مازاد عرضه و رکود جهانی؛ برنت در دام ۶۰ دلار
بازار نفت با رکود اقتصادی، کاهش تقاضا و افزایش عرضه اوپک پلاس تحت فشار قرار گرفته است. عرضه و افت تقاضا ممکن است قیمت را در کانال ۶۰ تا ۷۰ دلار نگه دارد، که چالش‌هایی برای سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ایجاد خواهد کرد.
به گزارش بورس امروز؛ بازار نفت در ماه‌های اخیر تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل ساختاری و سیاستی با نوسانات قابل‌توجهی مواجه شده است. از یک سو، تنش‌های تجاری جهانی و احتمال تشدید تعرفه‌ها میان بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا، سرمایه‌گذاران را محتاط کرده و ابهامات پیرامون رشد اقتصادی را تشدید کرده است. به‌عنوان نمونه، به رغم کاهش نسبی تنش‌های تعرفه‌ای میان ایالات متحده و چین در اوایل سال ۲۰۲۵، نگرانی‌ها از گسترش مجدد جنگ تجاری و پیامدهای رکودی آن بر تقاضای نفت همچنان پابرجا است. در چنین فضای نامطمئنی، بانک جی‌پی‌مورگان در جدیدترین گزارش «Global Research» خود پیش‌بینی قیمت نفت برنت را برای سال‌های پیش‌رو به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد. طبق این ارزیابی، قیمت متوسط هر بشکه برنت در سال ۲۰۲۵ معادل ۶۶ دلار و در سال ۲۰۲۶ معادل ۵۸ دلار خواهد بود، در حالی که پیش از این رقم‌های ۷۳ و ۶۱ دلار مد نظر قرار گرفته بود.
چرخش اصلی در پیش‌بینی‌های قیمتی از افزایش محسوس عرضه توسط ائتلاف اوپک پلاس نشأت می‌گیرد. این گروه که در سال‌های گذشته نقش تعیین‌کننده‌ای در تعادل‌بخشی به بازار ایفا کرده، اخیراً روند تولید را تشدید کرده است. جی‌پی‌مورگان در گزارش خود تأکید می‌کند که «افزایش تولید حدود یک میلیون بشکه در روز توسط اوپک پلاس نشان‌دهنده تغییر در تابع واکنش این سازمان است»؛ تغییری که در ترکیب با تضعیف تقاضا بازار را به سمت مازاد قابل‌توجهی سوق می‌دهد.
از سوی دیگر، رشد تقاضای جهانی نیز کمتر از انتظار تحلیل‌گران جلو رفته است. بانک مذکور اکنون پیش‌بینی می‌کند که تقاضای نفت در سال ۲۰۲۵ تنها حدود ۰.۸ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و در سه‌ماهه سوم سال که معمولاً اوج مصرف فصلی را به همراه دارد به رقم ناچیز ۰.۳ میلیون بشکه در روز محدود شود. این کاهش سرعت رشد تقاضا منعکس‌کننده نگرانی‌های مربوط به کندی اقتصادی جهانی و تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان به‌سوی منابع انرژی پاک‌تر است.
علاوه بر این، ریسک رکود اقتصادی نقش پررنگی در تحلیل قیمت‌ها ایفا می‌کند. جی‌پی‌مورگان احتمال وقوع یک رکود ملایم جهانی را ۸۰٪ برآورد کرده است؛ رکودی که همراه با مازاد عرضه، فشار اضافی بر قیمت نفت وارد خواهد آورد. به گفته تحلیل‌گران این بانک، ترکیب احتمال بالای رکود ملایم و افزایش تولید یک میلیون بشکه‌ای می‌تواند تراز بازار را به شکلی درهم ریزد که برنت تا پایان سال ۲۰۲۵ به زیر ۶۰ دلار سقوط کند.
جی‌پی‌مورگان تنها نهاد مالی نبوده که پیش‌بینی‌های خود را بازنگری کرده است. پیش از این، گلدمن ساکس نیز به‌دلیل چشم‌انداز رکود و افزایش عرضه اوپک پلاس، پیش‌بینی قیمت نفت برنت برای ۲۰۲۵ را از ۷۲ به ۶۹ دلار و برای ۲۰۲۶ را از ۶۲ به ۵۸ دلار کاهش داده بود. بانک‌های بزرگ دیگر نظیر HSBC و بارکلیز نیز روی ارقام مشابه بین ۶۶ تا ۷۵ دلار برای برنت و ۶۲ تا ۷۰ دلار برای WTI تمرکز کرده‌اند؛ هرچند مبنای زمانی اعلام این پیش‌بینی‌ها متفاوت بوده و برخی انتهای سال مبنا قرار داده‌اند.
این تعدیلات نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان نفت باید خود را برای دوره‌ای از نوسانات و ریسک‌های بالا آماده کنند. از یک سو، احتمال کاهش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفتی با بازده پایین که در صورت تداوم قیمت‌های زیر ۶۰ دلار رخ خواهد داد وجود دارد. از سوی دیگر، کشورهای وابسته به درآمد نفتی ممکن است تحت فشار بودجه‌ای قرار گیرند و در تلاش برای جبران کسری‌ها، سیاست‌های مالی انبساطی را در پیش بگیرند که خود می‌تواند بر تورم جهانی تأثیر بگذارد.
در پایان، باید تأکید کرد که چشم‌انداز بازار نفت در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به‌طور قابل‌توجهی به رفتار اعضای اوپک پلاس، شدت احتمالی رکود اقتصادی و سرعت بازگشت تقاضا بستگی دارد. هرگونه توافق جدید برای کاهش یا افزایش تولید، شوک‌های ژئوپلیتیک و سرعت اجرای سیاست‌های اقتصادی پاک می‌تواند این پیش‌بینی‌ها را مجدداً دستخوش تغییر کند. با این حال، تحلیل کنونی جی‌پی‌مورگان یک هشدار مهم به فعالان بازار است: در میانه مازاد عرضه و بی‌ثباتی تقاضا، قیمت نفت ممکن است برای مدتی طولانی در کانال زیر ۶۰ تا ۷۰ دلار باقی بماند، محدوده‌ای که پیش از این کمتر تجربه شده بود و مستلزم بازتعریف استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و تولید شرکت‌ها و دولت‌ها است.
نویسنده: حسین طاهری- کارشناس بازار سرمایه
منبع: شماره۱۰۷ نشریه بورس امروز– خرداد ۱۴۰۴
