واکاوی موانع بازار عراق به عنوان دومین مقصد صادرات کالای ایران
اگرچه صادرات ایران به عراق از وضعیت خوبی برخوردار است و این کشور یکی از بزرگترین مقاصد صادراتی ایران به شمار می‌رود، اما با توجه به تغییر رویکردهای تجاری این کشور موانعی برای صادرات ما ایجاد شده که نباید از آن غفلت کرد.
به گزارش بورس امروز، عراق یکی از مقاصد صادراتی برای کالاهای متنوع ایرانی است و در واقع از لحاظ تنوع کالاهای صادراتی متنوع‌ترین بازار در میان کل مقاصد صادراتی ایران محسوب می‌شود.
به گفته کارشناسان و فعالان تجاری ظرفیت افزایش حجم تجارت دو کشور با احتساب صادرات کالا، خدمات برق و گاز حدود ۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود، اما برای رسیدن به تجارت ۲۰ میلیارد دلاری با وجود رقبای سرسختی مانند چین و ترکیه الزاماتی می‌طلبد.
به عقیده فعالان تجاری و کارشناسان غفلت از موانع و عدم رفع آنها می‌تواند در آینده تجاری ایران و عراق اثرات منفی داشته باشد.
لزوم تغییر رویکرد تجاری با عراق
یحیی آل‌اسحاق رئیس اتاق مشترک ایران و عراق در این باره اظهار داشت: با توجه به سیاست‌گذاری‌های انجام شده در کشور عراق، این کشور نمی‌خواهد فقط یک واردکننده باشد، بلکه با اقداماتی که برای تولید برخی از کالاها انجام داده، تمایل دارد تا به جای واردات، مراودات تجاری با کشورها را به شکل سرمایه‌گذاری و تولید مشترک تغییر دهد.
توجه به این نکته بسیار ضروری است که توسعه روابط با عراق از سوی رقبای ایران، تنها به توسعه صادرات ختم نمی‌شود و درگیر شدن کشورهای عربی، ترکیه و چین در ساختارهای صنعتی و تجاری عراق؛ ایران را ملزم می‌سازد تا در روابط تجاری با عراق رویکرد جدیدی نسبت به این کشور اتخاذ کند و به عبارتی به سمت سرمایه‌گذاری و تولید مشترک حرکت کند.
تهدید صادرات ایران به عراق در صورت عدم رفع موانع
جهانبخش سنجابی‌شیرازی دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به برخی اقدامات بانک مرکزی عراق که می‌تواند موانعی بر سر راه صادرات ایران به این کشور باشد، گفت: با توجه به نرخ ارز آزاد و نرخ ارز بانکی در سیستم اقتصادی عراق که اختلاف آن در بعضی روزها به بیش از ۲۲ درصد می‌رسد، این موضوع هزینه تمام شده کالاهای صادراتی ما برای واردکننده عراقی را ۲۰ درصد افزایش می‌دهد و توان رقابتی ما را در صادرات کاهش می‌دهد.
وی همچنین با اشاره به مصوبه دیگر کشور عراق که از ژانویه ۲۰۲۴ اجرایی می‌شود، اظهار داشت: بر اساس این مصوبه هرگونه معامله غیردیناری در عراق ممنوع است که این موضوع می‌تواند در صادرات به این کشور اثرگذار باشد، لذا باید برای رفع این مشکل طرح جدیدی در صادرات به عراق داشت تا به طرح فدرال رزرو آمریکا در این زمینه که در واقع برنامه‌ای برای فشار بر ایران در زمینه صادرات به عراق است، فائق شد.
فرزاد پیل‌تن مشاور رئیس سازمان توسعه تجارت ایران معتقد است، مصوبه بانک مرکزی عراق در باره ممنوعیت معامله غیردیناری در این کشور اگرچه بخشی از معاملات تجاری بین تجار دو کشور را به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد، ولی الزاماً به معنی اثرگذاری منفی بر روابط تجاری با دیگر کشورها از جمله ایران نیست.
این گزارش می‌افزاید: آنچه مسلم است توسعه و حفظ روابط تجاری ایران با عراق که یکی از بزرگترین مقاصد صادراتی ما است، الزاماتی دارد که بی‌توجهی به آنها آینده تجاری ما با این کشور را دستخوش تغییراتی خواهد کرد.
بنابراین با توجه به اینکه سیاست تجاری عراق در سه حوزه جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه فعالیت بخش خصوصی و کاهش وابستگی به صادرات نفت متمرکز است، ایران نیز باید در این بخش‌ها تمرکز کند تا بتواند چشم‌انداز مطلوبی را در روابط تجاری با عراق داشته باشد.
در ۸ ماهه سال جاری ۹۰ میلیون و ۴۴ هزار تن کالا به ارزش ۳۲ میلیارد و ۲۴۳ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شد که عراق دومین مقصد صادراتی ما طی این مدت بوده است که ارزش صادرات ما به این کشور طی ۸ ماه گذشته امسال ۶ میلیارد و ۱۶۲ میلیون دلار بوده است.
