی ها در آزمون های خودرویی و بهبود زنجیره تامین و فرآیندهای قطعه سازی در دستور کار قرار داده است.
از سوی دیگر طرح بهبود کیفیت و اعتماد به محصولات ایران خودرو، مبنای رضایتمندی مشتریان قرار گرفته و آمارهای رسمی نیز از کاهش میزان مراجعه مشتریان به شبکه خدمات پس از فروش این گروه خودروسازی حکایت دارد، به نحوی که طی ماه‌های گذشته میانگین کیفیت محصولات این گروه صنعتی نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد رشد داشته است. با این اقدام همه محصولات ایران خودرو که در سال ۱۴۰۱ تولید شده اند، با سه سال یا ۶۰ هزار کیلومتر گارانتی به بازار عرضه می‌شوند.
مقایسه بخش خدمات پس از فروش( ایساکو) ایران خودرو طی دوره زمانی ۱۰ ماهه منتهی به بهمن ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد که تعداد ناوگان خدمات این شرکت با رشد ۱۰ درصدی از ۱.۱۶۵ دستگاه در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۰ به ۱.۲۸۵ دستگاه در ۱۰ ماهه امسال رسیده است. میزان رضایت مشتریان از خدمات پس از فروش نیز با رشد ۴ امتیازی از عدد ۷۹۱ به ۷۹۵ رسیده و میانگین زمان رسیدگی به شکایت مشتریان با بهبود ۲۲درصدی از ۷.۶ روز به ۵.۹ روز کاهش یافته است. همچنین میانگین زمان انجام تعمیرات با بهبود یک درصدی از ۱.۵۸ به ۱.۵۶ روز رسیده و نسبت شکایت مشتریان از تعمیرات ارایه شده با بهبود ۳۶ درصدی از ۰.۱۱ درصد به ۰.۰۷ درصد و میزان رضایت مشتریان از خدمات امدادی با رشد ۱۹ امتیازی از ۸۴۹ امتیاز در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۰ به ۸۶۸ امتیاز در ۱۰ ماهه سال جاری افزایش یافته است. همچنین بر اساس نتایج ارزیابی وزارت صمت در سال ۱۴۰۰ شرکت ایساکو برای نخستین بار در تاریخ صنعت خودرو کشور موفق به کسب رتبه  نخست خدمات پس از فروش خودرو شده است.
با اقدامات صورت گرفته در حوزه تولید، کیفیت محصولات و خدمات پس از فروش برتر می توان اذعان داشت که ایران خودرو در یک مسیر طلایی برای حضور گسترده تر در بازارهای داخلی و بازارهای هدف صادراتی درحال حرکت است.

توسعه سبد محصولات و تولید صادرات محور
مدیریت گروه صنعتی ایران خودرو با توقف تولید برخی خودروهای پرتیراژ قدیمی مانند پژو۴۰۵ و سمند، تنوع سبد محصولات با عرضه خودروهای به روز و متنوع را از سال جاری به اجرا گذاشت. در این زمینه محصول مورد نیاز شبکه حمل و نقل عمومی با محصول با کیفیت و امکانات مناسب سورن پلاس جایگزین شده و در اختیار تاکسی رانان قرار گرفته است.
توسعه سبد محصولات گروه صنعتی ایران خودرو با ایجاد تحول در طراحی و معرفی محصول ری‌را، محصول پروژه TF۲۱ رقم خورده که در سال آینده وارد بازار خواهند شد. عرضه هفت محصول بهبودیافته از جمله تیپ جدید تارا شش سرعته دستی، تارا شش سرعته اتوماتیک، دنا پلاس شش سرعته دستی، ۲۰۷ در دو نوع بهبود یافته دو رنگ با گیربگس اتوماتیک و وانت آریسان۲ نیز از دیگر اقدامات توسعه‌ای برای تنوع سبد محصولات این گروه صنعتی است. محصول جدید هایما ۸S نیز از آبان‌ماه امسال وارد چرخه تولید و فروش شد. در تازه‌ترین موفقیت نیز رانا موفق به پاس کردن استاندارد روز اروپا (ECE R۱۲۷) در زمینه ایمنی عابر پیاده شده است. در حال حاضر تارا، دنا، رانا و ۲۰۷ چهار محصول مجهز به استاندارد ایمنی عابر پیاده هستند که سه محصول در سال ۱۴۰۱ ارتقا یافته که رکوردی بی‌سابقه به شمار می‌رود.
در این راستا «تولید محصولات جدید» مانند تارا، ری را و پروژه TF۲۱ و همچنین توسعه محصولاتی چون سورن پلاس، رانا پلاس، دنا پلاس، وانت آریسان۲ همراه با «ارتقای قوای محرکه» این محصولات، از دستاوردهای مهمی است که نباید به سادگی از آن عبور کرد.
تغییر و بهینه سازی ترکیب تولیدات ایران خودرو گام مهمی در کاهش زیان‌دهی تولید و جایگزینی خودروهای سودده و با کیفیت با خودروهای زیان‌ده و کیفیت پایین بوده است.
همچنین ایران خودرو طی ۱۰ ماهه منتهی به ابتدای بهمن ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰  برای بهینه شدن ترکیب و اقتصادی تر شدن تولید محصولات خود نسبت به افزایش هفت برابری تولید و محصولات اقتصادی تر و کاهش ۱۸ درصدی محصولات غیر اقتصادی در سبد محصولات خود اقدام کرده است.
مدیریت گروه صنعتی ایران خودرو با تکیه بر تولید خودروهای جدید، برنامه صادرات ۱۵ هزار دستگاه خودرو در سال جاری را هدف‌گذاری کرده است که رشد بالغ بر ۳۰۰ درصدی صادرات نسبت به سال گذشته را به دنبال خواهد داشت.
گروه صنعتی ایران خودرو در دوره مدیریت خطیبی حضور در بازارهای صادراتی با تکیه بر ویژگی هایی مانند به قیمت و سودآور بودن و اطمینان از وصول وجه خودروهای صادراتی را در دستور کار قرار داده و طی ۱۰ ماهه امسال موفق به صادرات حدود  ۴۷ میلیون دلاری خودرو و قطعات شده که از این میزان صادرات مبلغ ۳۶.۲ مربوط به صادرات خودرو مبلغ ۱۰.۷ میلیون دلار مربوط به صادرات قطعات بوده است.
این میزان صادرات در مقایسه با رقم ۲۵.۵ میلیون دلاری سال گذشته حدود ۸۴ درصد رشد داشته و بیش ترین حجم صادرات مربوط به خودروهای دنا و تارا بوده است. هدف گذاری صادرات دوهزار دستگاه خودرو به روسیه، آغاز صادرات دوهزار دستگاه خودرو به ونزوئلا و برنامه ریزی برای صادرات خودرو و قطعات به بازار کشورهای حوزه خلیج فارس و CIS از جمله دیگر رویکردهای صادراتی این گروه صنعتی در سال جاری است.

رکورد زنی تولید و عرضه، بزرگ ترین دستاورد
از همان بهمن سال ۱۴۰۰ با ورود مدیرعامل جدید زمینه های تغییر و تحول در گروه صنعتی ایران خودرو استارت خورد. در مراحل آغازین، همه برنامه ها و تلاش ها در جهت از میان برداشتن «موانع تولید» قرار گرفت. بی شک رونق و «افزایش تیراژ تولید» در گرو رفع موانع از سر راه تهیه و تامین قطعات است که مهم ترین بخش از زنجیره ارزش شرکت به شمار می آید. از این رو شرکت ایران خودرو با ایجاد تعامل بیشتر در مجموعه «زنجیره تامین» توانسته است مشکل کمبود قطعات مورد نیاز را بر طرف کرده و تیراژ تولید را افزایش دهد. به طوری که در سال جاری بارها شاهد «رکورد زنی» در تولید محصول و در پی آن عرضه خودرو به مشتریان بوده ایم.
نکته قابل تامل اینجاست که در سال جاری هم‌زمان با شب یلدا، شاهد به ثمر نشستن تلاش های شبانه روزی و مسوولانه از سوی کارکنان و پرسنل گروه صنعتی ایران خودرو بودیم. بر این اساس هم‌زمان با برگزاری جشن شب یلدا که طولانی ترین شب سال ایرانیان به شمار می آید، این خودروساز بزرگ خاورمیانه نیز جشن رکورد تولید و عرضه محصولاتش را برپا کرد. در همین راستا در بلندترین شب سال با تولید بیش از ۴۶۰ هزار دستگاه خودرو، رکورد تولید کل سال گذشته پشت سر گذاشته شد.
بی تردید نتایج به دست آمده، خود حاصل فرایندی است که به شکل پلکانی با عبور از موانع آغاز شده و با کسب موفقیت در همه حوزه های مرتبط با تامین، افزایش تولید محصولات جاری، توسعه محصولات، تولید محصول جدید، افزایش و ارتقای کیفیت در حوزه قطعه، خودرو و نیرومحرکه و … به این نقطه رسیده است. بنابراین یادمان باشد که پیروزی ها و دستاوردهای بزرگ در سازمان ها و بنگاه های تولیدی و اقتصادی با اندیشه ناب وکارکرد خلاقانه به دست می آید و قطعا در پس همه این‌ها یک مدیر کارکشته و موفق حضور دارد.
لازم به تاکید است، افزون بر رکورد یاد شده در پایان ۹ ماهه سال جاری، بر اساس برنامه ریزی های صورت پذیرفته، در سه ماهه باقیمانده از سال ۱۴۰۱، تولید و عرضه دست کم ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو نیز در حال اجراست که با این تعداد تولید و عرضه محصول، نیاز بازار و مشتریان واقعی تامین خواهد شد.
افزایش تیراژ تولید موتور نیز از دیگر دستاوردهای ایران خودرو به شمار می رود که نوید افزایش تیراژ تولید خودرو را می دهد. در روز دوم بهمن ماه، گروه صنعتی ایران خودرو موفق به تولید ۳۶۵۸ موتور سواری و دیزل شد که رکوردی تاریخی در این گروه به شمار می رود.
بازتاب های رسانه ای حاکی از آن است که زدن چنین رکوردی با توجه به تحریم ها و مشکلات اقتصادی ناشی از آن، در حد خود کم نظیر و قابل تحسین به شمار می رود.
مقایسه آمار تولید محصولات در گروه صنعتی ایران خودرو طی ۱۰ ماهه منتهی به ابتدای بهمن ۱۴۰۱ با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ نشان می دهد که شرکت ایران خودرو طی مدت مذکور درسال جاری موفق به تولید ۵۰۱ هزار و ۱۴۱ دستگاه خودروکامل شده و ایران خودرو دیزل نیز ۱۴ هزار و ۲۹۶ دستگاه خودرو تولید  کرده  و در مجموع این گروه صنعتی  در مدت مذکور ۵۱۵ هزار و ۴۳۷ دستگاه خودرو کامل تولید کرده که نشان دهنده رشد ۳۸ درصدی تولید محصولات این گروه خودروسازی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ با رقم تولید ۳۷۳ هزار و ۱۶۶ دستگاه خودرو است. همچنین ایران خودرو در یک سال منتهی به بهمن ۱۴۰۱ موفق به تولید ۵۸۶ هزار دستگاه خودرو شده که در مقایسه با یک سال پیش از آن ۲۷ درصد رشد داشته است.
مقایسه دوره زمانی ۱۰ ماهه منتهی به بهمن ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته در بخش تولید نیز نشان می دهد که تعداد خودروهای کف این گروه خودروسازی از ۸۰ هزار دستگاه در سال گذشته به صفر در بهمن ماه ۱۴۰۱، سهم عبور مستقیم از تولید از ۱۲ به صد در درصد، متوسط تجاری سازی روزانه محصولات با رشد ۵۴ درصدی از  ۱۴۰۰ دستگاه به ۲۱۵۰ دستگاه رسیده است. همچنین مانده تعهدات ایران خودرو با کاهش ۱۸ درصدی از ۲۷۳ هزار دستگاه به ۲۲۴ هزار دستگاه رسیده است.
بر اساس این آمارها، ایران خودرو دستیابی به رشد ۶۰ درصدی تیراژ تولید خودروهای سواری از عدد ۴۵۳ هزار دستگاه در سال گذشته به ۷۲۵ هزار دستگاه تا پایان سال جاری را هدف گذاری کرده است. نکته قابل توجه در این رشد تولید سهم ۳۷ درصدی برند ایران خودرو در سال جاری نسبت به سهم ۳۰ درصدی سال گذشته است.
مقایسه تیراژ فروش ایران خودرو در ۹ ماهه منتهی به آذر ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز بیانگر افزایش ۴۵درصدی تیراژ فروش محصولات این گروه خودروسازی است به نحوی که ایران خودرو در مدت مذکور موفق به فروش ۴۵۲ هزار دستگاه خودرو شده که این رقم در سال گذشته ۳۱۳ هزار دستگاه بوده است.

اتحاد استراتژیک ایران خودرو و سایپا
از دستاوردهای مهم اخیر گروه صنعتی ایران خودرو اجرا و عملیاتی کردن اتحاد استراتژیک با شرکت سایپا است. این موضوع در سال های اخیر مطرح بوده و به عنوان یکی از راهکارهای کاهش هزینه تولید با تشریک مساعی خودروسازان در بهره برداری از امکانات و ظرفیت ها عنوان شده، اما هیچ گاه به مرحله عملیاتی نرسیده است. گروه صنعتی ایران خودرو، اما با پشتکار و پی گیری های متعدد صورت گرفته، توانست به این موضوع جامه عمل پوشانده و گام بزرگی در همکاری های مشترک بردارد.
بر این اساس همکاری دو خودروساز در بخش های مختلف طراحی، تولید خودرو، پلتفرم مشترک و خدمات پس از فروش در دستور کار قرار گرفته و با توجه به توانمندی و ظرفیت های گروه صنعتی ایران خودرو، در گام نخست، ۱۰ هزار دستگاه موتور مناسب برای محصول شاهین در اختیار سایپا قرار خواهد گرفت. این همکاری ها در زمینه سایت های تولیدی خارجی، طراحی، تامین و سایر موارد نیز در دستور کار قرار دارد. در این چارچوب ۱۸ پروژه همکاری مشترک تعریف و ارزیابی شده و با تشکیل ۹ کارگروه مختلف هفت تفاهم نامه همکاری مشترک در شرکت های دو گروه تنظیم شده است.

ایران خودرو پاورترین، قطب تامین قوای محرکه
با توجه به توسعه نسل‌های نوین قوای محرکه در گروه صنعتی ایران خودرو و ظرفیت های موجود در این بخش، مدیرعامل این گروه صنعتی، تاسیس ایران خودرو پاورترین و تبدیل این گروه به قطب تامین قوای محرکه در کشور و منطقه خاورمیانه را هدف‌گذاری کرده است و بر همین اساس علاوه بر تولید موتور و قوای محرکه برای سایر خودروسازان داخلی، صادرات را نیز در دستور کار قرار خواهد داد.
خطیبی مدیرعامل ایران خودرو بارها به صادرات پیشرانه، گیربکس و به طور کلی قوای محرکه خودروهای سبک و سنگین به کشورهای دیگر اشاره کرده و سرانجام توانسته به این هدف مهم جامه عمل بپوشاند.
در واقع، هدف این پروژه، ایجاد و راه‌اندازی شرکت پایه و مادر توسعه تجارت و خدمات قوای محرکه ایران‌خودروست. وظیفه آن بازاریابی، سفارش‌گذاری و فروش موتور، گیربکس و اکسل به بازارهای خارج از گروه صنعتی ایران خودرو و همچنین بازارهای بین‌المللی تعریف شده است. براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، امسال و سال‌های آینده بخش مهمی از درآمد و سودآوری ایران‌خودرو از طریق فعالیت این شرکت خواهد بود. شرکت پایه و مادر توسعه تجارت و خدمات قوای محرکه ایران‌خودرو، ضمن افزایش ساخت داخل تولیدات سایر خودروسازان و خودکفایی بیش تر در صنعت خودرو به افزایش رقابت‌پذیری محصولات کمک خواهد کرد. شرکت دانش‌بنیان نیرو محرکه، موتورسازی ایران‌خودرو، شرکت دانش‌بنیان ایپکو، ایدم، چرخشگر، محورسازان ایران‌خودرو، محور خودرو و همچنین طرح‌های تولیدی جدید قوای محرکه، طبق سفارش و خواست شرکت پایه و مادر توسعه تجارت و خدمات قوای محرکه ایران‌خودرو، به تولید اقدام خواهند کرد و این شرکت موتور و اکسل و گیربکس را خارج از گروه عرضه خواهد کرد.
به بیان ساده، قرار است با این پروژه اهداف چندمنظوره ای محقق شوند، یعنی بسیاری از شرکت های زیرمجموعه ایران خودرو که طی سال های گذشته در حد توان و ظرفیت های خود کار نمی کردند با حضور در این پروژه و درگیر شدن در آن نه تنها توان تامین نیازهای داخلی شرکت را خواهند داشت، بلکه می توانند نیاز سایر تولیدکنندگان داخل کشور را نیز تامین کنند. در عین حال، با توجه به حضور شرکت های دانش بنیان و همچنین تجربه و دانش فنی ای که وجود دارد این شرکت می تواند اهداف صادراتی را محقق سازد؛ چراکه از یک سو با وجود تمام مشکلات و نوسان قیمت ها با افزایش ظرفیت تولید قیمت تمام شده کاهش پیدا می کند و این مساله می تواند قدرت رقابتی را افزایش بدهد و از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی کشور به نحوی است که می تواند ایران را به هاب منطقه تبدیل کند. به بیان ساده و بسیار واضح، ایران خودرو پاورترین پروژه ای است که با آن می توان هم بخشی از زیان ناشی از اصلاح قیمت ها را جبران کرد و در کنار آن مجموعه را به سود رساند. در همین حال، تولیدات این مجموعه می تواند باعث کاهش خروج ارز و در نتیجه کاهش قیمت تمام شده خودروهای تولیدی نیز شود.
آغاز پروژه ایران خودرو پاورترین را می توان به درستی حرکت ایران خودرو به سمت بزرگان دانست. امری که در دنیا مرسوم است. به عنوان مثال در حال حاضر، موتور برخی از خودروهای تولید چین که در ایران نیز تولید می شوند محصول شرکت میتسوبیشی ژاپن است، بنابراین ایران خودرو نیز می تواند با توجه به قدرت و سابقه ای که دارد، گام های محکمی در این زمینه بردارد و تامین کننده موتور خودروهای شرکت های داخلی و خارجی منطقه باشد.

تولید موتورهای سه استوانه
موتورهای سه استوانه ایران خودرو علاوه بر کاهش مصرف سوخت و سطح آلایندگی، اشتغال‌زایی بالایی را نیز به همراه خواهد داشت. در این راستا باید اذعان داشت که ۳۴ شرکت قطعه سازی کشور، به صورت مستقیم در کنار گروه صنعتی ایران‌خودرو در این پروژه نقش محوری دارند. کیفیت قطعات یکی از دغدغه‌های اصلی تولید خانواده موتورهای سه استوانه بوده و کنترل و نظارت دقیقی در فرآیند تولید آن اعمال می شود.
در حوزه تولید قوای محرکه این شرکت، ساخت چهار موتور از یک خانواده با توان‌ها و گشتاورهای مختلف در دستور کار قرار دارد. بر این اساس خانواده موتورهای سه استوانه، قابلیت فروش به سایر شرکت های خودروساز داخلی و یا صادرات به شرکت های خودروسازی خارجی را دارد که خود نقطه قوتی برای صنعت خودرو کشور محسوب می شود.

معرفی و تولید انبوه پیشرانه جدید
روزهای پایانی دی ماه صنعت خودرو کشور شاهد اتفاق مبارکی در توسعه موتور خودروها بود که دستاوردهای آن برای کل صنعت خودرو کشور می تواند مفید و موثر باشد.
نسل جدید پیشرانه EF پلاس در دو مدل تنفس طبیعی با نام EFP (EF+) و TCP (TC+) رونمایی شده و به مرحله تولید انبوه رسیده است.
پیشرانه EF پلاس قرار است ابتدا روی دناپلاس توربوشارژ جدید نصب شود که تولید آن از اواخر امسال آغاز شده و سپس در اوایل سال آینده روی تارا نیز نصب خواهد شد و در ادامه ایران خودرو قصد دارد، پیشرانه EF پلاس توربو را روی کراس‌اوور K۱۲۵ یا همان ری‌را هم در سال ۱۴۰۲ هم‌زمان با آغاز تولید انبوه آن یعنی در شهریور ماه نصب کند.
پیشرانه EF پلاس در نوع تنفس طبیعی هم قرار است روی خودروی سورن پلاس و همچنین دنا و دناپلاس معمولی نصب شود و به طور کلی جایگزین پیشرانه‌های EF۷ و TC۷ فعلی خواهد شد.
مصرف سوخت موتور EFP در مدل تنفس طبیعی NA و توربو TC نسبت به نسخه‌های قبلی حدود یک لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر کاهش یافته، ضمن این‌که این موتورها به صورت پایه قادر به پاس کردن استاندارد آلایندگی یورو پنج بوده و به سادگی قابلیت ارتقا و پاس کردن استاندارد آلایندگی یورو شش را بدون وارد شدن لطمه ای به عمر و دوام موتور دارند.

اجرای طرح های توسعه ای با دانش بنیان‌ها
توسعه همکاری با دانش بنیان ها از رویکردهای اصلی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو برای طرح های توسعه ای است. هر چند همکاری با شرکت های دانش بنیان در گذشته نیز سابقه داشته، اما در حال حاضر با جدیت بیشتری دنبال می شود. بر همین اساس نخستین همایش شناسایی ظرفیت های همکاری ایران خودرو با دانش بنیان ها برگزار شد که طی آن ۵۴ قرارداد همکاری با این شرکت ها منعقد شد.
مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو با اعتقاد به بهره مندی از ظرفیت نخبگان و شرکت های دانش بنیان، مسیر توسعه را در پیش گرفته و بر همین اساس با تکیه بر توان و دانش نیروهای خلاق و جوان، پروژه های طراحی و توسعه محصول را به کمتر از ۱۸ ماه تقلیل داده است.
تاسیس مرکز توسعه محصول و فناوری در زنجیره ارزش نیز در همین راستا صورت گرفت تا ضمن حمایت از دانش بنیان ها و نخبگان علمی، این همکاری ها به صورت بهینه مدیریت شده و نتایج و دستاوردهای مناسبی را در مسیر توسعه رقم بزند.
در این چارچوب شرکت TIER۱ با استفاده از ظرفیت  شرکت های دانش بنیان، سرمایه گذاری و همکاری با صاحبان فناوری موتور، گیربکس، اکسل و … تامین قوای محرکه برای تولید داخل، صادرات و سایر حوزه های حمل و نقل را در سرلوحه کار خود قرار داده است.

طراحی و توسعه پلتفرم بومی برق و الکترونیک 
از الزامات هر خودروساز، مالکیت پلتفرم برق و الکترونیک و معماری شبکه استاندارد است که برهمین مبنا این طرح به عنوان یک پروژه کلیدی در ایران خودرو تعریف شده است. در روزهای پایانی دی ماه، پلتفرم بومی برق و الکترونیک ایران خودرو نیز برای استفاده در محصولات آتی و فعلی ایران خودرو رونمایی شد.
این پلتفرم بومی تماما در داخل ایران و توسط شرکت جتکو با همکاری مرکز تحقیقات و توسعه محصول ایران خودرو طراحی شده است.
شرکت جتکو بازوی تکنولوژیکی ایران خودرو بوده و در راستای برطرف کردن گلوگاه‌های تولید نسبت به توسعه و رونمایی این پلتفرم با مالکیت معنوی ایران‌خودرو و تحت مدیریت این شرکت اقدام کرده است.
این پلتفرم برق و الکترونیک بومی در سال جاری تولید و در ابتدا روی خودرو دنا پلاس جدید با موتور EFP توربو نصب می شود.
این پلتفرم جدید قرار است روی دیگر محصولات ایران‌خودرو اعم از تارا، کراس اوور K۱۲۵ یا ری‌را و خودرو TF۲۱ نصب شود و طی یک تا یک و نیم سال آینده روی محصولات فعلی این شرکت نیز تعریف خواهد شد؛ این پلتفرم منطبق بر نیازهای تکنولوژیکی محصولات ایران خودرو و مشخصات تعریف شده در محصولات این شرکت تا ۱۰ سال آینده خواهد بود.

خودروهای برقی – هیبریدی؛ پروژه ای برای آینده
در راستای کاهش مصرف سوخت در حوزه محصول، افزایش سطح هیبریداسیون محصولات و توسعه خودروهای برقی در سه مرحله به اجرا در خواهد آمد؛ در مرحله نخست به دانش طراحی و ساخت و تامین داخلی قطعات و تولید دست می یابند (کوتاه مدت)، در فاز دوم نیز تولید محدود خودروهای هیبریدی و برقی (میان مدت) آغاز می شود و در فاز سوم، تولید انبوه خودروهای هیبریدی و برقی آغاز خواهد شد (بلند مدت). در این پروژه دستیابی به دانش فنی و تکنولوژی های مورد نیاز و همچنین آمادگی لازم برای تولید تجاری خودروهای هیبریدی و برقی به عنوان اهداف کلان تعریف شده است.
ایران خودرو آمادگی دارد تا با ایجاد زیرساخت های لازم توسط نهادهای مرتبط، نسبت به تولید انبوه این محصول اقدام کند.

خودروهای تجاری سنگین و نیمه سنگین
ایران خودرو دیزل به عنوان بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده خودروهای تجاری سنگین و نیمه سنگین، توانسته گام های بلندی را در داخلی سازی، افزایش ظرفیت های تولیدی، توسعه محصولات و تامین نیاز بازار خودروهای کار بردارد.
در سال جاری بدهی های مالی این خودروساز که به عنوان سودده ترین خودروساز تجاری کشور شناخته می شود، به صفر رسید و با اصلاح ساختار مالی، سرمایه آن افزایش چشم‌گیری یافت. طبق برنامه های متعددی که برای توسعه این شرکت درنظر گرفته شده، میزان بهره‌وری آن تا پایان سال ۱۴۰۱ در حدود ۱۰ برابر سال ۱۳۹۸ خواهد شد.
ایران خودرو دیزل با دارا بودن سهم ۲۵ هزار دستگاهی از برنامه تولید گروه صنعتی ایران خودرو به میزان ۳.۵ برابر نسبت به تولید سال گذشته رشد را تجربه خواهد کرد که سودآوری بیش تری را برای این شرکت به ارمغان خواهد آورد.
بررسی آمار تولید ۱۰ ماهه امسال شرکت ایران خودرو دیزل و مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته نیز بیانگر رشد بیش از ۱۶۰ درصدی تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. ایران خودرو دیزل در مدت مذکور موفق به تولید ۱۴.۳ هزار دستگاه و در یک ساله منتهی به بهمن ۱۴۰۱ موفق به تولید ۱۵.۷ هزار دستگاه خودرو کامل  شده که در مقایسه با دوره یک ساله قبل از آن ۱۴۹ درصد رشد داشته است.
این شرکت آمادگی دارد، با توجه به افزایش ظرفیت‌های تولیدی و عرضه محصولات جدید، نیاز ناوگان حمل و نقل عمومی کشور در دو بخش باری و مسافری را تامین کند تا دیگر شاهد واردات محصولات دست دوم فاقد گارانتی و قطعات یدکی از کشورهای دیگر نباشیم.
مجموع کارکنان خدوم گروه صنعتی ایران خودرو با مدیریت و راهبری مدیرعامل پرتلاش و با انگیزه، افق های روشنی را برای توسعه صنعت خودرو کشور ترسیم کرده اند که به طور حتم، با حمایت های دولتمردان و سیاست‌گذاران، می توانند گام‌های بلند و موثری را برای اعتلای نام ایران در بازارهای جهانی بردارند.

سخن آخر
گروه صنعتی ایران خودرو  در طول یک سال با مدیریت مهدی خطیبی  بنیان کارهایی را گذاشت که ثمره اش دستاوردهایی است که در این گزارش به طور گذرا و موجز ارایه شد. این مجموعه بزرگ صنعتی می کوشد در طول اجرای طرح های مرتبط، با دریافت بازخوردها، نقاط قابل بهبود را پیوسته شناسایی کند. بی تردید این نوع شیوه عملکرد، بسترهای لازم برای افزایش بهره وری را فراهم ساخته و رضایتمندی پایدار، توام با افزایش رضایتمندی مشتریان را در پی خواهد داشت.
ایران خودرو با گذر از موانع و کاستی ها اکنون به روزهای اوج خود بازگشته و آینده روشنی را پیش روی خود می بیند. تولید محصولات جدید، افزایش کیفیت هم‌زمان با توسعه محصولات موجود، افزایش تولید و عرضه محصولات، حجم عظیم سرمایه گذاری ها، اصلاح زیر ساخت ها، سازماندهی نیروی انسانی خلاق، کارآمد و نخبه، همکاری با دانش بنیان ها و … از دیگر نقاط قوت این خودروساز بزرگ به شمار می آید. بی تردید با همراهی و همدلی دولت محترم و مسوولان ذیربط در صنعت خودروسازی، دستاوردهای بیش تر و بهتری حاصل خواهد شد.