بازار در حال تحول

به گزارش بورس امروز؛ با توجه به اینکه شرکت‌های مختلف در ایران به‌ویژه آن‌هایی که صادراتی یا وارداتی دارند، به نرخ ارز نیما وابسته هستند، حذف سامانه ارز نیما و نوسانات شدید در نرخ ارز می‌تواند تأثیر مستقیمی بر گزارش‌های مالی شرکت‌ها داشته باشد. در شرایط فعلی، تحلیل گزارش‌های شرکت‌ها بدون لحاظ تغییرات نرخ ارز، ممکن است تصویر دقیقی از وضعیت اقتصادی و عملکرد این شرکت‌ها نشان ندهد.

در نظر گرفتن نرخ ارز نیما به‌عنوان مبنای محاسباتی برای محاسبه درآمد و هزینه‌های شرکت‌ها، به‌طور مستقیم بر محاسبات مربوط به هزینه‌ها، درآمدها، و سودآوری شرکت‌ها اثرگذار است. به‌ویژه برای شرکت‌های وابسته به واردات مواد اولیه و کالاها یا صادرات محور، تغییرات نرخ ارز هزینه‌های آن‌ها را افزایش یا کاهش خواهد داد. بنابراین، محاسبه نرخ ارز جدید (به‌ویژه نرخ آزاد)، شرکت‌ها را مجبور به اصلاح گزارش‌های مالی خود خواهد کرد. این اصلاحات می‌تواند شامل افزایش هزینه‌های ارزی، کاهش حاشیه سود و نوسانات بیشتر درآمدها باشد.

و اما تأثیر حذف نرخ ارز نیما در کدام گزارش‌های شرکت‌ها خود را به نمایش خواهد گذاشت؟ حذف ارز نیما در درجه اول بر گزارش‌های مالی شرکت‌های واردات و صادرات محور تأثیر می‌گذارد. در این شرکت ها معمولاً نرخ ارز نیما برای تسعیر واردات و محاسبه سودهای صادراتی مورد استفاده قرار می گیرد. به‌طور خاص، این تغییرات در بخش‌های زیر خود را بیشتر به معرض نمایش خواهد گذاشت:

– گزارش‌های درآمد و هزینه‌های عملیاتی: شرکت‌هایی که در فرآیند تولید خود به واردات وابسته هستند (صنایع خودروسازی، دارویی و پتروشیمی)، افزایش هزینه‌ها به‌دلیل تغییر نرخ ارز می‌تواند به افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه کاهش سودآوری منجر شود.

– سود و زیان ناشی از نرخ ارز: شرکت‌هایی که بخش عمده‌ ای از درآمد خود را از صادرات کسب می‌کنند، حذف نرخ ارز نیما می‌تواند تأثیر مثبتی بر سودآوری آن‌ها داشته باشد، زیرا معمولاً قیمت‌گذاری در بازارهای جهانی به نرخ‌های بالاتری انجام می‌شود.

– گزارش‌های سود ناخالص و حاشیه سود: شرکت‌های وارداتی که مواد اولیه خود را با استفاده از ارز نیمایی تأمین می‌کردند، ممکن است با افزایش هزینه‌های واردات روبه‌رو شوند که به کاهش حاشیه سود ناخالص آن‌ها منجر خواهد شد.

– گزارشات مالی مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌ها: برای شرکت‌های برخوردار از بدهی‌های  یا دارایی‌های ارزی، نوسانات نرخ ارز ممکن است باعث تغییرات بزرگی در گزارش‌های مالی آن‌ها شود. این شرکت‌ها مجبور خواهند بود که دارایی‌ها و بدهی‌های خود را به نرخ جدید تسعیر کنند که تأثیرات عمده‌ای بر سود و زیان آن‌ها خواهد داشت.

آیا می‌توان از حذف نرخ دلار نیما به‌عنوان دوره جدید برای بازار سرمایه نام برد؟

حذف ارز نیما و انتقال به نرخ آزاد یا نرخ‌های دیگر می‌تواند به‌طور کلی به تغییرات قابل توجهی در ساختار بازار سرمایه و وضعیت مالی شرکت‌ها منجر شود، به‌ویژه در شرایطی که نوسانات شدید در نرخ ارز وجود داشته باشد. در این شرایط، برخی ویژگی‌های بازار سرمایه ممکن است تغییر کند:

– تغییر در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری: با تغییر نرخ ارز و تأثیر آن بر هزینه‌ها و درآمدهای شرکت‌ها، احتمالاً سرمایه‌گذاران باید استراتژی‌های جدیدی را برای ارزیابی و تحلیل شرکت‌ها به کار ببرند. شرکت‌هایی که به واردات وابسته‌اند ممکن است با کاهش سودآوری مواجه شوند، در حالی که شرکت‌های صادراتی ممکن است از نوسانات نرخ ارز سود ببرند.

– تأثیر بر ارزش‌گذاری شرکت‌ها: در بازار سرمایه، ارزش‌گذاری شرکت‌ها معمولاً بر اساس سودآوری و درآمد آن‌ها انجام می‌شود. تغییرات در نرخ ارز می‌تواند این ارزش‌گذاری‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، افزایش نرخ ارز شرکت‌های وردات محور را با کاهش حاشیه سود و به تبع آن با کاهش ارزش سهام مواجه خواهد ساخت.

– بازار در حال تحول: اگر حذف ارز نیما باعث ایجاد تغییرات عمده در سیستم اقتصادی و تجاری ایران شود، می‌توان گفت که این تغییرات ممکن است به عنوان دوره جدیدی برای بازار سرمایه به حساب آید. به ویژه، بازارهای مالی نیاز دارند که به‌طور دقیق‌تر به تحلیل ریسک‌های ارزی و تأثیر آن بر شرکت‌ها بپردازند.

در نهایت، حذف ارز نیما به نوعی می‌تواند یک دوره جدید در بازار سرمایه ایران باشد که به تغییرات عمده‌ای در تحلیل‌ها، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و نحوه ارزیابی شرکت‌ها منجر شود. این دوره ممکن است باعث افزایش نوسانات بازار، تغییر در الگوهای تجاری و همچنین تاثیرگذاری بیشتر بر بازار سهام شود.

نویسنده: محمد مهاجر -تحلیلگر کارگزاری پیشرو

منبع: شماره ۱۰۳ نشریه بورس امروز- بهمن ماه ۱۴۰۳