ورود بانک‌ها به سهام پالایشگاه‌ها؛ تأمین نقدینگی طرح‌ها
بانک مرکزی، بانک‌های تجاری را ملزم به فروش بخشی از سهام تحت مالکیت خود با افزایش ۳ درصدی نسبت به سال قبل کرده است. اگرچه این موضوع در قوانین مرجع بانک مرکزی ذکر شده است اما واگذاری این سهام به ۳ بانک مذکور با ابهاماتی همراه است.
به گزارش بورس امروز، از ابتدای سال جاری شاهد اجرای اقدامات مختلفی توسط دولت برای رفع کسری بودجه بودیم که از شیوه‌هایی همچون اسناد خزانه، واگذاری دارایی‌های سهامی به‌صورت صندوق ETF صورت گرفت. با توجه به نیاز دولت به نقدینگی بیشتری برای رفع این کسری، در دهه نخست دی‌ماه ۱۳۹۹ طی یک جلسه به ریاست رئیس‌جمهوری، وزارت اقتصاد و دارایی مکلف به واگذاری سهام ۴۳۵ هزار میلیارد ریالی تحت مالکیت دولت در شرکت‌های مختلف بورسی ازجمله پالایشی‌ها (شبندر، شپنا، شتران و شبریز) به بانک‌های تجارت، صادرات و ملت شد. در این میان این نگرانی وجود دارد که واگذاری سهام به بانک‌ها در مواجه با قانون «رفع موانع تولید و ارتقای نظام مالی کشور» قرار گیرد، درحالی‌که بانک مرکزی، بانک‌های تجاری را ملزم به فروش بخشی از سهام تحت مالکیت خود با افزایش ۳ درصدی نسبت به سال قبل کرده است. اگرچه این موضوع در قوانین مرجع بانک مرکزی ذکر شده است اما واگذاری این سهام به ۳ بانک مذکور با ابهاماتی همراه است.
البته یک موضوع دیگری که برای سهام تحت مالکیت بانک‌ها وجود دارد، قدرت دخالت آن‌ها در این شرکت‌ها ازجمله پالایشگاه‌های ذکرشده در بند فروش سهام دولت است؛ زیرا بانک‌ها با دخالت خود امکان نظارت دقیق‌تری بر پالایشگاه‌ها دارند و می‌توانند زمینه تخصیص نقدینگی بیشتری برای اجرای طرح‌های این شرکت‌ها را فراهم نمایند.
همان‌طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، ۳ پالایشگاه «شبندر»، «شپنا» و «شبریز» طرح‌های توسعه‌ای را در دستور کاردارند که نیازمند نقدینگی کافی برای تحقق و تکمیل است. لذا طبق این شکل، طرح‌های این پالایشگاه‌ها در صورت تأمین نقدینگی لازم می‌توانند به سهولت اجرا شوند و بازدهی پیش‌بینی‌شده را برای پالایشگاه‌ها به ارمغان آورند.
وجود مسائل فوق و پیش‌بینی‌های ورود بانک‌ها به شرکت‌هایی همچون پالایشگاه‌های مذکور خبرنگار بورس امروز را به پرسش از یک کارشناس آگاه در این مسئله واداشت. در ادامه، صحبت‌های خبرنگار بورس امروز را با مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه سرمایه رفاه خواهیم خواند.
مصطفی زه‌تابیان در گفت‌وگو با خبرنگار بورس امروز درباره واگذاری سهام دولتی پالایشی به بانک‌ها گفت: این اتفاق دو رویکرد مثبت برای پالایشگاه‌ها به همراه دارد. از یک‌سو، بانک‌ها به‌عنوان سهامداران عمده نظارت دقیق‌تری بر عملکرد پالایشگاه‌ها و از طرف دیگر امکان تأمین منابع موردنیاز پالایشگاه‌ها را خواهد داشت.
وی توضیح داد: زمانی که بانک‌ها به‌عنوان سهامداران پالایشگاه‌ها شناخته شوند، پیشرفت چشم‌گیری را برای پالایشگاه‌ها خواهیم دید؛ زیرا بانک‌ها می‌توانند در تأمین نقدینگی لازم برای طرح‌های این شرکت‌ها در بازار سرمایه مشارکت داشته باشند و عملکرد آن‌ها را دقیق‌تر موردبررسی و نظارت قرار بدهند.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه سرمایه رفاه گفت: به دلیل اینکه عموماً بانک‌هایی که قرار است سهامدار پالایشی‌ها شوند از بخش خصوصی هستند، می‌توانند نظارت دقیق‌تری بر عملکردشان داشته باشند. چراکه دولت به‌عنوان یک‌نهاد، اشراف لازم را برای نظارت سهام خود در پالایشگاه‌ها و عملکردشان به‌صورت تخصصی نداشته است.
زه‌تابیان در پایان با اشاره به نگرانی برخی برای کاهش حمایت دولت از شرکت‌ها با واگذاری سهامشان توضیح داد: ازآنجاکه دولت در ابتدا وانت‌های زنجیره پالایشی قرار دارد، و خریدار محصولات این پالایشگاه‌ها است، نمی‌تواند حمایت خود را از این شرکت‌ها کاهش دهد. از طرف دیگر عمده محصولات این پالایشگاه‌ها همچون بنزین به دست مردم خواهند رسید، لذا دولت نمی‌تواند امتیازات اعطاشده به این شرکت‌های پالایشی را قطع کند.
