رونق ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در دنیا
معاملات طلا و ابزارهای مبتنی بر طلا در بورس‌های سراسر دنیا، قابلیت دسترسی به این بازار را برای سرمایه‌گذاران در سراسر جهان افزایش داده است. ابزارهای مالی همچون قراردادهای نقدی، آتی، اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا به سرمایه‌گذاران این امکان را داده است که بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا از منافع این بازار بهره‌مند شوند.
به گزارش بورس امروز، معاملات طلا در جهان از قرن‌ها پیش در جوامع گوناگون رواج داشته است. ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فلز گران‌بها از جمله خاصیت ضدتورمی و نیز کاربری‌های گسترده آن در اقتصاد و صنعت همواره سبب شده رونق بازار طلا در جهان حفظ شود. نقدشوندگی بالا و قابلیت ایجاد پوشش در برابر تورم، از جمله عوامل مهمی است که طلا را به کالای مورد علاقه سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. همچنین طلا به عنوان یک دارایی که به تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است.
در حال حاضر، طلا در شکل‌های متنوعی در بورس‌های مختلف جهان معامله می‌شود. معاملات طلا در بورس‌ها در سراسر جهان، بازار مدرن طلا را به یک بازار جهانی تبدیل کرده است. ابزارهای مالی همچون قراردادهای نقدی، آتی، اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا به سرمایه‌گذاران این امکان را داده است که بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از منافع این بازار بهره‌مند شوند.
آمارها نشان می‌دهد معاملات طلا و ابزارهای مالی مبتنی بر آن در بورس‌های مختلف جهان از رونق بالایی برخوردار است. به طوری که در سال ۲۰۲۳، ارزش معاملات قراردادهای مبتنی بر طلا در بورس چندکالایی هند تنها در مدت شش ماه، بیش از ۱۰هزار میلیارد روپیه بوده است.
رونق بالای معاملات طلا در بورس‌های مختلف جهان حاکی از آن است که امروزه وجود بازارها و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بستر بورس، مزایای متعددی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازارهای مالی به همراه دارد. رشد و تکامل معاملات و بازارهای طلا در جهان تحت تأثیر عوامل گوناگونی شکل گرفته است که از آن جمله می‌توان به توسعه استانداردهای طلا، رشد بازارهای جهانی، تأثیر تکنولوژی و تغییرات تقاضای سرمایه‌گذاران اشاره کرد.
باید دانست توسعه بسترهای معاملات الکترونیکی طی سال‌های اخیر به ایجاد سهولت در خرید و فروش طلا توسط سرمایه‌گذاران کمک کرده که این امر، تأثیر قابل توجهی بر بازار این دارایی داشته است. در حقیقت، امکان خرید و فروش طلا و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا به صورت برخط به افزایش نقدشوندگی بازار طلا منجر شده و قابلیت دسترسی به این بازار را برای سرمایه‌گذاران در سراسر جهان افزایش داده است.
طلا به علت ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد، همواره مورد استقبال سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بازارهای مالی بوده است. طلا به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری و دارایی مالی که ارزش خود را در دوره‌های تورمی حفظ می‌کند، محسوب می‌شود. به طور کلی، تقاضای جهانی برای طلا در چهار دسته کاربرد اصلی متمرکز شده است که عبارت‌اند از: ساخت جواهرآلات، سرمایه‌گذاری، کاربردهای صنعتی و نقش ذخیره برای بانک‌های مرکزی.
مطالعه و بررسی بورس‌های مطرح جهان نشان می‌دهد طلا و محصولات مبتنی بر طلا در بسیاری از بورس‌های دنیا معامله می‌شود و حجم معاملات آن‌ها نیز از رونق بالایی برخوردار است. به طور کلی با توجه به اهمیت بالای مدیریت ریسک برای کسانی که در زنجیره ارزش طلا فعالیت می‌کنند، وجود ابزارهای مالی مبتنی بر طلا که قابلیت پوشش ریسک را دارند، می‌تواند برای فعالان این حوزه بسیار مفید و قابل استفاده باشد. شرکت‌های استخراج طلا، تولیدکنندگان طلا و اشیاء زینتی، تاجران و فروشندگان طلا و حتی دولت‌هایی که به درآمدهای حاصل از تجارت طلا وابسته هستند، همگی به منظور پوشش ریسک نوسانات قیمت طلا نیاز به ابزارهای مالی متناسب دارند. از طرفی، تکنیک‌ها و استراتژی‌های مدرن پوشش‌دهی ریسک از جمله معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله طلا، می‌تواند به بهبود کارایی و افزایش رقابت‌پذیری در بازار کمک کند. لذا توسعه ابزارهای مالی و معاملاتی مبتنی بر طلا در قالب بورس و حمایت از آن گام مهمی در راستای افزایش ثبات بازار، کارایی، شفافیت و رقابت‌پذیری محسوب می‌شود.
طی سال‌های اخیر در بازار سرمایه کشور نیز ابزارهای مالی متنوعی بر پایه طلا شکل گرفته است که امکان سرمایه‌گذاری در بازار طلا را بدون نیاز به نگهداری فیزیکی طلا فراهم ساخته است. معاملات ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بورس کالای ایران در قالب قراردادهای نقدی و مشتقه بر پایه دارایی‌هایی همچون شمش طلا، سکه طلا و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی‌بر طلا انجام می‌شود.
حجم بالای معاملات طلا و ابزارهای مبتنی‌بر آن در بورس کالای ایران و نیز راه‌اندازی ابزارهای مالی جدید بر پایه طلا که با استقبال معامله‌گران مواجه شده است، حاکی از موفقیت معاملات و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بازار سرمایه کشور است. توسعه بازارها و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا در بستر بورس نه تنها به افزایش عمق بازار و نقدشوندگی بیشتر کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقدینگی مازاد سرمایه‌گذاران را جذب یک بازار رسمی و شفاف نموده و از ورود سرمایه‌های مازاد به بازارهای موازی غیررسمی و غیرشفاف جلوگیری کند.
