تفویض اختیارات به بورس و فرابورس در راستای نظارت بهینه بر بازار سرمایه

به گزارش بورس امروز، سرپرست اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه دستورالعمل بازارگردانی پیشین لغو شده است، اظهار کرد: دستورالعمل جدید بازارگردانی با توجه به پویایی بازار، تغییرات عمده در ساختار بازار و گسترش فعالیت بازارگردانی در سال­های اخیر به تصویب رسید. این دستورالعمل حاصل اجماع نظر مجموعه همکاران در سازمان بورس، شرکت‎های بورس تهران و فرابورس و نهادهای مالی فعال در حوزه بازارگردانی است.

به گفته حمیدرضا اسمعیلی گیوی، از جمله مهمترین تغییرات، اعطای صدور مجوز عملیات بازارگردانی برای هر ورقه بهادار به شرکت‌های بورس تهران و فرابورس به منظور تسریع در انجام عملیات بازارگردانی است. به بیانی دیگر، مجوز عملیات بازارگردانی صادرشده توسط بورس مربوطه، محدود و منحصر به اوراق بهادار مندرج در مجوز یادشده بوده و انجام عملیات بازارگردانی در هر نمادِ دیگر، منوط به تجدید فرایند دریافت مجوز از بورس مربوطه است. درحالی‌که اخذ مجوز فعالیت بازارگردانی به‌عنوان یک نهاد مالی فعال در بازار اوراق بهادار مطابق با مقررات، همچنان در اختیار سازمان بورس خواهد بود.

او واگذاری وظیفه «تعیین طبقات نقدشوندگی» به بورس تهران و فرابورس را از دیگر تغییرات دستورالعمل یاد شده خواند و افزود: از جمله وظایف دیگری که به شرکت‌های بورس تهران و فرابورس واگذار شده است، می­توان «تعیین طبقات نقدشوندگی» اشاره کرد که اوراق بهادار بر اساس معیارهای نقدشوندگی تعیین شده توسط بورس در آن طبقات قرار خواهند گرفت و بر اساس شرایط هر طبقه نقدشوندگی، پارامترهای بازارگردانی به عموم اعلام خواهد شد. یادآور می‌شود بورس در مقاطع ۶ ماهه اقدام به جایابی اوراق بهادار در طبقات نقدشوندگی می­‌کند.

سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها ادامه داد: طبق دستورالعمل قبلی، حجم سفارش‌های خرید و فروش بازارگردان باید با یکدیگر برابر می­بود. در دستورالعمل جدید و به منظور اختیار بازارگردان در تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار، بازارگردان می­تواند سفارش‌های خرید و فروش را با رعایت حداقل سفارش انباشته، به ‌گونه‌ای وارد ‌کند که حجم سفارش هر سمت خرید یا فروش کمتر از ۵۰ درصد حجم سفارش وارد شده در سمت دیگر نباشد.

او رتبه‌بندی بازارگردان با توجه به کارکرد او را از دیگر تغییرات دستورالعمل جدید برشمرد و تصریح کرد: براساس این موضوع، عملکرد بازارگردان توسط شرکت بورس تهران و شرکت فرابورس به‌طور پیوسته ارزیابی می‌شوند و از این پس، سقف دریافت کارمزد موضوع قرارداد بازارگردان‌ها به رتبه‌بندی آنها مرتبط خواهد شد.

اسمعیلی گیوی ادامه داد: به منظور بهبود کیفیت عملکرد بازارگردان‌ها، مقرر شد بورس‌ها افزون بر نظارت لحظه­ای بر حسن انجام وظایف بازارگردانی، موارد تخطی از مفاد این دستورالعمل‌ را به‌صورت روزانه به بازارگردان اعلام کرده و به صورت هفتگی نیز موظف به ارسال عملکرد بازارگردان‌ها به بازارگردان و تامین کننده منابع آن و انتشار آن در پایگاه اطلاع­رسانی خود شدند.

او «تعدیل تعهدات بازارگردان‌ها در خصوص حداقل معاملات روزانه» با افزایش سرمایه در یک نماد را تغییر چهارم دستورالعمل یادشده عنوان کردو توضیح داد: براساس این موضوع، شرکت بورس ملزم خواهد بود پارامتر حداقل معاملات روزانه که در زمان اعطای مجوز اولیه تعیین کرده است را متناسب با افزایش سرمایه، تعدیل و ضمن ابلاغ به بازارگردان در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر کند.

سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها ادامه داد: همچنین در این دستورالعمل در راستای انعطاف عمل بازارگردان­ها در تامین منابع، این امکان فراهم شده است که بازارگردان، دارایی و منابع مالی مورد نیاز برای فعالیت بازارگردانی را از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی (تأمین‌کننده دارایی) مطابق قرارداد منعقد شده میان طرفین تامین کند.

به گفته این مقام مسئول، «معافیت کارمزد نقل و انتقال اوراق بهادار موضوع بازارگردانی در ابتدا و انتهای قرارداد» در راستای کمک به بازارگردان­ها و تامین کنندگان منابع با توجه به درخواست­های اخیر ناشران در راستای تامین منابع، در این دستورالعمل لحاظ شده است. به این معنا که دارایی‌هایی که به کد بازارگردان از طریق تامین‌کنندگان منابع یا برعکس، منتقل می‌شود از معافیت کارمزدی برخوردار می‌شود.

او تامین منابع در دسترس بازارگردانان را یکی از مشکلات بازارگردانان خواند و عنوان کرد: طی جلسات متعدد با بازارگردان‌ها و بررسی مشکلات آنان، این امکان فراهم شد در صورت موافقت بورس و فرابورس، حداکثر تا ۱۰ روزکاری به بازارگردان‌ها فرصت داده شود تا تعهدات خود را حداکثر ۵۰ درصد کاهش دهند و بتوانند طی فرصت اعطا شده، شرایط غیرعادی خود را برطرف کنند.

اسمعیلی گیوی ادامه داد: در صورت عدم موفقیت بازارگردان در تامین منابع و نیز فراهم نشدن شرایط برای ادامه عملیات بازارگردانی روی ورقه بهادار پس از ۱۰ روزکاری، عملیات بازارگردانی با موافقت بورس خاتمه خواهد یافت. اگر بازارگردان دیگری برای آن نماد وجود نداشته باشد، ناشر موظف است بازارگردان جایگزین را طی ده روز معرفی کند.

سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها در انتهای گفت‌وگوی خود با “سنا”، «تقاضای برگزاری حراج» از سوی بازارگردان را از دیگر تغییرات خواند و اظهار کرد: بازارگردان می‌تواند «تقاضای برگزاری حراج» در دامنه نوسان ۴ برابر دامنه نوسان نسبت به حالت عادی را داشته باشد. این موضوع در زمانی است که طی ۵ روز متوالی نماد با صف خرید یا فروش مواجه شود که بورس در این راستا ضوابطی را به تایید هیأت مدیره خود خواهد رساند.