ارز،بورس،حذف رانت و ارزش بازار

رییس هیات مدیره شرکت لیزینگ امید در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز با بیان اینکه ذات رشد بازار حداقل در ایران به عنوان یک مسئله تثبیت شده، ابهام است، در مورد نوسانات بازار و روند آن، حاکم بودن شایعات در بازار سرمایه در مورد یک سهم یا صنعت را مورد اشاره قرار داد که بازار با تمرکز بر آن شایعات،شروع به رشد می‌کند. اما با انتشار  اصل خبر درباره صنعت مزبور، بازار به سمت  برگشت و منفی شدن حرکت می‌کند.

محمد امین کیان ارثی منفی شدن بازار در بیست و پنجم مهرماه ۹۷ را مورد اشاره قرار داد که این وضعیت ناظر بر این نکته است که شرکت هایی که بر مبنای ارزش جایگزینی رصد می شوند یا آنهایی که تسعیر ارز شامل حالشان می شود و یا صادرات محورها، ارزش جایگزینی و خدماتشان بر مبنای دلارهای خیلی پایین تر بسته شده است.

این کارشناس بازار سرمایه از مدنظر قرار گرفتن قیمت های فعلی سهام با دلار  ۸ یا۱۰ هزار تومانی به عنوان عاملی نام برد که سبب رشد ارزش هایی چون ارزش روز، خالص دارایی ها، حقوق صاحبان سهام و ارزش جایگزینی به عنوان پایه رشد این روزهای بازار شده است.

وی در این میان از کوچ نقدینگی یا پول‌های پارک شده به سمت بازار نیز به عنوان دیگر دلایلی نام برد که سبب استقبال مردم به بازار و رشد قیمت سهام و انطباق آنها بر اساس ارزش روز سهم می شود.

قیمت ها و انتظار بازار از سود آوری شرکت ها

مدیر عامل کارگزاری بورس بیمه ایران با توجه به حبابی دانستن قیمت سهام برخی از شرکت ها، بازار سرمایه را در کوتاه مدت نیازمند استراحت دانست و تصریح کرد: در حال حاضر قیمت های موجود در بازار سرمایه پایین تر از  ارزش روز مورد معامله قرار می گیرد به گونه ای که قیمت‌ها و ارزش بازار با ارزش جایگزینی و دارایی  شرکت‌ها فاصله زیادی دارد.

مهدی رباطی معتقد است: به طور قطع اگر اقتصاد کشور از یک شرایط منطقی و ‌رونق تولید برخوردار شود، ارزش جایگزینی دارایی‌ها در قیمت سهام منعکس خواهد شد. اما از آنجایی که در این شرایط نیستیم و شرایط از منظر رشد تولید ناخالص و تشکیل سرمایه‌ثابت، خالص یا نرخ سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مناسب نیست، از این رو دلیلی ندارد که این اثرگذاری در قیمت سهام منعکس شود.

مدیر عامل شرکت کارگزاری بورس بیمه ایران خاطرنشان ساخت: معمولا معاملات سهام خرد در بازار بر مبنای جریان نقدی آتی سهام انجام می شود و انتظار بازار از سودآوری شرکت‌ها با توجه به وضعیت ارز و دیگر مولفه‌ها تاثیر می‌گیرد.

ارز، دامنه نوسان و حجم مبنا

این گزارش می افزاید: درحالی بازار سرمایه این روزها متاثر از ارز و جنگ اقتصادی سهامداران و فعالان بازار سرمایه را با روزهای سراسر مثبت و یا منفی مواجه می سازد. یکی از شاخصه‌های بورس کارآ و پویا، واکنش سریع معاملات به اخبار و رسیدن به تعادل در مدت زمانی کوتاه است تا سرعت نقدشوندگی در بازار سرمایه افزایش یابد. بر این اساس امیر عباس کریم زاده در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز بازارهای مالی پیشرفته دنیا از جمله آمریکا را مورد اشاره قرار داد که با توسعه ابزارهای مالی و امکان انجام معاملات مبتنی بر هج نمودن و سفته بازی و استفاده از فرصت های آربیتراژ شرایط را برای انجام معاملات با مکانیزم حراج فراهم می آورند.

وی تصریح کرد: در این بازارها دامنه نوسان قیمت حذف گردیده و سرمایه گذاران با چارچوب های تحلیل بنیادین و فاصله قیمت تابلو و ارزش ذاتی سهام به انجام معامله می پردازند.در واقع هوشمند سازی بازار سرمایه به سمت عقلانیت در اقدام اول با حذف پیش بینی سود هر سهم شرکتها صورت گرفت.

وی ادامه داد:  این اقدام در صورتی که همراه با ارائه اطلاعات دقیق ماهانه عملکرد شرکتها، پروژه ها و پیشرفت آنها و همچنین تأثیر پذیری سود شرکتها از تغییر مولفه های مهم اثر گذار باشد، می تواند زمینه ورود سرمایه گذاران حرفه ای بازار سرمایه را جدی سازد و سایر سرمایه گذاران غیر حرفه ای را به سوی شرکتهای سبدگردان و صندوق های سرمایه گذاری سوق دهد.

کریم زاده در این میان پیشنهاد داد که سازمان بورس اوراق بهادار تهران می تواند به منظور حرفه ای تر شدن ورود به بازار سرمایه، حجم مبنا و دامنه نوسان قیمت را حذف نماید.مهمترین هدف ایجاد دامنه نوسان قیمت در بازار های مهم سهام دنیا، جلوگیری از دستکاری قیمت و عدم اخلال در عرضه و تقاضای بازار و ممانعت از قمیت های ساختگی توسط گروهی در بازار سرمایه است. چرا که خارج شدن بازار سرمایه از روند منطقی می تواند منجر به خروج نقدینگی از بازار سرمایه و نزول شاخص گردد.

وی تصریح کرد: در صورت حذف دامنه نوسان قیمت سهام می بایستی مکانیزمی جهت تبعیت معاملات مشکوک تعبیه گردد که از ایجاد اخلال در بازار سرمایه جلوگیری شود.

وی ادامه داد: همچنین در زمان هایی که بازار سرمایه با ریسک های سیستماتیک بزرگی از جمله رکود قابل توجه اقتصاد جهانی، ریسک سیاسی روبرو می گردد، می بایست فرآیند برگشت به دامنه نوسان قیمت وجود داشته باشد تا از ضرر و زیان سرمایه گذاران حقیقی در بازار سرمایه جلوگیری شود.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بهتر است که سازمان بورس اوراق بهادار تهران نسبت به عمق بخشی به بازار سرمایه از طریق ابزارهای آپشن و قراردادهای آتی اقدام نموده و سپس نسبت به حذف دامنه نوسان قیمت گام بردارد تا سرمایه گذاران با ابزارهای مالی مربوطه نسبت به ایجاد و بستن پوزیشن های خود اقدام موثری را بعمل می آوردند.

وی افزود:وجود دامنه نوسان قیمت به منظور اعطای فرصت ارزیابی به سرمایه گذاران نهادی و حقیقی در کارشناسی سهام می باشد، اما به محض حذف دامنه نوسان قیمت،بازار سرمایه می بایستی همچنان مکانیزم توقف نماد را به منظور تحلیل سرمایه گذاران بر جای بگذارد تا از اقدام های عجولانه سرمایه گذاران خودداری به عمل آورد .

به گفته کریم زاده؛ همچنین به منظور حذف دامنه نوسان قیمت می بایستی سازمان بورس اوراق بهادار تهران بابت انجام معاملات عمده در سطح بازار توسط سرمایه گذاران حقوقی بالاخص نهادهای بزرگ مالی از جمله بانکها تدابیری اتخاذ نماید تا از نقد نمودن سهام در بازار با رنج های منفی در بازار بدون دامنه نوسان قیمت جلوگیری به عمل آید.

وی خاطرنشان ساخت: همچنین حتی المقدور معاملات حقوقی های بزرگ بازار به منظور نقد نمودن وثیقه مورد نظر یا تأمین مالی از بازار سرمایه باید با رعایت دستورالعمل های بازار سرمایه و بدون هر گونه دستکاری در قیمت های منطقی و روند بازار سرمایه باشد.

رخنه رانت در بورس

همچنین مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت سرمایه گذاری سبحان نیز به خبرنگار بورس امروز گفت: شاید کمتر کسی در بازار سرمایه منکر معایب دامنه نوسان قیمت از جمله کاهش کارایی بازار، فراهم نمودن بستر رانت برای برخی از فعالان، کاهش نقدشوندگی، تشدید هیجان در شرایط مثبت و منفی بازار، امکان سوق دادن فعالان بازار به سمت سهام خاص به واسطه پدیده صف نشینی و داغ شدن بازار شایعات به جای تکیه بر تحلیل باشد.

وی ادامه داد: اما از آنجایی که مدت نسبتا زیادی از زمان ایجاد این محدودیت با فلسفه کنترل بازار می گذرد، مسئولان امر نسبت به حذف این محدودیت به رغم وعده های متعدد مقاومت داشته و این مهم به یک تابو برای بازار سرمایه بدل شده است.

محمد هادی بناکار اضافه کرد: در این شرایط به نظر می رسد حرکت در این مسیر می بایست آغاز شود به گونه ایی که دغدغه مسئولان و تصمیم گیرندگان نیز رعایت شود.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: شاید در گام نخست حذف دامنه نوسان قیمت برای برخی از شرکتها که از حجم معاملات و سهام شناور مناسب برخوردار بوده و به دور از حرکات سفته بازانه در بازار هستند،تحت یک تابلو مجزا بتواند محک خوبی برای آزمون گزاره “ضرورت حذف دامنه نوسان” باشد.

تابلویی برای آزمون

در این میان بهروز زندی فر رییس هیات مدیره شرکت آرتمیکو معتقد است: یکی از بهترین تابلوهای بورس از منظر تعادل تابلو “ج” است زیرا شما باید برآوردی از ارزش سهم داشته باشید و بر اساس آن با دامنه باز خرید بزنید.

وی ادامه داد: یعنی می بایست از قبل ارزش گذاری کرده باشید و این موضوع یکی از راه های رسیدن به تعادل و حذف صفوف باز شدن دامنه هاست.