از ضرایب قیمت گذاری سنگ آهن چه کسانی منتفع می شوند؟

مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ آهن در گفت‌وگو با خبرنگار بورس امروز در خصوص فاصله قیمتی سنگ آهن مورد معامله در بورس کالا با قیمت های جهانی، دستوری بودن قیمت های کنسانتره و گندله‌ی آهن در بورس کالا اط شوس وزارت صمت را مورد اشاره قرار داد.

وی از اراده دولت در جهت تنظیم قیمت ها و بازار به عنوان عاملی نام برد که منجر به سرکوب بخشی از قیمت‌های زنجیره فولاد شده بود و مانع از معامله سنگ آهن بر اساس قیمت واقعی روز جهانی می شد.

طبق گفته رئیس انجمن سنگ آهن ایران، دولت با پایین نگه داشتن قیمت سنگ آهن به دنبال فرصتی بود تا به واسطه آن حلقه های بعدی فولاد نیز در شرایط بهتری ماده خام ارزانتری در دسترس داشته باشند.

اکبریان معتقد است: اگر چه این اقدام درست و منطقی نبود، اما اگر این زنجیره از بالا به پایین ادامه می یافت و محصول نهایی ارزان تر از قیمت جهانی به دست مردم و مصرف کننده می‌رسید، از یک توجیه منطقی برخوردار می شد؛ چرا این سوبسید به زنجیره فولاد و به نفع مصرف کننده نهایی بود.

وی ادامه داد: اما در عمل این سوبسیدها وسط زنجیره فولاد به صورت متراکم در اختیار شمش سازان قرار می‌گرفت و تمام امتیاز جذب شده از سنگ آهن، کنسانتره و گندله به تولید کننده نهایی می رسید و شمش به قیمت جهانی فروخته می شد.

رئیس انجمن سنگ آهن ایران عمده محور اعتراضات دو سال اخیر درباره قیمت گذاری دولت را ناعادلانه بودن آن اعلام کرد و افزود: درخواست متولیان امر این بود که قیمت گذاری غلط دستوری برداشته و اجازه داده شود که بورس کالا در این قیمت گذاری فعال باشد.

• بورس بهترین مسیر برای تعیین قیمت گذاری

اکبریان بورس کالا را بهترین مسیر برای کشف قیمت و میزان تعیین عرضه و تقاضا در کشور دانست و خاطرنشان کرد: اما همین موضوع هم تحت تاثیر سیاست های دولت و برخی افراد در بورس کالا قرار گرفته است.

او می افزاید: حتی گاهی با مهندسی کردن قیمت گذاری و قیمت های مورد معامله در بورس کالا، متاسفانه شاهد سرکوب قیمت های کنسانتره و گندله هستیم؛ به طور مثال قیمت آهن اسفنجی  گندله در کشور ارزان تر از قیمتی است که در خارج از ایران معامله می شود.

• راهکار پیش پای دولت

رئیس انجمن سنگ آهن ایران در بیان راهکار حل این مساله، خواستار آزاد سازی کل زنجیره فولاد از سوی دولت شد.

وی ادامه داد: این اقدام می تواند با ورود کل محصولات این زنجیره در بورس کالا نیز صورت پذیرد.

اکبریان تصریح کرد: البته سنگ‌آهن با توجه به تنوع عیار و میزان ناخالصی، امکان قیمت‌گذاری در بورس کالا را ندارد اما سایر اقلام در زنجیره فولاد، از کنسانتره به بعد، قابلیت ارائه در بورس کالا را دارند. از همین روی یا همه این محصولات باید در بورس کالا قیمت گذاری شوند و یا در غیراینصورت  هیچکدام در بورس کالا عرضه نشوند و  قیمت‌گذاری آنها بر اساس عرضه و تقاضا در بازار  انجام شود.

• سرکوب گری در قیمت ها

به گفته وی؛ سرکوب گری قیمت در سنگ آهن در راستای اینکه به قیمت واقعی به فروش نرود، وجود دارد، به همین جهت قیمت کنسانتره سرکوب می شود  تا به قیمت سنگ آهن برسد و  همین چرخه معیوب برای قیمت‌گذاری گندله نیز وجود دارد.

رئیس انجمن سنگ آهن ایران اضافه کرد: در این بین کنسانتره ساز و گندله ساز به دلیل دریافت مواد خام ارزانتر مشکل چندانی نیز برای فروش محصول خود با قیمت پایین تر ندارند. اما فشار اصلی بر بخش معدن که در ابتدای زنجیره قرار دارد، قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه تمامی هزینه های تولید همگی طبق روز است اما فروش به قیمت واقعی روز انجام نمی شود، از این موضوع به عنوان عاملی نام برد که سبب شده است تا قیمت گندله به قیمت آهن اسفنجی نزدیک شود.

وی ادامه داد: از سوی دیگر تولید کنندگان اهن اسفنجی، در حالی گندله را به قیمت های پایین تر از قیمت واقعی خریداری می کنند که اهن اسفنجی بر اساس قیمت های روز جهانی به فروش می رسد و این موضوع یک فاصله قیمتی بزرگ میان این دو محصول ایجاد کرده است.

او به عنوان مثال گفت: بر اساس فرمول قیمت گذاری گندله، ضریب قیمت گندله نسبت به شمش فولاد خوزستان باید از  ۲۴ تا ۲۴.۵ درصد باید به  ۲۸ تا ۲۸.۵ درصد افزایش یابد. از سوی دیگر در حالی ضریب آهن اسفنجی در قیمت گذاری دستوری ۵۲.۵ درصد تعیین شده است که در حال حاضر با ضریب ۷۱ درصد در حال معامله است.

اکبریان تصریح کرد: اگر نظر بر این است که قیمت تمام محصولات زنجیره فولاد پایین تر از خط تراز جهانی باشد، پس باید محصولات به دست مصرف‌کننده ارزان‌تر از قیمت‌های جهانی برسد، اما اگر قرار بر این است که تا اواسط زنجیره، قیمت‌ها پایین باشد و در اواسط زنجیره به قیمت روز محاسبه شود و قاعدتا نفعی برای مصرف‌کننده نهایی وجود نخواهد داشت.

رئیس انجمن سنگ آهن ایران استدلال مخالفان واقعی شدن قیمت سنگ آهن را مورد اشاره داد که با مدعی اند با قیمت گذاری سنگ‌آهن بر اساس قیمت جهانی منجر به قیمت گذاری تیر آهن و میله گرد بر اساس قیمت های جهانی می شود و این موضوع فشاری را بر مردم تحمیل می کند.

وی تصریح کرد: در حالی که اگر نگاهی به قیمت های فروش تیرآهن و میلگرد در بازار داخلی داشته باشیم، می بینیم که تمامی اقلام به قیمت جهانی به مردم فروخته می شود.

وی با تاکید بر وجود یک تناقض بسیار بزرگی در این زنجیره، ادامه داد: منافع به درستی تقسیم نشده است. بر این اساس باید یک بار برای همیشه این مشکل برطرف شود؛ به طور کلی منافع چه کم و چه زیاد باید به نسبت بین همه بخش ها تقسیم شود، در غیر این صورت چالش هایی که در حال حاضر وجود دارد، پی در پی اتفاق خواهد افتاد.