عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها در بورس؛ فرصتی که نباید براحتی آن را از دست داد

به گزارش بورس امروز، واقعیت این است که ورود کسب و کارهای نوپا به بازار سرمایه اتفاقی بزرگ هم برای بازار سرمایه و هم برای اکوسیستم استارتاپی کشور است. این اتفاق از چند منظر دارای اهمیت است.

اول اینکه بسیاری از سهامداران استارتاپ از جمله VCها که سودای خروج از سرمایه‌گذاری را دارند به راحتی و با قیمت مناسب می‌توانند سهام خود را به فروش رسانند. از طرف دیگر این اتفاق برای استارتاپ که البته دیگر به یک شرکت بالغ تبدیل شده‌اند نیز می‌تواند بسیار مهم باشد.

ورود به بازار سرمایه به معنی اعتبار یافتن بیشتر آنها، حمایت‌های قانونی مختلف و از همه مهم‌تر جذب سرمایه راحتتر است. طبیعتاً افزایش سرمایه جهت انجام طرح‌های توسعه‌ای برای یک شرکت بورسی بسیار راحت‌تر از یک استارتاپ از طریق مذاکره با سرمایه‌گذاران جسور است.

همه این موضوعات در کنار بررسی تجربیات موفق از عرضه عمومی سهام استارتاپ‌ها در کشورهای مختلف دنیا موجب داغ‌تر شدن بحث IPO استارتاپ‌ها شده است. با نگاهی به صنعت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشورهای توسعه یافته نیز می‌توان دریافت که مهم‌ترین استراتژی خروج از سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران استارتاپ‌ها عرضه اولیه سهام آنان در بورس است.

تجربیات موفق زیادی در کشورهای مختلف در این خصوص وجود دارد. یکی از تازه‌ترین این تجربیات مربوط به شرکت اوبر است که پس از ۲۷ راند جذب سرمایه و در حالی که حدود ۱۱۰ سرمایه‌گذار بر روی آن سرمایه‌گذاری کردند در ماه می سال ۲۰۱۹ عرضه اولیه سهام آن در بورس نیویورک صورت پذیرفت. اوبر که در زمان IPO حدود ۸۲ میلیارد دلار ارزشگذاری شده بود پس از ورور به بازار بورس با رشدی نسبتاً منطقی روبرو شد؛ بطوریکی هم ‌اکنون ارزش بازار آن حدود ۱۰۸ میلیارد دلار است.

پیش از اوبر نیز بسیاری از شرکت‌های دیگر با عرضه عومی سهام خود در بازارهای بورس توانستند از مزایای عرضه عمومی سهام استفاده کنند که از بین آنها می‌توان به عرضه عمومی سهام شرکت فیس بوک در بورس نزدک در سال ۲۰۱۲ با ارزشگذاری ۱۰۴ میلیارد دلار و همچنین آمازان در سال ۱۹۹۷ با ارزشگذاری ۴۳۸ میلیون دلار (ارزش آمازون در حال حاضر بیش از ۱.۶ تریلیون دلار می‌باشد) اشاره کرد.

اما با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد که موضوع عرضه اولیه استارتاپ‌ها دارای پیچیدگی‌های زیادی می‌باشد. در کنار تجربیات موفق جهانی نیز گاهی عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها چندان موفقیت آمیز نبوده است. برای مثال استارتاپ لندینگ کلاب که در حوزه فینتک (فناوری‌های مالی) فعالیت می‌ کند در سال ۲۰۱۴ با ارزشگذاری ۵.۴ میلیارد دلار از طریق بورس نیویورک IPO شد اما پس از آن با ریزش شدید قیمت مواجه شد به طوری که هم‌اکنون و پس از گذشت بیش از ۶ سال از عرضه اولیه سهام آن، ارزش بازار این شرکت حدود یک میلیارد دلار می‌باشد.

در کشور خودمان نیز عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها دارای ریسک‌هایی می‌باشد. اول اینکه به محض ورود استارتاپ ها به بازار سرمایه، فعالین بازار ارزش آن را با مکانیزم‌های بازار سرمایه درنظر خواهند گرفت.

یعنی شرکت‌هایی که تا چندی قبل از آن‌ها به عنوان استارتاپ نام برده می‌شد و سود چندانی محقق نکرده‌اند و عموم دارایی‌های آنها از جنس دارایی‌های نامشهود می‌باشد، اکنون در مقایسه با شرکت‌های بالغ که دارایی ها و زیرساخت‌های زیادی دارند و سالهاست به فعالیت می‌پردازند، قرار می‌گیرند و براین اساس احتمال عدم استقبال بازار سرمایه از سهام این شرکت‌ها و در نتیجه سقوط قیمت سهام آنها چندی بعد از IPO وجود خواهد داشت. این موضوع حساسیت ارزشگذاری استارتاپ‌ها در هنگام ورود به بازار سرمایه را بیشتر می‌کند.

موضوعی که به نظر می‌رسد یکی از چالش‌های اصلی عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها باشد و می‌بایست با دقت بیشتری به آن توجه نمود. از طرف دیگر بسیاری از سهامداران استارتاپ‌های IPOشده تمایل زیادی به خروج از سرمایه‌گذاری انجام شده دارند و این می‌تواند توازن عرضه و تقاضای سهام را به سمت عرضه برهم بزند و موجب سقوط شدید قیمت سهام استارتاپ بشود.

به همین دلیل مدیران شرکت‌های استارتاپی پیش از IPO می‌بایست با بسیاری از فعالان بازار سرمایه تعامل داشته و حتی یک فرآیند بازاریابی خاص را پیش از عرضه عمومی سهام خود در بین حقوقی‌های بازار سرمایه داشته باشند.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که موضوع عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها در کنار تمام مزایای که دارد، تصمیمی بسیار دشوار و پیچیده برای مدیران شرکت می‌باشد و باید از جنبه‌های مختلف و به دور از عجله و جوزدگی بررسی شود. در کنار حساسیت موضوع ارزشگذاری و انجام تعامل با فعالان بازار سرمایه که به آنها اشاره شد، موضوع استانداردسازی صورت‌های مالی، رفع دعاوی حقوقی، افزایش سرمایه ثبتی شرکت و مواردی از این دست می‌بایست به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فناوری بازنشستگی به عنوان تنها صندوق جسورانه زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی تحت نظر هلدینگ مالی صندوق بازنشستگی کشوری آمادگی همکاری با شرکت‌های نوپا و استارتاپ‌های حوزه فعالیت خود را دارد. این صندوق به عنوان ششمین صندوق جسورانه فرابورسی کشور فعالیت خود را آغاز نموده و فرآیند سرمایه‌گذاری خود را آغاز نموده است.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فناوری بازنشستگی

نماد: فنابا
حوزه فعالیت: ۱. فینتک ۲. فناوری اطلاعات و ارتباطات مرتبط با بازنشستگی
مدیر صندوق: شرکت سرمایه‌گذاری و خدمات مدیریت صندوق بازنشستگی کشوری
مرحله سرمایه‌گذاری: Early Stage
تلفن:۸۸۷۱۵۱۷۴
آدرس: تهران، خیابان وزراء، خیابان هفتم، پلاک ۱۳ طبقه ۶