حلقههای مفقوده عرضه خوراک پالایشگاهها در بورس انرژی
به گزارش بورس امروز، عرضه خوراک مورد نیاز صنعت پالایشگاهی در بورس انرژی به منظور تامین مواد اولیه از سوی پالایشگاه ها به قیمتی شفاف و روشن، تنها در صورتی تحقق می یابد که بنا به اعتقاد تحلیلگران و کارشناسان ساز و کار عرضه نفت خام، میعانات گازی و همینطور گاز در بورس انرژی باید مشخص […]
به گزارش بورس امروز، عرضه خوراک مورد نیاز صنعت پالایشگاهی در بورس انرژی به منظور تامین مواد اولیه از سوی پالایشگاه ها به قیمتی شفاف و روشن، تنها در صورتی تحقق می یابد که بنا به اعتقاد تحلیلگران و کارشناسان ساز و کار عرضه نفت خام، میعانات گازی و همینطور گاز در بورس انرژی باید مشخص شود؛ به موجب این ساز و کار درست می توان امید داشت که گامی در مسیر حمایت از تولید برداشته شود.
اما چگونگی تعیین شیوه مناسب نرخ خوراک است که هنوز ابهام آن رفع نشده است. تعیین شاخص هم وزن نرخ فروش نفت خام پالایشگاهها در بورس و فرابورس اولین موضوعی است که در پاسخ به این ابهام عنوان می شود؛ به موجب میانگین حاصل شده و سپس با تاثیردادن تخفیف ارایه شده از سوی وزارت نفت برای پالایشگاهها شفافیت برای تعیین نرخ خوراک پالایشگاهها در بورس انرژی را در پی خواهد داشت. ضمن آنکه رانتهای موجود در سایه تخفیف خوراک پالایشگاهها را حذف می کند.
مشکل نقدینگی مهمترین دغدغه پالایشی ها
دراین میان مدیرعامل بورس انرژی ایران برای رونق بخشی به معاملات بورس انرژی که خواستار تامین خوراک پالایشگاهها از بورس انرژی شده بود، برای جذاب کردن این پیشنهاد ارایه تخفیف دو درصدی برای نرخ خوراک پالایشی ها را ارایه کرد.
این درحالیست که هنوز موضوع خرید نقدی خوراک از سوی پالایشگاه ها که از چند سال گذشته مطرح شده است، به نتیجه نرسیده است و اینگونه هنوز اغلب پالایشگاه های کشور به دلیل عدم برخورداری از نقدینگی، امکان خرید خوراک به صورت نقدی را ندارند. بر این اساس به نظر می رسد تامین خوراک از سوی پالایشگاه ها با اعطای تخفیف در بورس انرژی مستلزم ایجاد بسترهایی از سوی دولت جهت سودآوری صنعت پالایشگاهی باشد. این موضوع می تواند در خرید نقدی خوراک از سوی پالایشگاه ها در ازای خرید نقدی محصولات پالایشی تبلور یابد.
راهکار چیست؟
درواقع دولت می تواند با پرداخت نقدی خود به صورت ماهانه به پالایشگاه ها در خریداری محصولات، منابع نقدینگی آنها را تامین کند و با عرضه نفت خام به عنوان ماده اولیه شرکت های پالایشی عملا با اعمال مکانیزم LC، شاهد رونق بورس انرژی خواهیم بود.
در این میان روش تهاتر به منظور تسویه مطالبات برخی از پالایشگاه ها برای تحقق این امر، پیشنهادی است که از سوی برخی شرکت های پالایشی پیگیری می شود. موضوعی که طی توافقی سه جانبه میان شرکت های پالایشی بدهکار، طلبکار و پالایش پخش امکان انجامش را محقق می سازد و اینگونه شرکت پالایش و پخش تعادل را در عملکرد شرکت های پالایشی برقرار خواهد ساخت.
زیانده بودن صنعت پالایشی کشور ورود دولت برای سودآوری صنعت پالایشی را ضروری می سازد بر این اساس به نظر می رسید که تعیین قیمت خوراک از مسیر بورس و با اعطای تخفیف ویژه بتواند تا حدی راهگشایی باشد. موضوعی که وزارت نفت به آن صحه می گذارد و تاکید دارد که رویکرد این وزارتخانه، حمایت از سهامداران و تقویت بورس است تا شرکتهای پالایشگاهی به عنوان یک بنگاه اقتصادی قوی در بازار حضور داشته باشند و بهمثابه تکیهگاهی برای سهامداران آنها تلقی شوند.
حمید رزاقیان کارشناس ارشد MBA بازاریابی و مواد نفتی در خصوص امکان تامین خوراک پالایشگاهها از بورس انرژی با اعطای ۲ درصد تخفیف بیشتر برای پالایشگاهها، عنوان میکند: در صورت انجام چنین تسهیلاتی با دلار ۲۵ هزار تومان نیمایی و نفت خام ۷۵ دلاری حدود ۳۰ درصد سود پالایشگاهها اضافه خواهد شد.
وی با اشاره به عدم امکان خرید خوراک به صورت نقدی از سوی پالایشگاه ها، تامین نقدینگی با فرض خوراک یک پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه ای و دلار نیمایی ۲۵ هزار تومان و نرخ نفت خام ۷۵ دلاری، را به صورت روزانه حدود ۱۸۷ میلیارد تومان اعلام کرد.
این کارشناس ارشد MBA بازاریابی و مواد نفتی با اشاره به تعهد وزارت نفت برای تامین خوراک پالایشگاه ها، افزود: در صورت انجام چنین کاری بورس انرژی واسط خواهد بود و عملیات همچنان با وزارت خواهد بود.
وی در این میان سابقه خرید خوراک وکیوم باتوم توسط شرکت های پاساگارد و نفت جی از پالایشگاهها از کانال بورس کالا را مورد اشاره قرار داد که در خصوص تامین خوراک پالایشگاه ها نیز مشابه فرض جدید خواهد بود.
او با بیان اینکه قالب پالایشگاهها از وزارت نفت بابت تحویل محصولات طلب کار هستند، ادامه داد: ارقام ریالی مطالبات پالایشی ها با نرخ نفت خام قابل قیاس نیست، لذا نقدینگی لازم جهت خرید نفت خام از بورس به مراتب بالاتر از مطالبات این شرکت ها از وزارت نفت است.
روش تهاتر برای خرید خوراک
رازقیان بیان کرد: عدم دریافت ریال توسط پالایشگاهها از دولت بابت تحویل محصولات روزانه، امکان دریافت خوراک در قبال تحویل محصول را منطقی به نظر می رساند.
وی معتقد است: در صورت رعایت تهاتر خوراک و محصول مطابق رویه جاری وزارت نفت و پالایشگاه ها و با رویکرد ورود بورس انرژی به اضلاع فوق، سه ضلع مثلت کامل و علاوه بر شفاف سازی و رونق بازار سرمایه خوراک با نرخ بهینه تحویل پالایشگاهها خواهد گردید.
در نهایت همانطور که به آن اشاره شده مهمترین موضوع پیش روی پالایشگاهی نقدینگی است چرا که اگر هر پالایشگاه، نفت خود را از تابلو بورس انرژی و کالا خریداری کند و به صورت مجدد آن را در مصرف ببرد، به نقدینگی بزرگی برای گردش سرمایه و پرداخت پول به صورت نقدی نیاز دارد، اما اینکه وزارت نفت چه زمانی پول محصولات اصلی را به آنها باز میگرداند، مشخص نیست.
این موضوع در حالی است که چند روز گذشته ولی الله جعفری رییس اداره نظارت بر ناشران گروه شیمیایی و غذایی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد که شرکتهای پتروشیمی از فرمول فعلی محاسبه نرخ خوراک و سوخت پتروشیمیها، بیاطلاع هستند. به همین دلیل، نامهای به وزارت نفت برای اطلاع از نحوه محاسبه نرخ خوراک در زمان فعلی ارسال شده تا پس از آن، تغییری که قرار بر اعمال آن است را بسنجیم.
او گفته است: در حال حاضر، نرخ خوراک در قالب صورت حساب به شرکتهای پتروشیمی اعلام میشود. اما این شرکتها یا از مبنای قیمتگذاری مطلع نیستند یا در پاسخ به پیگیری ما، اظهار بیاطلاعی کردهاند. در واقع متولی اعلام نرخ خوراک که وزارت نفت محسوب میشود، نرخ را اعلام نکرده است.