سایه تحریم‌ها بر صنعت آلومینیوم

بزرگ‌ترین مشکل کنونی تولیدکنندگان شمش آلومینیوم در کشور این است که ۸۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز از دیگر کشورهای دنیا تامین می‌شود و این مهم که فلز آلومینیوم و خود کارخانه در فهرست تحریم آمریکا و هم‌پیمانانش قرار گرفته، کار را دشوار کرده است. موضوع نقدینگی و سرمایه در گردش به علت نبود ثبات سیاست‌های پولی و ارزی از چالش‌های اساسی و مهم شرکت‌های تولیدی بالاخص صنایع آلومینیوم در تامین مواد اولیه وارداتی است؛ همچنین کاهش تعرفه واردات شمش آلومینیوم از دیگر معضلات این صنعت است که باید تعرفه‌ها در حد قابل قبول و منطقی افزایش یابد.

اصولا در کارخانه‌های آلومینیوم سراسر دنیا قیمت برق با یک نرخ ترجیحی نسبت به سایر صنایع محاسبه می‌شود،  زیرا در دنیا قیمت برق صنعت از بقیه مصارف کمتر است، ولی در کشور ما این قضیه برعکس است  و قیمت برق صنعت از برق خانگی بیشتر است؛ این موضوع با توجه به مصرف بالای انرژی در صنایع آلومینیوم از دیگر چالش‌های این صنعت به شمار می‌رود.

طبیعی است که در جریان تحریم‌ها، مشکل جابه‌جایی منابع، ارز و تامین مواد اولیه افزایش یابد. با توجه به توان بالایی که در تامین قطعات موردنیاز در داخل کشور وجود دارد از پتانسیل شرکت‌های داخلی برای تامین قطعات موردنیاز استفاده حداکثری می‌شود.  بر این اساس ایرالکو در راستای تامین مواد اولیه اقدام‌هایی را اندیشیده است؛ عمده‌ترین مواد برای تولید شمش آلومینیوم شامل پودرآلومینا، آند، کریولیت، آلومینیوم فلوراید و پترولیوم کک است و در حال حاضر حدود ۲۰ درصد پودر آلومینای موردنیاز ایرالکو در داخل کشور و از طریق شرکت آلومینای ایران (جاجرم) و بقیه براساس امضای قرارداد با شرکت‌های خارجی تامین می‌شود.

با توجه به اینکه روز به روز بر حجم مصرف فلز آلومینیوم در صنایع مختلف افزوده می‌شود، اهمیت این فلز راهبردی از نگاه برنامه‌ریزان و کارشناسان صنعت و معدن کشور پوشیده نمانده و آنان به اهمیت این نقش بیش از دیگران  واقف هستند. به همین منظور طی آخرین گزارشی که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور منتشر کرده است، در سند چشم‌انداز سازمان تا افق ۱۴۰۴ برنامه تولید آلومینیوم معادل یک و نیم میلیون تن در سال است.

تولید آلومینیوم در سال‌جاری در کشور حدود ۲۵۰ هزار تن و تولید جهانی آن نیز حدود ۷۸میلیون تن در سال است. تولید آلومینیوم در کشور توسط پنج شرکت ایرالکو، المهدی، هرمزال، سالکو و جاجرم انجام می‌شود که امیدواریم در آینده‌ای نزدیک ظرفیت تولید آلومینیوم در کشور به بیش از ۷۰۰ هزار تن در سال برسد. از لحاظ تولید آلومینیوم در جهان، قاره آسیا مقام اول را داراست. پس از آن اروپا، آمریکا و آفریقا به ترتیب در رده‌های بعدی  هستند. سهم کشورهای حوزه خلیج فارس از این مقدار حدود ۱۰ درصد است و سهم ایران از میزان تولید جهانی کمتر از نیم درصد است.

احمد مجیدی

مدیر عامل آلومینیوم ایران