اعداد مبهم و خطرناک بودجه ۱۴۰۴
یک کارشناس اقتصادی گفت: واقعیت این است که در بحث اوراق مسیر را اشتباه میرویم، همه جای دنیا اوراق بدهی را برای پروژههای عمرانی منتشر میکنند اما اشتباه استراتژیک در ایران این است که اوراق را برای هزینههای جاری منتشر میکنیم و این بسیار خطرناک است. در دنیا دیده نشده که کشوری برای هزینههای جاری اوراق منتشر کند و در دنیا هزینههای جاری را با مالیات پوشش میدهند.
به گزارش بورس امروز، وحید شقاقیشهری درباره ابهامات لایحه بودجه ۱۴۰۴ اظهار داشت: هرچند لایحه بودجه ۱۴۰۴ نسبت به لوایح سالهای گذشته بهتر است اما انتظارات را هم برآورده نمیکند. کشور در سالهای اخیر وارد شرایط بسیار سخت شده و ناترازیهای اقتصاد کلان هم رو به افزایش است. در چندین سال گذشته هم سرمایهگذاری دولتی بسیار ناچیز بوده و هم فرسودگی زیرساختها هر سال در حال افزایش است.
وی با تاکید بر شرایط پیچیده اقتصاد ایران و ضرورت ارایه بودجهای برای اصلاحات ساختاری اقتصاد گفت: در این سالها بر میزان فقر هم افزوده شده به طوریکه در ۱۰ سال گذشته جامعه فقیر از ۱۱ درصد به حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. بنابراین هر چند میدانیم که لایحه ۱۴۰۴ نسبت به لوایح سالهای گذشته با کیفیتتر است، اما کفایت لازم برای شرایط پیش رو را ندارد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: چند روز دیگر انتخابات آمریکا برگزار میشود و با فرض اینکه ترامپ برنده انتخابات ریاست جمهور آمریکا باشد، تجربه به ما میگوید که احتمالا با یک تکانه مقداری سنگینی بر بخش نفت ایران مواجه خواهیم بود و نمیتوان بر روی صادرات نفت به میزان سال گذشته حساب باز کنیم.
شقاقیشهری افزود: از سوی دیگر، قیمت نفت هم روند کاهشی دارد البته دیدم که دولت در بودجه قیمت نفت را ۶۳ دلار پیشبینی کرده که تقریبا این قیمتگذاری واقعبینانه است اما در صورت پیروزی جمهوری خواهان احتمال تشدید تحریمهای نفتی زیاد است و میتواند بر روی صادرات نفت ایران اثر منفی بگذارد.
وی تاکید کرد: نقطه مثبت و قوت لایحه بودجه ۱۴۰۴ این است که امسال فرابودجهایها در بودجه ذکر شدهاند و تبصره ۱۴ سازمان هدفمندی یارانهها حدود ۸۰۰ همت و همچنین ۶۶۰ همت هم عدد تحویل نفت به نهادهای مختلف بوده است که در بودجه سال آینده ذکر شده است. اما لایحه ابهاماتی دارد، در حوزه فروش اوراق بدهی با این ابهام مواجه هستیم که عدد دیده شده که اتفاقا رشد بالایی هم داشته و بیش از ۱۷۵ درصد افزایش یافته، امکان تحقق آن وجود دارد؟ باید توجه داشت که این عدد از اوراق بدهی فشار سنگینی را بر روی نرخ بهره میگذارد و به قفل شدن اقتصاد ایران دامن میزند. همچنین سایر بازارها از جمله بازار سرمایه را هم از کار میاندازد.
این کارشناس اقتصادی گفت: واقعیت این است که در بحث اوراق مسیر را اشتباه میرویم، همه جای دنیا اوراق بدهی را برای پروژههای عمرانی منتشر میکنند اما اشتباه استراتژیک در ایران این است که اوراق را برای هزینههای جاری منتشر میکنیم و این بسیار خطرناک است. در دنیا دیده نشده که کشوری برای هزینههای جاری اوراق منتشر کند و در دنیا هزینههای جاری را با مالیات پوشش میدهند.
وی با اشاره به ابهامات بودجه عمرانی در لایحه ۱۴۰۴ اظهار داشت: از دیگر ابهامات بودجه ۱۴۰۴ این است که هر چند که برای بودجه عمرانی یا همان تملک داراییهای سرمایهای، عدد بالایی دیده شده است اما وقتی دو بخش تهاتر نفت و بودجه دفاعی را از آن جدا کنیم، خالص بودجه عمرانی به کمتر ۶۰۰ همت میرسد. وقتی این عدد را به تورم سال آینده و نرخ دلار سال آینده تعدیل کنیم، بودجه عمرانی کمتر از ۸ میلیارد دلار به دست میآید.
شقاقیشهری با بیان اینکه با بودجه ۸ میلیارد دلاری اقتصاد ایران توان مقابله دربرابر فرسودگیهای زیرساختی را ندارد و نمیتواند تحرکی هم به اقتصاد ایران ببخشد، ادامه داد: این در حالی است که در دنیا برای تامین مالی پروژهها از اوراق بدهی استفاده میکنند و هزینههای جاری را با مالیات پوشش میدهند اما در ایران متاسفانه اوراق صرف هزینههای جاری میشود و این عدد بودجه عمرانی در ایران کفاف هزینههای پروژههای عمرانی را نمیدهد و نمیتواند شوک مثبتی به سرمایهگذاری دولتی وارد کند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به موضوع بودجه تاسیسات دفاعی در بودجه عمرانی تاکید کرد : بودجه عمرانی حدود ۱۱۹۰ همت است که بخشی از آن تهاتر نفت و بخشی دیگر بودجه دفاعی است. در لوایح سالهای گذشته این اعداد را خارج از بودجه اعلام میکردند اما امسال فرابودجه و بودجه با هم در قالب بودجه ۱۴۰۴ منتشر شدهاست. با این وجود اگر نرخ تورم و نرخ دلار را برای سال آینده حساب و عدد خالص بودجه عمرانی را به این تورم و نرخ دلار تعدیل کنیم، بودجه عمرانی سال آینده نسبت به امسال کمتر شده و اتفاقا بودجه عمرانی کاهش یافته و این بسیار خطرناک است.
وی گفت: میدانیم که در سالهای گذشته دولت در بخشهای عمرانی سرمایهگذاری نکرده است و با این بودجه عمرانی نمیتوانیم شوک مثبتی به اقتصاد وارد کنیم. اساسا این بودجه عمرانی هیچ سنخیتی با برنامه هفتم توسعه و با اهداف آن ندارد. بنابراین بودجه ۱۴۰۴ هم مانند بودجه سنوات گذشته تنها صرف پوشش هزینههای جاری میشود و این بودجه برای اصلاحات ساختاری کفایت نمیکند.
منبع: ایلنا