رقابت جهانی اپراتور اول ایران در شرایط تحریمی

به گزارش روند بورس امروز، با تمام موانع پیش رو و در شرایط تحریمی که اداره امور بیش از پیش سخت‌تر شده است، ایران توانسته است، در زمینه ICT بین ۲۹۹ شرکت دارای برترین رتبه‌ها باشد.

از جمله صنایع مورد توجه در جهان صنعت مخابرات است که به عنوان یکی از اصلی‌ترین صنایع خدماتی در جهان مورد توجه قرار می‌گیرد. نکته اصلی برای فعالین مالی و اقتصادی در خصوص صنعت مخابرات سودآوری است.

در این راستا بررسی وضعیت سهام اپراتورها در این صنعت در بازار سرمایه حائز اهمیت خواهد بود. صنعت مخابرات جزو کم ریسک‌ترین صنایع بورسی است و طی زمان نزدیک به یک دهه فعالیت در این عرصه، توانسته برای سهامداران به طور میانگین ۲۶% بازدهی داشته باشد. شرکت ارتباطات سیار ایران با نماد «همراه» در گروه مخابرات بازار سرمایه فعال است که بر اساس آخرین گزارش ۰۰۰ر۶۰۰ر۹ میلیون ریال سرمایه دارد.

در بازار سرمایه شفافیت رکن اصلی محسوب می‌شود. در این راستا رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین موارد برای اطلاع از نحوه فعالیت و شفافیت بنگاه‌ها است. بر اساس آخرین گزارش منتشر شده، از میان ۳۰۳ شرکت مورد بررسی رتبه نخست از لحاظ به موقع بودن، قابلیت اتکای اطلاعات ارسالی و امتیاز اطلاع‌رسانی به “شرکت ارتباطات سیار ایران” تعلق گرفت. «همراه» با کسب امتیاز حداکثری ۱۰۰ در معیار به موقع بودن، امتیاز ۶۹,۹۹ در امتیاز قابلیت اتکای اطلاعات ارسالی و امتیاز ۹۰,۹۹ در معیار اطلاع‌رسانی به‌عنوان شفاف‌ترین شرکت در این دوره شناخته شد. همچنین بازدهی بدون احتساب همراه اول در ۱۰ سال گذشته ۴۸۴ درصد بوده است.

بر اساس گزارش تفسیری که همراه با صورت‌های مالی سالانه منتهی به ۲۹/۱۲/۹۷ در سایت کدال افشا شد، پیش‌‌بینی می‌شود درآمد بیش از ۱۷هزار میلیارد تومان، رشد سود ناخالص ۲۵ درصد در سال ۹۸ محقق شود.

رقابت صنعت مخابرات ایران با دنیا

تا به امروز تجارب اقتصادی نشان داده است که ایران با صادر کردن تولیدات خود در حوزه مخابرات به کشورهای همسایه و چند کشور آفریقایی توان کسب سهمی از بازار جهانی صادرات را دارد اما این صنعت با مشکلاتی مواجه است که در صورت بر طرف شدن توان ارزآوری و توسعه بالا دارد. موضوع حائز اهمیت بحث منابع مالی است که منابع مالی فعلی مخابرات کفاف توسعه را نمی‌دهد و در صورتی که مخابرات قادر به توسعه نباشد، این صنعت به سمت رکود حرکت خواهد کرد.

کارشناسان صنعت مخابرات ریشه مشکلات مالی صنعت مخابرات را در بحث تعرفه‌ها می‌دانند و معتقدند که تعرفه‌ها باید به نحوی اصلاح شود که هم حقوق مصرف‌کننده و هم حقوق اپراتور حفظ شود. از نظر فعالان این حوزه، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در تعرفه‌هایی که تعریف می‌کند، میزان سرمایه‌گذاری لازم هر بخش، دوره بهره‌برداری آن، تناسب درآمد با هزینه اپراتورها و بازدهی سرمایه را در نظر نمی‌گیرد.

روند تعرفه‌ها را که بررسی کنیم به سال ۱۳۷۳ می‌رسیم، تقریباً زمانی که موبایل به تازگی وارد بازار و صنعت ارتباطات کشور شده بود. این ارقام در طول زمان تغییراتی کرده، اما مسئله اصلی نوع رویکرد آن بود که همچنان بر اساس توسعه صنعت موبایل بوده و تغییر نکرده است. در آن مقطع زمانی صنعت ارتباطی موبایل نوپا به‌حساب می‌آمد و نیاز داشت برای جذب سرمایه‌های کلان حمایت شود. در نتیجه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات تعرفه موبایل را بالاتر و متناسب با هزینه اپراتورها تعیین کرد. آن زمان، این تعرفه برای هزینه اپراتورهای ثابت منطقی بود.

این موضوع تا جایی پیش رفت که در تیرماه سال جاری سندیکای صنعت مخابرات ایران، پیشنهاد کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در مورد لزوم افزایش فوری تعرفه اینترنت ثابت و همراه برای جلوگیری از تعطیلی اپراتورهای ثابت اینترنتی را تایید و از آن پشتیبانی کرد. این سندیکا اعلام کرد که عدم توجه به این امر، علاوه بر ایجاد مشکلات برای اپراتورهای ثابت، عواقب را نیز در پیش خواهد داشت. این عواقب را در موضوعاتی مانند عدم توسعه کافی پهن باند در بخش دسترسی، تبدیل فرصت به تهدید برای تحقیقات، تولیدات و خدمات فنی مهندسی در این بخش، کاهش اشتغال نیروهای تحصیل کرده و ماهر در این حوزه، تنها شدن اپراتورهای همراه برای ارائه خدمات اینترنت و عدم امکان تأمین تمام نیازها از این طریق، دشواری در ارتقای کیفیت سرویس‌های اینترنتی و ایجاد انحصار جدید و نارضایتی کاربران خلاصه کرد.

با تمام موانع پیش رو و در شرایط تحریمی که امور بیش از پیش سخت‌تر شده است، ایران توانسته است در زمینه ICT بین ۲۹۹ شرکت دارای رتبه‌های ۹ تعداد مشترکین تلفن ثابت، رتبه ۱۸ تعداد مشترکین تلفن همراه، رتبه ۲۷ تعداد مشترکین پهن باند ثابت، رتبه ۲۷ ضریب نفوذ تلفن ثابت، رتبه ۱۰۵ ضریب نفوذ تلفن همراه، رتبه ۸۸ ضریب نفوذ پهن باند ثابت و رتبه ۹۹ ضریب نفوذ استفاده از اینترنت قرار گیرد.

همچنین همراه اول بر اساس رتبه‌بندی IMI-100 جایگاه ۱۴ بالاترین درآمد/فروش، جایگاه ۸ بیشترین سودآوری و جایگاه ۳ بالاترین ارزش‌افزوده را کسب کرده است.  صنعت مخابرات ایران با در دست داشتن سهم عمده‌ای از بازار بورس و به‌عنوان یکی از شرکت‌های فعال بورسی و با داشتن امکانات قوی، نقش تأثیرگذاری در تعیین شاخص و حجم معاملات سهام بورس کشور ایفا می‌کند و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اپراتورها در میان ۱۹۶ کشور عضو اتحادیه بین‌المللی مخابرات در حوزه تلفن ثابت و همراه در کشور و خاورمیانه فعالیت می‌کند. طبق گزارش ارائه شده به سهامداران، سیم‌کارت‌های دائمی همراه اول در حال حاضر از نظر تعداد مشترکان رتبه اول را در کشور، خاورمیانه، آسیای جنوبی و رتبه ۱۵ را در دنیا دارد. سیم‌کارت‌های اعتباری آن نیز رتبه اول را در کشور و خاورمیانه، رتبه هفتم را در آسیای جنوبی و رتبه ۲۴ را در دنیا دارد.

بررسی گزارش‌های مالی سهام همراه

بررسی گزارش‌های کدال نماد همراه نشان می‌دهد که درآمد عملیاتی شرکت ارتباطات سیار در سال مالی ۹۷ ۷۸۹/۴۰۱/۱۴۰ میلیون ریال، سود عملیاتی ۹۷۳/۰۷۵/۳۵ میلیون ریال، سود غیرعملیاتی ۲۸۲/۷۰۲/۷ میلیون ریال، سود خالص ۵۵۶/۲۲۳/۳۴ میلیون ریال، سود هر سهم (ریال ۳۵۶۵ ریال)، مجموع دارایی‌ها ۶۷۱/۲۶۲/۲۲۶ میلیون ریال، درآمد عملیاتی ۷۲۲/۳۲۶/۱۴۴ میلیون ریال، سود عملیاتی ۱۵۰/۴۴۹/۳۸ میلیون ریال، سود غیرعملیاتی ۷۸۴/۹۴۱/۸ میلیون ریال، سود خالص ۳۲۷/۱۹۰/۳۸ میلیون ریال، سود هر سهم (ریال) ۳۹۳۵ ریال، مجموع دارایی‌ها ۲۹۳/۲۳۸/۲۳۶ میلیون ریال، سود هر سهم «همراه» از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ است و  سود هر سهم شرکت ارتباطات سیار ایران از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ روند صعودی داشته است. که جزئیات این روند در جدول زیر مشخص شده است.

سهم ۵۸ درصدی همراه اول از بازار اپراتورها

همراه اول نسبت به ایرانسل و رایتل سهم مؤثری از بازار را در دست دارد. همراه اول با ۵۸ درصد (براساس شاخص VLR) در جایگاه اول است و ایرانسل و رایتل به ترتیب با ۳۸ و ۴ درصد در جایگاه دوم و سوم هستند.

بررسی مسیر خصوصی‌سازی در صنعت مخابرات ایران

خصوصی‌سازی در صنعت مخابرات ایران با ورود شرکت مخابرات ایران به عنوان سهامدار اصلی همراه اول به بورس در سال ۱۳۸۷ و شرکت ارتباطات سیار ایران در سال ۱۳۹۱ کلید خورد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که پس از فرایند خصوصی‌سازی، ترافیک شبکه همراه اول حدود ۱۰۰۰ برابر شده که بیش از سایر اپراتورهاست. حاشیه سود شرکت از ۹ درصد به ۲۵ درصد افزایش یافته است. درآمد عملیاتی شرکت با رشد متناوب سالانه در سال ۹۷ به مبلغی بالغ بر ۱۴٫۰۰۰ میلیارد تومان و سود خالص بالغ بر ۳٫۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است. تاکنون بیش از ۱۴٫۰۰۰ میلیارد تومان با نرخ ارزهای متفاوت در بخش تجهیزات ارتباطی و مخابراتی همراه اول سرمایه‌گذاری شده است.

در نهایت لازم به ذکر است که شرکت ارتباطات سیار ایران با توانایی بالا در عرصه (خدمات تلفن همراه) کشور است. روند رو به رشد این سهام در بازار سرمایه به خوبی قابل مشاهده است و شرکت ارتباطات سیار ایران درروند خود تغییر صعودی داشته است.