احتمال حمله به ایران با خرید جنگنده سوخو-۳۵ روسی بیشتر می‌شود؟

نشنال اینترست در گزارشی تحت عنوان: “خرید هواپیمای  سوخو-۳۵ از سوی ایران خطرناک‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید” نوشت: خرید سوخو-۳۵ از سوی ایران نه تنها یک معامله دفاعی ساده است، بلکه نشانی از عمق همکاری راهبردی بین تهران و مسکو است.

این گزارش در ادامه مدعی شده:

ایران با استفاده از اتکای فزاینده روسیه به تسلیحات ارزان قیمت ایرانی در جنگ اوکراین، اکنون قرار است ده ها فروند هواپیمای سوخو-۳۵ روسیه را خریداری کند. در حالی که برخی از ارزیابی‌های غربی تمایل دارند که این خرید را کم‌اهمیت جلوه دهند و ادعا کنند که این اقدام به طور جدی توازن نیروی هوایی در خلیج فارس را تغییر نمی‌دهد، اما سوخو-۳۵ روسی تقویت بی‌سابقه‌ای به کنترل تهران بر حریم هوایی ایران خواهد داد. چنین تلاشی برای توسعه قابلیت‌ها به ویژه در زمانی که ایران در حال نزدیک‌تر شدن به قابلیت تولید بمب هسته‌ای است، خطرناک تر است.

مهمتر از آن، مبادله جاه طلبانه جنگنده های سوخو-۳۵ روسیه در ازای پهپادهای ایرانی و احتمالا موشک های بالستیک، محاسبات تلخی را برای غرب نشان می دهد. در واقع با این تحول جدید، مبادلات نظامی معاصر تهران و مسکو از یک قسمت جدید ژئوپلیتیکی پرده برداری کرده است. واشنگتن و متحدانش اکنون بیش از هر زمان دیگری با محوری تهاجمی و متخاصم روبرو هستند.

با توجه به زرادخانه جنگنده های منسوخ تهران و حریم هوایی بسیار بزرگ این کشور، سوخو-۳۵ صید بسیار سودآوری برای ایران است. این هواپیما یک جنگنده برتر نسل ۴.۵ روسی است که نسبت رانش به وزن بهتری نسبت به جنگنده قبلی خود، یعنی سوخو-۲۷ دارد.

این جنگنده فوق مانورپذیر است، به این معنی که می تواند مانورهای کنترل شده ای را انجام دهد که در غیر این صورت از طریق آیرودینامیک معمولی غیرممکن است. موتورهای بردار رانش آن و نازل های توربوفن های Saturn AL-41FS، می توانند به طور مستقل به جهات مختلف اشاره کنند. این لبه سینماتیک به سوخو-۳۵ اجازه می دهد تا زوایای حمله بسیار بالایی را دنبال کند و باعث می شود زمانی که دماغه آن به سمت دیگری می رود، بتواند در جهت دیگر حرکت کند. این هواپیما از چابکی قوی و حداکثر سرعت ۲.۲۵ ماخ برخوردار است. موشک‌های R-73، که احتمالا ایران دریافت خواهد کرد، می‌توانند از طریق دوربین‌های نصب شده روی کلاه به سمت سکوهای دشمن در خارج از مخروط جلویی هواپیما شلیک شوند که حداقل ۷۰ درصد احتمال اصابت دقیق به هدف را ممکن می‌سازد. به طور کلی، ما در مورد یک هواپیمای واقعا تهدیدآمیز صحبت می کنیم، به خصوص وقتی صحبت از جنگ هوایی با برد بصری باشد.

همچنین باید با سوخو- ۳۵ در نبردهای فراتر از برد بصری نیز با دقت رفتار کرد. رادار Irbis-E باند X و آرایه اسکن الکترونیکی غیرفعال (PESA) هواپیما بسیار قدرتمند است. در معرفی ویژگی های این جنگنده ادعا شده که برد شناسایی رادار Irbis-E بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتر برای هدفی با سطح مقطع راداری ۳ متر مربع است که قابل مقایسه با یک جنگنده استاندارد نسل چهارم بدون قابلیت مشاهده کم است. پیکربندی رادار سوخو-۳۵ و کابین خلبان دیجیتالی، آگاهی خوبی از اهداف جلویی را برای خلبان فراهم می کند.

فضای ایران در حال خطرناک تر شدن است

در حالی که خرید سوخو-۳۵ از سوی تهران به تنهایی موازنه نظامی خاورمیانه را زیر و رو نمی کند، اما قطعا حریم هوایی ایران را به مکانی خطرناک تر برای پرنده های مهاجم تبدیل خواهد کرد. این تغییر بالقوه به موازنه نظامی ایران و کشورهای عربی خلیج فارس و همچنین کارت حمله پیشگیرانه اسراییل مربوط می شود.

به جز اسراییل، متحدان واشنگتن در خاورمیانه از هواپیماهای تاکتیکی رادارگریز نسل پنجم استفاده نمی کنند. هیچ متخصصی نمی تواند ادعای برتری مطلق به نفع هواپیماهای نسل ۴ و ۴.۵ غربی در برابر سوخو-۳۵ داشته باشد. این محاسبات نظامی البته به خودی خود یک مشکل است، زیرا درست مانند نیروهای مسلح ایالات متحده، متحدان واشنگتن در منطقه تاکنون بدون برخورداری از برتری فناوری دفاعی بلامنازع، وارد هیچ درگیری مسلحانه ای نشده اند.

نشنال اینترست سپس با اشاره به برتری برخی ویژگی های هواپیمای رادارگریز اف-۳۵ آمریکا در برابر سوخو-۳۵ روسی، نوشت: به طور کلی، می توان فرض کرد که اف-۳۵ ها در یک نبرد احتمالی با سوخو-۳۵ اولین مشت را در یک دوئل قابل پیش بینی فرود خواهد آورد. با این وجود، دو عامل مهم این ارزیابی خوش بینانه را به چالش می کشند.

نخست: در یک سناریوی حمله پیشگیرانه فرضی، اسراییل شانس بسیار محدودی برای اعزام ماموریت های جستجو و نجات جنگی در خاک متخاصم ایران خواهد داشت. علاوه بر این، با توجه به ضرورت های نظامی-ژئواستراتژیک، هواپیماهای اسراییلی وقت زیادی برای انجام ماموریت و بازگشت به خانه را نخواهند داشت. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دنبال تک تک خلبانان اسراییلی برای به دست آوردن اهرم سیاسی خواهد بود. نبرد هوایی یک مبارزه در قفس نیست که در آن دو ورزشکار، با دیگر شرایط ثابت، در یک هشت ضلعی جدا با هم مبارزه کنند.

در صورت اقدام نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران، اف-۳۵ های اسراییل باید در اعماق حریم هوایی ایران که تحت حفاظت شبکه‌ای از دفاع لایه‌ای و همچنین جنگنده‌های سوخو-۳۵ هستند،عمل کنند. بر کسی پوشیده نیست که سپاه پاسداران مدت هاست به دنبال سامانه دفاع هوایی راهبردی اس-۴۰۰ روسیه بوده است. با توجه به وابستگی شدید روسیه به پهپادها و موشک های ایرانی، تهران ممکن است علاوه بر هواپیماهای پیشرفته، به تامین قرارداد اس-۴۰۰ نیز نزدیک باشد. در حالی که این ترکیب کشنده گزینه حمله پیشگیرانه را غیرممکن نمی کند، به طور قطع ارزیابی ریسک را تغییر می دهد.

دوم: اگرچه نتایج کنونی بازی‌های جنگی به لطف فناوری‌های شبیه‌سازی محاسباتی دقیق‌تر از همیشه هستند، اما ما هنوز هیچ سابقه رزمی ملموسی برای درک نحوه عملکرد اف-۳۵ در مقابل سوخو-۳۵ نداریم. اجازه دهید برخی از حقایق مهم را دوباره مرور کنیم: برخلاف دیگر هواپیماهای تاکتیکی نسل پنجم آمریکا، اف-۳۵ یک سکوی برتری هوایی نیست. بنابراین، اف-۳۵ برای کسب برتری در برابر سوخو-۳۵ باید به مخفی کاری، ظرفیت حسگرهای فوق العاده و سلاح های پیشرفته فراتر از برد بصری تکیه کند.

با این حال سوخو-۳۵ روسی یک هواپیمای برتر هوایی با فلسفه طراحی متمایز و مناسب برای شکار سکوهای دشمن است. در صورت رسیدن به این هدف، سوخو-۳۵  می تواند به راحتی از اف-۳۵ پیشی بگیرد و مانور دهد.

تقریبا تمام تحلیل های نظامی، که به حق اف-۳۵ را به سوخو-۳۵ ترجیح می‌دادند، فرض می‌کردند که یک درگیری به دلایل واضح به نبرد هوایی درون برد بصری خلاصه نمی‌شود. با این حال، اصل آهنین کلاوزویتسی در جنگ، عامل اصطکاک، قانون مورفی را برای جنگجویان به تصویر می‌کشد: هر چیزی که ممکن است اشتباه پیش برود، اشتباه خواهد شد.

محور نظامی روسیه و ایران خطرناک می شود

تصویر ژئواستراتژیک معامله احتمالی روسیه و ایران، به هیچ وجه  بهتر از جنبه های نظامی خرید  سوخو-۳۵ ایران نیست. ایران با انتقال برخی تجهیزات نظامی به روسیه، به تامین کننده اصلی پهپاد برای دومین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان تبدیل شده است. تقریبا هر هفته، ارتش روسیه عمدا زیرساخت‌های حیاتی و مراکز جمعیتی اوکراین را با پهپادهای انتحاری  شاهد-۱۳۶ و شاهد-۱۳۱ ساخت ایران هدف قرار می‌دهد. بدتر از آن، ایران اکنون آماده انتقال موشک های بالستیک کوتاه برد فاتح-۱۱۰ برای حمایت از برنامه توسعه طلبانه پوتین در فضای پس از شوروی است. موشک های فاتح-۱۱۰ حامل کلاهک های بسیار مخرب هستند و یک مسیر شبه بالستیک را دنبال می کنند که رهگیری آنها را سخت تر می کند. اگر موشک‌های بالستیک ایران به تعداد زیاد ارسال شوند، می‌توانند تلفات گسترده ای در اوکراین ایجاد کنند.

در مقابل، ایران یک بسته دفاعی ادعایی از روسیه دریافت می کند. خبر بد این است که تحویل برنامه ریزی شده سوخو-۳۵ ممکن است فقط نوک کوه یخ باشد. به طور فرضی، موشک‌های ضد کشتی روسی و سامانه‌های استراتژیک  سام، قابلیت‌های حیاتی را در اختیار ایران قرار می‌دهند. برخی از فناوری‌های موتور موشک باقی‌مانده شوروی حتی می‌توانند به ایران در توسعه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) مناسب برای حمل محموله‌های هسته‌ای استراتژیک کمک کنند.

ژئوپلیتیک چالش جدید بسیار پویا است. تهران و مسکو یک مسیر پشتیبانی نظامی از دریای خزر تا کانال دون-ولگا و دریای آزوف ایجاد کرده اند. تکثیر پهپادهای ایرانی اکنون یک چالش در سمت جبهه شرقی برای ناتو است. به همین ترتیب، جنگنده های پیشرفته روسیه به زودی از آسمان ایران محافظت خواهند کرد، آن هم زمانی که حکومت ایران بیش از هر زمان دیگری در حال نزدیک شدن به ظرفیت دستیابی به سلاح هسته ای است.