استدلالی بر عملکرد صندوق های اهرمی در بازار سرمایه

به گزارش بورس امروز؛ یکی از کارکردهای صندوق های اهرمی در بازار سرمایه، ایجاد اهرم مالی برای افراد ریسک پذیر جهت سرمایه گذاری در بازار بورس است. طی عمر بیش از ۳۰ ماهه از تاسیس اولین صندوق اهرمی بازار سرمایه توسط سبدگردان کاریزما، اقبال خوبی نسبت به این صندوق ها شده است؛ به گونه ای که در حال حاضر بیش از ۴۰ همت در این صندوق ها سرمایه گذاری شده است. حجم کل صندوق های سهامی حدود ۱۲۰ همت است که این امر نشان از آن دارد که بیش از ۳۳٪ از منابع جذب شده در کلیه صندوق های سرمایه گذاری در سهام، طی مدت کوتاه جذب صندوق های اهرمی شده است. حجم معاملات بالا و نقدشوندگی مناسب واحدهای ممتاز این صندوق ها و مشتقات آن، جذابیت این صندوق ها را بیش از پیش کرده است و حجم نسبتا مناسبی از معاملات روزانه بازار سهام را به این صندوق ها اختصاص داده است؛ به طوریکه برخی از الگوریتم ها و فعالین بازار، بر اساس نوسان قیمتی این صندوق ها، استراتژی های سرمایه گذاری خود را اجرا می نمایند. صندوق های اهرمی مشابه سایر صندوق های سرمایه گذاری سهامی طبق امیدنامه باید حداقل ۷۵٪ از منابع خود را در سهام و همچنین می توانند ۱۵٪ در سپرده بانکی سرمایه گذاری نمایند. طبیعی است که صندوق های اهرمی در شرایط رکودی بازار سرمایه با توجه به کاهش سود دلاری شرکت ها، رکود حاکم بر صنایع کشور، عدم امکان فروش سهام در برخی روزها جهت تامین وجه نقد ناشی از ابطال واحدهای سرمایه گذاری عادی، جهت حفظ جذابیت واحدهای عادی و همچنین عدم تحمیل زیان مضاعف به واحدهای ممتاز در این ایام، بخشی از منابع جذب شده در صندوق را در سپرده بانکی و اوراق مشارکت سرمایه گذاری نمایند. در واقع این این اقدام تلاشی است تا ضمن کسب حداقل بازدهی در دسترس، منجر به زیان بیشتر واحدهای ممتاز بابت تامین سود واحدهای عادی نشود.

اینکه برخی افراد انتظار دارند کلیه منابع صندوق های اهرمی در سهام سرمایه گذاری شود نیز اعتراض برخی دیگر از سرمایه گذاران را در پی خواهد داشت؛ از این منظر که چرا با توجه به شرایط فعلی، بخشی را در سپرده بانکی سرمایه گذاری نکردند و … که هر دو دسته استدلال خاص خود را دارند و همزمان نمی توان خواسته های کلیه افراد را برآورده کرد.

در حال حاضر مشکل بازار سرمایه سپرده گذاری بخشی از دارایی های صندوق های اهرمی در سپرده بانکی نیست بلکه ناشی از عوامل بنیادی بازار می باشد. در شرایطی که بازار سرمایه با اقبال عمومی مواجه شود، این صندوق ها نه تنها کلیه دارایی خود را به سهام اختصاص خواهند داد، بلکه طبق اساسنامه برای خرید سهام از اعتبار شبکه کارگزاران برای خرید سهام نیز استفاده می کنند. این مساله در ابتدای سال ۱۴۰۲ که بازار سرمایه با اقبال عمومی مواجه بود، قابل مشاهده است. با توجه به موارد گفته شده نباید مدیران صندوق ها را با توجه به سپرده گذاری منابع در سپرده بانکی تحت فشار قرار داد؛ همانطور که سایر صندوق های سهامی نیز در شرایط رکودی بازار، بخشی از دارایی های خود را در سپرده بانکی سرمایه گذاری می نمایند تا مانع زیان سرمایه گذاران خود شوند.

اینکه نرخ بازدهی واحدهای عادی افزایش یافته، متناسب با شرایط نرخ بهره بازار و همزمان نرخ بهره تخصیصی کارگزاران به مشتریان اعتباری بوده، اختلاف زیادی با نرخ اوراق خصوصی و دولتی قابل معامله در بازار ندارد. ضمن اینکه عمده این منابع به صورت مذاکره و توافقی جذب واحدهای عادی شده اند. بیشتر بودن این نرخ از بازدهی صندوق های درآمد ثابت نیز به این دلیل می باشد که مدت زمان تسویه واحدهای عادی اهرم تا ۷ روز است؛ در حالیکه مبلغ ابطال صندوق های درآمد ثابت نهایتا یک روزکاری به حساب سرمایه گذاران واریز می گردد. سرمایه گذاران برای ریسک نقدشوندگی واحدهای عادی صندوق های اهرمی نیز مقداری صرف ریسک را در نظر می گیرند.

نویسنده: مهدی باغبان- مدیر سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت سبدگردان کاریزما

منبع: شماره ۹۷ نشریه بورس امروز – شماره ۹۷