«اتان» برگ برنده جدید ایران در شرایط تحریم

یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی کشور طی ۲ دهه گذشته تاکنون، ناکافی بودن حجم تولید خوراک های مهم گازی بوده به طوری که اکثر مجتمع‌های پتروشیمی گازمحور شامل «اتان» و «متان» با مشکلات کمبود شدید خوراک دست و پنجه نرم می‌کردند.

بر این اساس به دلیل تأخیر در بهره برداری فازهای پارس جنوبی صنعت پتروشیمی با کسری و کمبود شدید خوراک های گازی به ویژه «اتان» روبرو بود و این کمبود حتی منجر به پایین ماندن ظرفیت تولید اتیلن شده و حتی در برخی از صنایع میان دستی و پایین دستی پتروشیمی از جمله مجتمع‌های مبدا و نهایی خط اتیلن غرب منجر به کاهش تکلیفی تولید شده بود.

در شرایط فعلی با توسعه و بهره برداری اکثر فازهای پارس جنوبی و شمارش معکوس بسته شدن پرونده توسعه پنج فاز ۱۳، ۱۴، ۲۲ تا ۲۴ این میدان مشترک گازی از یک طرف و بهره برداری از سه طرح مهم دیگری گازی در عسلویه و کنگان، صنعت پتروشیمی با یک ظرفیت مازاد برای استفاده از انواع خوراک های گازی روبرو خواهد شد.

چقدر اتان تولید می‌کنیم؟

هم اکنون ظرفیت تولید گاز متان از پارس جنوبی به حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که با تکمیل و بهره برداری تعدادی از طرح‌های در دست ساخت این ظرفیت قطعاً در سال جدید از مرز ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور می‌کند و با احتساب اجرای پروژه‌هایی همچون پالایشگاه بیدبلند ۲ و حفاری چاه‌های جدید در دو حوزه خانگیران و زاگرس جنوبی می‌توان انتظار ظرفیت سازی تولید یک میلیارد مترمکعب گاز متان در روز را داشت. به این ترتیب می‌توان گفت افزایش تولید گاز متان به منزله تأمین خوراک طرح‌ها و مجتمع‌های اوره، آمونیاک و متانول از یک سود و تأمین سوخت کل صنعت پتروشیمی کشور خواهد بود.

نقش توسعه پارس جنوبی در تولید اتان

توسعه میادین گازی کشور به ویژه پارس جنوبی نقش غیرقابل انکاری در افزایش ظرفیت خوراک مهم و استراتژیک اتان دارد به طوری که برآورد شده با تکمیل توسعه پارس جنوبی ظرفیت تولید اتان از این میدان مشترک (با احتساب تولید پتروشیمی پارس) به ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تن افزایش یابد.

علاوه بر این با بهره برداری از سه طرح استحصال اتان پالایشگاه پارسیان، بازیابی اتان فاز ۱۲ پارس جنوبی و فاز اول یکی از پتروشیمی‌های در دست ساخت این ظرفیت برای سال ۹۹ از مرز ۱۴ میلیون تن عبور کند که عملاً زمینه مثبت شدن تراز تولید و مصرف این خوراک مهم گازی در صنعت پتروشیمی را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، پالایشگاه بیدبلند ۲ هم از ظرفیت تولید سالانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن اتان برخوردار بوده که قرار است در مرحله نخست این گاز ارزشمند با انتقال به ماهشهر صرف تأمین خوراک برخی از مجتمع‌های پتروشیمی شود.

سبد خوراک پتروشیمی‌ها متنوع‌تر می‌شود

در کنار اتان و متان، با بهره برداری فازهای باقی مانده پارس جنوبی و سایر طرح‌های مهم گازی می‌توان انتظار داشت امسال ظرفیت تولید میعانات گازی کشور از مرز یک میلیون بشکه در روز عبور کند که بخشی از میعانات گازی صرف تأمین خوراک پالایشگاه ستاره خلیج فارس و بخشی دیگر از آن صرف تأمین خوراک مجتمع‌های آروماتیکی صنعت پتروشیمی خواهد شد.

پروپان و بوتان نیز از دیگر خوراک های مورد نیاز پتروشیمی‌ها بوده که پیش بینی می‌شود در حوزه پارس جنوبی دست کم امکان تولید سالانه بالغ بر ۱۲ میلیون تن پروپان و بوتان فراهم شود که این فرآورده گازی علاوه بر مصارف خانگی به عنوان سوخت قابلیت استفاده در صنایع پتروشیمی به عنوان یک خوراک را هم دارد.

در مجموع با افزایش ظرفیت تولید متان، اتان، پروپان، بوتان و میعانات گازی سبد متنوعی برای اجرای طرح‌های خوراک ترکیبی در صنعت پتروشیمی کشور فراهم می‌شود که اجرای این طرح‌ها علاوه بر متنوع سازی سبد تولید محصولات پایه و نهایی زمینه تاب‌آوری بیشتر صنعت پتروشیمی را در شرایط تحریم‌های غیرقانونی فراهم می‌کند.