چالش‌های انرژی و سیاست‌های خارجی:
آزمونی دشوار برای صنعت فولاد ایران
تحریک تقاضا در بازار فولاد به یک موضوع برجسته تبدیل شده است؛ پیش بینی می شود ذخیره سازی مواد اولیه افزایش یابد و زنجیره تأمین با چالش های مضاعفی رو به رو شود.
به گزارش بورس امروز؛ در ماه‌های اخیر، صنعت فولاد ایران با چالش‌های جدی ناشی از کمبود انرژی و تغییرات سیاست‌های بین‌المللی مواجه شده است. کاهش تولید به دلیل محدودیت برق و گاز، و نگرانی‌های ناشی از سیاست‌های تجاری آمریکا، این صنعت را در وضعیت دشواری قرار داده است. اقدام دولت در جهت تسهیل صادرات با تخصیص ارز توافقی، تلاشی برای رونق‌بخشی به زنجیره تولید فولاد بوده و آینده این صنعت به تحولات آتی در سیاست‌های داخلی و خارجی بستگی دارد.
در ماه‌های اخیر، صنایعی همچون صنعت فولاد ایران تحت تأثیر چالش های ناشی از کمبود انرژی، برق و گاز قرار گرفته اندک از خرداد ماه سال جاری تا نیمه نخست شهریور ماه محدودیت مصرف برق تداوم یافت. کمبود منابع انرژی (برق و گاز) به یکی از بزرگترین موانع پیش‌روی تولیدکنندگان فولاد تبدیل شده است و امکان تولید به میزان ظرفیت اسمی را نیز ناممکن کرده است. در نیمه نخست سال جاری، کشور با کاهش تولید حدود دو میلیون تن در محصولات فولادی نسبت به دوره مشابه در سال گذشته مواجه بوده است که این کاهش عمدتاً به محدودیت‌های برق در فصل گرم سال جاری باز می گردد؛ زمانی که تقاضا برای برق در بخش های خانگی و صنعتی به اوج خود می رسد، صنایعی همچون فولاد با کمبود برق رو به رو هستند و نمی توانند برنامه های تولیدی را عملیاتی نمایند. این کاهش تولید فولاد پیامدهای اقتصادی و صنعتی جدی به همراه داشته و برخی از این اثرات همچنان ادامه‌دار هستند.
کمبود گاز در نیمه دوم سال نیز نگرانی هایی جدی برای مصرف‌کنندگان فولادی ایجاد کرده است. این نگرانی ها باعث شده برخی از فعالان صنعتی به پیش‌دستی در زمینه ذخیره‌سازی فولاد برای فصول سردتر اقدام کنند، روندی که می تواند چرخه عرضه و تقاضا را به طرز قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار دهد. در نتیجه، تحریک تقاضا در بازار فولاد به یک موضوع برجسته تبدیل شده است؛ زیرا پیش بینی می شود ذخیره سازی مواد اولیه افزایش یابد و زنجیره تأمین با چالش های مضاعفی رو به رو شود.
حمایت دولت از صادرات صنعت فولاد
یکی از اقدامات موثر دولت جدید در حمایت از صنعت فولاد، تخصیص ۱۰۰ درصدی ارز حاصل از صادرات شرکت‌های فولادی به زنجیره فولاد با نرخ توافقی است که با همکاری بانک مرکزی صورت گرفته است. چنین سیاستی نه تنها فرصت هایی برای رونق زنجیره فولاد فراهم می کند، بلکه به اقتصادی تر شدن واحدهای تولیدی که با حاشیه سود پایین و یا حتی زیان فعالیت می‌کردند، کمک شایانی نماید. این اقدام در شرایط فعلی می تواند به جبران عقب ماندگی های صادراتی ماه های گذشته کمک کند و امکان تخصیص مازاد تولید داخلی به بازارهای خارجی را فراهم آورد. انتظار می‌رود این روند بهبود یابد و توازن بیشتری در بازار داخلی ایجاد کند.
کاهش نرخ ارز در بازار آزاد و تاثیرات آن بر صنایع فولاد ایران نیز موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در حالی که کاهش جزئی نرخ ارز مشاهده شده است، این تغییرات تاکنون تاثیر عمده‌ای بر نرخ فروش فولاد نداشته است. این امر حاکی از آن است که نرخ ارز حاصل از صادرات فولاد و تخصیص آن به زنجیره فولاد با قیمت توافقی، پا برجاست و تغییرات نرخ ارز آزاد اثر قابل‌توجهی بر روی عرضه و تقاضا در بازار فولاد ایران نداشته است. بنابراین، بار دیگر تاکید می‌شود که کاستی‌های تولید ناشی از محدودیت‌های انرژی همچنان دلیل اصلی تغییرات در بازار فولاد است.
تنش بازار جهانی از سیاست های آتی آمریکا
در سطح جهانی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و جهت‌گیری سیاست های تجاری این کشور به یک مساله حیاتی برای بازار جهانی صنعت فولاد تبدیل شده است. اگر سیاست های تعرفه ای علیه محصولات چینی به ویژه فولاد توسط ریاست جمهوری آمریکا همچون دوره ریاست جمهوری وی در گذشته، ادامه پیدا کند، این امر می تواند اثرات قابل توجهی بر صادرات چین و در نتیجه بر بازارهای جهانی داشته باشد. هرچند این سیاست ها به احتمال زیاد به کاهش عمده قیمت ها منجر نمی شوند، اما می توانند منجر به ثبات و افزایش رقابت در عرضه محصولات فولادی شوند و در ادامه به تثبیت قیمت کامودیتی‌های مورد نیاز زنجیره فولاد نیز کمک کند.
نویسنده: عباس اکبری محمدی – معاون سرمایه گذاری و امور شرکت های شرکت فولاد مبارکه اصفهان
منبع: شماره ۱۰۱ نشریه بورس امروز- آذرماه ۱۴۰۳
