با رشد قیمت نفت کدام سهم پالایشی را بخریم؟

حمیدرضا خراسانی مدیر سرمایه گذاری سبدگردان مدبر آسیا | جدیدترین پالایشگاهی که قرار است در دنیا در فصل دوم سال ۲۰۲۲ به بهره برداری رسد پالایشگاهی در نیجریه با ظرفیت ۶۵۰ هزار بشکه در روز است.  ساخت این پالایشگاه چندین سال به تعویق افتاده است و هزینه آن از برآوردهای قبلی ۱۲ تا ۱۴ میلیارد دلار به ۱۹ میلیارد دلار رسیده است.

لازم به ذکر است ساخت این پالایشگاه از سال ۲۰۱۳ آغاز شده بود. در ایران نیز جدیدترین پالایشگاهی که به بهره برداری رسیده است، پالایشگاه ستاره خلیج فارس است. ایجاد این ابرپروژه نیز از سال ۱۳۸۵ اغاز و نهایتا در سال ۱۳۹۷ به بهره برداری رسید.

هزینه ساخت این پروژه  حدود ۴ میلیارد یورو اعلام شده است. در ترازنامه این پالایشگاه دارایی‌های ثابت مشهود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است که می توان حدس زد هزینه ساخت این پالایشگاه در حال حاضر با فرض دلار ۲۴ هزار تومان ۵ میلیارد دلار بوده است.

با توجه به توضیحات ارائه شده مشخص می شود ایجاد پالایشگاهایی در سطح پالایشگاه ستاره خلیج فارس یا بندرعباس کار آسانی نیست و حتی در صورت تامین هزینه، کار بسیار زمان بری است. در جدول زیر لیست پالایشگاه موجود در بازار سرمایه ایران به همراه ارزش جایگزینی آنها دیده می شود.

شایان ذکر است در حال حاضر ارزش جایگزینی پالایشگاه های ایران از نرم جهانی با فرض هزینه ۲۰ هزار دلاری برای ایجاد ظرفیت هزار بشکه در روز فاصله معقولی دارد؛ ولی باید در نظر داشت به غیر از پالایشگاه ستاره خلیج فارس بقیه پالایشگاه های ایران از زمان ساخت آنها فاصله زمانی زیادی می گذرد و این امر سبب شده سهم تولید بنزین این پالایشگاه به عنوان مرغوب ترین محصول پالایشگاه کم باشد.

در حال حاضر دو عامل قیمت نفت و نرخ تسعیر ارز عوامل تاثیر گذار در سود آوری شرکت های صنعت پالایشی هستند. نرخ تسعیر ارز با توجه به ثابت بودن نرخ ارز نیما و انتظار برای تثبیت نرخ ارز نیما در همین محدوده سبب شده تا تغییر چندانی برای آن متصور نباشیم. اما با توجه به رشد شتابان قیمت نفت خام می توان انتظار افزایش سود اوری از این محل را برای این شرکت ها متصور شد. اما باید این را هم در نظر داشت  این صنعت نسبت به صنایع دیگر از بازده قابل توجهی از زمان ثبت کف شاخص کل در محدوده یک میلیون و صد هزار واحدی داشته است در جدول زیر بازده شرکت های پالایشی از زمان ثبت عدد شاخص کل در عدد ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد نمایش داده شده است.

در حال حاضر با توجه به روند سودآوری مناسب صنعت پالایشی و همچنین p/e مناسب این صنعت نگرانی بابت ارزش جایگزینی این صنعت را تهدید نمی کند و در صورت عرضه اولیه پالایش ستاره خلیج فارس می توان شاهد ارزش بازاری به مراتب بالاتری برای این شرکت ها بود. اما بازده این صنعت نسبت به صنایع دیگر بازار در بازه زمانی ذکر شده زیاد است و انتظار بازده بیشتر منوط به ادامه روند افزایش قیمت نفت خام و روند عمومی بازار می باشد. در انتها لازم به ذکر است با توجه به ارزندگی بسیار بالای پالایشگاه ستاره خلیج فارس خرید شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز تامین (تاپیکو) به جهت سهامدار عمده بودن این پالایشگاه قابل تامل می باشد.