دلالان و سوداگران مخالف عرضه سیمان در بورس هستند

دو مزیت بزرگ بورس کالا

به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس یکی از مباحث اصلی و مزیت های بزرگ عرضه کالاها در بورس، رویکرد شفافیت و جلوگیری از رانت است که البته این مزیت در موضوعات بازار سرمایه اعم از اوراق بهادار و کالایی وجود دارد.

پورابراهیمی ادامه داد: علاوه بر ایجاد شفافیت و جلوگیری از رانت، مزیت بزرگ دیگر عرضه کالاها در بورس کالا، تخصیص بهینه منابع است که اگر ما به دنبال آن هستیم که با تخصیص بهینه، شاخص کارایی در نظام اقتصادی کشور را ارتقا دهیم باید هم اهداف کلان و هم اهداف خرد اقتصادی را از مسیر بازار سرمایه دنبال کنیم.

او تصریح کرد: در این ظرفیت، بورس کالای ایران یکی از جایگاه های بسیار مهم را به خود اختصاص داده است که با مکانیزم پذیرش انواع کالاها می تواند قیمت مبتنی بر عرضه و تقاضا، شفافیت اطلاعات تولید و فرآیندها را در برداشته باشد. در قانون نیز به صراحت اشاره شده زمانی که کالایی در بورس های کالایی پذیرش می شود از شمول قیمت گذاری ها خارج می شود و بارها در مباحث تخصصی به این موضوع اشاره و تاکید شده است.

۲ گروه مخالف بازار سرمایه

پورابراهیمی با بیان اینکه اگر به دنبال توسعه و پیشرفت کشور و مبارزه با فساد هستیم باید زمینه عرضه کالاها در بورس بیش از گذشته فراهم شود، ادامه داد: به نظر می رسد برخی مقاومت ها در برابر این موضوعات، یا از عدم اطلاع افراد ناشی می شود و یا در عقبه تصمیمات گروهی دیگر، یک فضای رانتی قرار دارد و طبیعتا این افراد در این خصوص نگران بوده و تمایلی به شفافیت ندارند.

هر عقل سلیمی موافق شفافیت بورس است

او افزود: برای مثال در موضوع سیمان هر عقل سلیمی می پذیرد که سیمان باید به صورت شفاف در ساختار مشخصی عرضه شود تا عرضه کنندگان، خریداران، نحوه کشف قیمت ها و روند معاملات مشخص شوند. در سال های اخیر و به ویژه دو سال گذشته تاکید ما به بورس کالا این بود که فرآیندها در عرضه محصولات به نحوی مدیریت شود که حتی خریداران خرد نیز امکان حضور داشته باشند و تنها بلوک های بزرگ و خریداران عمده را شامل نشود؛ خوشبختانه این مکانیزم نیز توسط بورس کالا دیده شد و ظرفیت سازی برای آن صورت گرفت.

صدور هزاران کد خرید سیمان در برابر ۲۰ دلال بزرگ

او تاکید کرد: این موضوع به عینه در عرضه های سیمان دیده شد، به طوریکه شاهد صدور چند هزار کد خریدار برای سیمان در این ایام کوتاه در بورس کالا بودیم.  نکته مهم این است که این کدها همگی قابل رصد هستند. این در شرایطی است که در رهگیری شمار خریداران کلان سیمان طی سالیان گذشته تنها به ۱۵ تا ۲۰ خریدار عمده در کشور می رسیم که کل سیمان تولیدی از طریق آن ها به حلقه های بعدی توزیع شده است؛ پس مشخص می شود چرا برخی افراد با فراهم شدن خرید مستقیم هزاران مصرف کنندگان سیمان از بورس مخالفند.

پورابراهیمی با تاکید بر این موضوع که بورس کالا انتقال مستقیم عرضه به تقاضاست و فرآیند سفته بازی و دلالی را در این میان حذف می کند، گفت: افرادی که با حذف دلالی و واسطه گری و عرضه محصولات در بورس کالا مخالفند به دلیل حذف رانتی است که طی سال های گذشته به دلیل نبود شفافیت بدست می آوردند. اساسا کسانی که با بورس کالا مخالفتند از مکانیزم بورس هم اطلاعی ندارند و فرض را بر این گذاشته اند که در بورس قیمت ها به طور دستوری تعیین می شود.

بزرگنمایی معایب کوچک در برابر ثمرات بزرگ

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این پرسش که چگونه برخی مسوولان طی ۱۸ سال گذشته با مکانیسم بورس کالا آشنایی پیدا نکرده اند؟ گفت: فرض کنید محصولی در بورس کالا عرضه می شود که به طور طبیعی در کنار ثمرات بزرگ معاملات بورس، معایب کوچکی نیز به چشم می خورد که البته همین معایب کوچک نیز باید رفع شود؛ اما در این زمینه برخی مدیران با بزرگنمایی آن معایب کوچک، اطلاعات بازار را به مسوول عالی رتبه و سیاست گذار بازار به شکل دلخواه خود ارائه می کنند و همین می شود که بعضا حتی مدیران ارشد نیز به طور غیرکارشناسی در تقابل با بازار سرمایه اظهار نظر می کنند.

چرا بورس کالا؟

پورابراهیمی تاکید کرد: حسن بعدی عرضه محصولات در بورس کالا این است که در فضایی که طی سال های گذشته وجود داشت، فاصله معناداری میان قیمت تولید و عرضه با مصرف ایجاد شده بود اما بورس کالا توانست این فاصله را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

او در پایان توضیح داد: سال ها با قیمت های دستوری خارج از سیستم بورس کالا، کالایی از سوی تولیدکننده به بازار عرضه شده که مصرف کنندگان با قیمت های بسیار بالاتری نسبت به عرضه آن محصول را دریافت کرده اند. این رویه یعنی مصرف کننده مواد مورد نیازش را با بهای تمام شده بسیار بالا خریداری کرده اما در مقابل تولیدکننده هم با قیمت فروش بسیار پایین مواجه شده است. به عبارت ساده تر، در سیستم معاملات خارج از بورس کالا، دو طرف جریان عرضه و تقاضا به شدت با مشکل مواجه شده و این وسط یک جریان دلالی شکل گرفته که هر روز تنومندتر و بزرگ شده و بر اقتصاد بازار چنبره زده اند که باید به واسطه توسعه عرضه ها در بورس کالا به اینگونه جریان ها در اقتصاد پایان داد.