ایران در پی افزایش صادرات نفت

به گزارش بورس امروز، با تغییر ریاست‌جمهوری آمریکا، و بهبود تقاضای بازار جهانی از پاندمی و حتی با وجود تحریم‌ها، ایران با افزایش فشار به بازار، به دنبال بازگشت به میزان‌های گذشته است.

بر اساس تخمین‌های اولیه، احتمال می‌رود ایران در یک ماه گذشته میزانی حدود ۸۰۰۰۰۰ تا ۱ میلیون بشکه در روزبه همراه فرآورده، عمدتاً به چین صادر کرده باشد. بر اساس داده‌های صنایع و منابع کشتیرانی، این میزان نسبت به سال گذشته با وجود تحریم‌ها که صادرات برخی ماه‌ها را به ۵۰۰۰۰۰ بشکه در روز رسانده بود، افزایش چشمگیری داشته است.

اما این مسیر تا پایان تحریم‌ها که این اجازه را به ایران بدهد تا صادرات خود را به میزان ظرفیت کلی ۲/۶ میلیون بشکه در روز برساند، همچنان پیچیده است.

جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا گفت، ایران باید میزان غنی‌سازی خود را به سطوح مشخص شده در قرارداد هسته‌ای بازگرداند، درحالی‌که مقامات تهران گفتند، واشنگتن باید نیت خوب خود را با برداشتن تحریم‌هایی که به طور مجدد در سال ۲۰۱۸ و بعد از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای اعمال شد، نشان دهد.

تولیدات نفت خام ایران از ماه نوامبر و پس از انتخابات آمریکا با روند ثابتی افزایش‌یافته است. طبق داده‌های پلت، ایران در ماه ژانویه، روزانه ۲/۱۴ میلیون بشکه نفت استخراج کرد که از نوامبر ۲۰۱۹ بی‌سابقه بوده است.

بر اساس داده‌های پلتز، احتمال می‌رود این روند با نزدیکی به ایام نوروز در اواخر ماه مارس افزایش یابد.

دولت اخیراً دستور داد که تولیدات به‌خصوص در آزادگان غرب و میدان‌های نفتی غرب کارون افزایش یابد. ظرفیت‌های تولید نفت خام ایران قبل از تحریم‌ها در حدود ۴ میلیون بشکه در روز بود.

سارا وخشوری رئیس شرکت اس وی بی گفت: «میدان‌های نفتی ایران و شرکت‌های تولیدی داخلی کشور دستور گرفته‌اند تا طبق برنامه‌ریزی تولیدات خود را افزایش دهند. اگر محدودیت‌های صادراتی کمتر شود و ایران بتواند به‌تدریج صادرات خود را افزایش دهد، می‌توان پیش‌بینی کرد که صادرات ایران در ماه‌های آتی به‌تدریج و به طور ماهانه بین ۱۲۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ بشکه در روز افزایش یابد.»

تحلیلگران پلتز گفتند که، آمریکا و ایران می‌توانند بین ۱ تا ۳ ماه آینده به توافقی دست پیدا کنند یا توافق هسته‌ای قبلی یا همان برجام را بازیابی کنند، و هم‌زمان عرضه نفت خام بین ماه‌های فوریه و دسامبر می‌تواند تا ۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد.

تحلیلگران پلتز گفتند، برداشته شدن کلیه تحریم‌ها احتمالاً تا سه‌ماهه چهارم امکان‌پذیر نباشد، اگرچه، باید این را در نظر گرفت که ایران حداقل به ۴ ماه زمان لازم دارد تا غنی‌سازی اورانیوم خود را به میزان مورد توافق در برنامه جامع اقدام مشترک برساند.

آن‌ها همچنین اضافه کردند: «آن زمان تولیدات تا ژوئن ۲۰۲۲ به میزان ۵۰۰۰۰۰ بشکه در روز افزایش‌یافته و تا پایان ۲۰۲۲، ۱۵۰۰۰۰ بشکه در روز نیز به آن اضافه می‌شود.»

استراتژی‌های خلاقانه

تحریم‌های آمریکا که شدیداً خریداران نفت ایران را مجازات کرده و آن‌ها را در لیست سیاه قرار داده و از سیستم مالی آمریکا محروم می‌کند، ایران را در یافتن خروجی‌هایی، عمدتاً برای نفت سنگین ترش خود خلاق کرده است.

تخمین میزان دقیق نفت خام ایران و فرآورده‌های آن بسیار سخت شده است، زیرا تعدادی از شرکت‌های نفت داخلی، ماهواره‌های مسیریابی خود را خاموش کرده تا محموله‌های خود را پنهان کنند.

بعد از اعمال مجدد تحریم‌ها، مقامات ایرانی هیچ‌گونه اطلاعاتی را در مورد تولیدات نفت خام و یا صادرات آن افشا نکردند.

شرکت تحقیقاتی TankerTrackers.com که جریان جهانی نفت خام را از نزدیک دنبال می‌کند، تخمین می‌زند که ایران در ماه گذشته روزانه ۱/۵ میلیون بشکه نفت خام و فرآورده صادر کرده که در مقایسه با میانگین سال ۲۰۲۰ با میزان ۹۱۶۰۰۰ بشکه در روز، افزایش چشمگیری داشته است.

سمیر مدنی بنیان‌گذار شرکت Tanker Trackers گفت: «در طی چند ماه گذشته، شاهد معاملات ایران به‌صورت ذخایر در جریان و تحویل ساحلی بوده‌ایم. باتوجه‌به اینکه ظرفیت صادرات ایران بسیار بیشتر از تخمین‌هاست، هرگونه تحریم از سوی دولت بایدن به معنای فرصتی برای ایران است تا به رویه فعلی خود ادامه دهد.»

از سوی دیگر، شرکت اطلاعاتی Kpler، در گزارشی که اخیراً ارائه داد صادرات نفت خام ایران در ژانویه را چیزی کمتر از ۵۵۰۰۰۰ بشکه در روز برآورد کرد، اگرچه آن‌ها در این گزارش عنوان داشتند که بعد از دنبال‌کردن کشتی‌های ایرانی که فرستنده‌های صوتی خود را خاموش کرده‌اند، احتمالاً این رقم افزایش خواهد یافت.

وخشوری تخمین زد صادرات نفت خامی که به شمال انجام شده چیزی در حدود ۸۰۰۰۰۰ بشکه در روز است، درحالی‌که منبع دیگری که به‌شرط ذکر نکردن نام با پلتز صحبت کرد، اشاره به حجمی در حدود ۸۴۰۰۰۰ بشکه در روز داشت.

ایران همچنین از شیوه انتقال کشتی به کشتی در بندرهای خلیج‌فارس و بخش‌هایی از جنوب شرق آسیا حدود مالزی و اندونزی بهره می‌برد.

نفت خام ایران با استفاده از کشتی‌های سوخت‌رسان به این مناطق فرستاده شده و سپس به کشتی‌های کوچک‌تری انتقال داده می‌شود که نام ایران را به‌عنوان منبع ارسالی عنوان نمی‌کنند.

بازپس‌گیری سهم بازار

طبق گفته منابع، چین که درگیر تنش تجاری با آمریکا است، خریدار اصلی این محموله‌های مبدل می‌باشد، زیرا از شرایط نامناسب بازار جهانی نفت بهره برد و احتمالاً تخفیفاتی نیز از ایران می‌گیرد.

طبق گفته منابع، دیگر خریداران شامل سوریه و ونزوئلا هستند که تحت تحریم‌های سنگین آمریکا قرار دارند و بنزین و فرآورده‌های نفتی پارس جنوبی ایران را وارد می‌کنند.

شبیه به اکثر کشورهایی که اقدامات قرنطینه‌ای اعمال کردند، ایران نیز شاهد افت مصرف داخلی نفت خام در سال ۲۰۲۰ بود که آن‌ها را قادر ساخت تا نفت خام و فرآورده‌های بیشتری را صادر کنند. مدنی گفت: «آن‌ها این کار را بدون نیاز به افزایش تولیدات انجام دادند.»

ادامه خرید چینی‌ها بر گرید های نفت خام رقابتی همچون مدیوم جدید بصره عراق و مدیوم عربستان سعودی تأثیرگذار خواهد بود.

ایران، عراق و عربستان همگی اعضای اوپک هستند، اگرچه ازآنجایی‌که ایران تحت تحریم می‌باشد، از کاهش تولیدات سنگین این سازمان معاف بود.

اگر اوپک و هم‌پیمانانش، شامل روسیه، در جهت بهبود اقتصاد جهانی تولیدات خود را طبق انتظار کاهش دهند، ایران با رقابت بیشتری در بازار مواجه خواهد بود.

امارات متحده، روسیه، عربستان سعودی، عراق، کویت، عمان، مکزیک، اکوادور و کلمبیا همگی کشورهایی هستند که از کاهش صادرات ایران بهره‌مند شدند، زیرا تولیدات نفت خام آن‌ها مشابه ایران است.

نفت خام ایران عمدتاً سنگین و مدیوم، اما ترش و با سولفور بالا است، و به طور گسترده توسط پالایشگاه‌های ترکیبی استفاده میشود. وقتی که پالایش میشود، حجم بالایی از نفت گاز و نفت کوره را داراست.

چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، که حجم عظیمی از پالایش های منطقه آسیا را انجام میدهند، در کنار ترکیه و اروپا خریدار اصلی این نوع نفت هستند.