سهم ۷۵ درصدی بورس از تامین کسری بودجه ۱۴۰۱+نمودار

جهش ۳۰ درصدی درآمدهای دولت در بازار بدهی

برخی کارشناسان به دلیل آن که در بازار اولیه  اوراق بدهی دولتی  پولی چاپ نمی شود و در عین حال این معاملات نیاز دولت را به درآمدهای رشد دهنده  پایه پولی  را نیز کمتر می کند بازار اولیه را حراجی مهم در اقتصاد کشور می دانند. چرا که رونق این بازار می تواند از رشد تورم در کشور جلوگیری به عمل بیاورد یا حداقل احتمال افزایش تورم در کشور را کاهش دهد.

فروش نقدی اوراق بدهی دولتی به صورت جدی تر در سال ۱۳۹۹ برگزار شده و طی آن دولت ۱۲۵ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان  اوراق بدهی دولتی  به مشتریان خود فروخت. در سال بعد درآمدزایی دولت از این مسیر کاهشی چشمگیر داشته و در آن سال تنها ارزش  فروش اوراق بدهی  دولتی برابر با ۹۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بود.

در سال ۱۴۰۱ اما سیاست‌ها به منظور رونق بیشتر این بازار جدی‌تر پیگیری شد. در این سال دولت در پایان و با حراج ۴۴ هزار میلیاردی در هفته آخر موفق به آن شد که در ۱۲ ماه سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۰ همت اوراق به مشتریان خود بفروشد؛ یعنی حدودا ۳۲ درصد بیشتر از فروش سال ۱۴۰۰.

در ادامه داده‌های آماری نشان می‌دهد عمده خرید اوراق بدهی دولتی در این سال از ناحیه بورسی‌ها بوده است.

نقش  بورس  در تامین کسری بودجه؛ سه برابر بانک‌ها

عایدی‌های دولت از این بازار صرف تامین کسری بودجه می شود. به طور کلی از میان مشتریان این بازار، بورسی ها و بانکی ها از مهم ترین مشتریان محسوب می شوند. در همین رابطه در سال ۱۴۰۱ حدودا ۹۱ همت اوراق بدهی از ناحیه بورسی ها خریداری شده است. این در حالی است که سهم بانک ها در این بازار حدودا ۲۹ همت به ثبت رسیده است.

به عبارت دیگر می توان گفت در موعد برگزاری بازار اولیه در سال ۱۴۰۱، سهم بانک ها تقریبا برابر با ۲۵ درصد و این سهم در بازار سرمایه در حدود ۷۵ درصد به ثبت رسیده است. به این معنا که در این مقطع سهم بورسی ها حدودا سه برابر بانک ها در بازار اولیه بوده است.

طبق آمارهای بانک مرکزی در خصوص وضعیت بانک ها در سال گذشته، یکی از مهم ترین دلایل در سطح پایین مشارکت بانک ها در سال گذشته، وضعیت بد نقدینگی در نهادهای مالی بود. این در حالی است که رشد نرخ سود در بازار اولیه موجب شد تا بورسی ها مشارکت به مراتب بیشتری را در این بازار رقم بزنند.