اقبال بلند مالیات در گرو روزگار سیاه «قیر»

به گزارش بورس امروز؛ با توجه به مفاد تبصره۲ قانون دائمی ارزش افزوده استرداد مالیات و عوارض برای مواد اولیه خام و مواد اولیه تولید که در فهرست مود اولیه نفتی و مواد خام معدنی می باشد، ممنوع می باشد. لذا بر اساس تصویب نامه مورخ ۲۷/۰۷/۱۴۰۱ در خصوص اعلام فهرست مواد معدنی و مواد اولیه نفتی قانون بودجه ۱۴۰۱، قیر نفت با کد گمرکی ۲۷۱۳ در زمره مواد اولیه نفتی قرار گرفته و لذا استرداد مالیات و عوارض دوره های ۱۴۰۱ مشمول استرداد نگردیده و امکان متضرر شدن واحدهای قیر ساز صادراتی و کاهش سود پالایشگاه های تولید کننده وکیوم باتوم به دلیل کاهش میزان رقابت در نرخ های ماهیانه متصور است.

مصوبه کمیته اقدام ارزی

پنج وزرات خانه و دستگاه شامل وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت نفت، کمیته اقدام ارزی، صنایع غیر فلزی وزارت صمت، سازمان توسعه و تجارت در خصوص فوق تصمیم گیرنده می باشند.

بر اساس مصوبه کمیته اقدام ارزی دی ماه ۱۴۰۰، صادر کننده گان مواد خام مجاز به رفع تعهد از طریق واردات کالای مجاز نخواهند بود. این مصوبه در حال حاضر نیز وجود دارد و صادر کننده گان این دسته از کالاها صرفا مجاز به واردات مواد مورد نیاز خود خواهند بود.

مطابق بند و رای شماره ۳۰۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع جزء ۶ بند (ب) دستورالعمل اجرای جز(۱) بند (ج) تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور به شماره ۵۱۶/۹۸/۲۰۰ مورخ ۱۱/۰۶/۱۳۹۸ در خصوص سالهای ۹۷ و ۹۸ قطعا مالیات ارزش افزوده قابل استرداد بوده و نگهداری آن توسط سازمان امور مالیاتی ممکن نبوده و مستند به همین رآی و بند قابل تسری خواهد بود.

قیر ایران با کیفیت بالا

قیر ایران به دلیل کیفیت بالا، مزایای زیادی جهت صادرات دارد و به همین دلیل مورد استقبال خریداران قرار می­گیرد. سالانه حدود ۴ میلیون تن قیر به ارزش ۵/۱ میلیارد دلار صادر می­گردد.

مطابق تبصره ۲ ماده (۱۰) قانون مالیات ارزش افزوده، اگر ماده ای جزء مواد خام تلقی گردد، استرداد ارزش افزوده آن منتفی است و از سال ۱۴۰۱ قیر را در گروه کالای خام، نیمه خام و معدنی و نفتی آورده شده حال آنکه براساس کارشناسی سالهای قبل، قیر به عنوان محصول نهایی قلمداد می­گردیده است.

حدود  ۳۰ تا ۴۰ درصد سرمایه در گردش شرکتهای ارزآور که در صنعت قیر فعال هستند در قالب ارزش افزوده گرفتار و درگیر خواهد بود و با وجود آنکه در قانون، زمان استرداد ارزش افزوده یک ماه تعیین شده است، با گذشت هشت ماه از سال هنوز بخشنامه اجرایی آن ابلاغ نشده و واحدهای صادرکننده نتوانسته اند مالیات ارزش افزوده خود را بازپس گیرند.

قیر دهمین کالای برتر صادراتی شش ماهه اول سال ۱۴۰۱

بررسی آمار مشارکت  مقاصد و نیز محصولات صادراتی در رشد ارزش صادرات کشور و کاهش وزنی آن مطالبی شایسته توجه را آشکار می­کند. نخست مشارکت منفی دو کشور مهم صادراتی یعنی عراق و افغانستان در رشد نیم سال اول ایران است. کاهش صادرات به این دو کشور فعالان اقتصادی را نسبت به از دست رفتن این بازارها نگران کرده است. از میان کالاهای صادراتی نیز گاز طبیعی مایع شده،  بنزین، ورق فولادی و پسته بیشترین تاثیر منفی را بر رشد اقتصادی گذاشته اند. در گزارش معاونت بررسی ها اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به کشورها و کالاهایی که بیشترین مشارکت مثبت را در رشد صادراتی داشته اند، نیز اشاره شده است.

از میان کشورها چین- امارات- ترکیه و عمان اهرم های رشد صادراتی در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ بوده اند.

تحلیل بازارهای صادراتی

بازارهای صادراتی از متغیرهای متفاوتی در اقتصاد جهانی تاثیر می­پذیرند، بدیهی است که عدم عارضه یابی به موقع و اتکا به یک استراتژی ثابت فروش و فرمول واحد قیمت گذاری خوراک و محصول برای واحدهای قیرسازی ایران نتایج مثبتی در پی نخواهد داشت. براساس آمار صادرات گمرک در فروردین ماه ۱۴۰۱، صادرات قیر نسبت به سال قبل حدود ۳۰% کاهش نشان می دهد و به ۲۷۲ هزار تن رسیده و انتظار کاهش بیشتری نیز در گزارش اردیبهشت ماه وجود دارد. به رغم اختلاف بیش از ۲۰۰ دلاری قیمت قیر ایران با شرق آسیا، دلیل عدم استقبال خریداران شرق آسیا از قیر ایران به شرح زیر است.

• اعمال فشار تحریمی به طوری که خریداران، ریسک حمل فله و کشتی های بزرگ را نمی پذیرند و یافتن کشتی مناسب اقیانوس پیما با شرایط تحریم امکان پذیر نبوده است.
• رشد کرایه حمل دریایی فله و بشکه در برخی موارد با رشد قیمت حمل دریایی بیش از ۵۰ دلار نسبت به ماه های قبل مواجه شده است.
• گلوگاه حمل کانتینری: طولانی بودن زمان حمل کانتینری به طوری که در شرایط شدید قیمتی، خریدار تمایل به حمل و تحویل فوری بار دارد اما در شرایط کنونی، حمل بار بشکه تا فاصله شرق آسیا حداقل ۳۰ تا ۴۰ روز زمانبر می باشد.
• قیمت قیر ایران نسبت به دوره مشابه سال قبل۷۰ دلار رشد نشان می دهد و با توجه به کاهش بودجه های عمرانی در بازارهای هدف ایران و تاخیر دولت ها در پرداخت پول به پیمانکاران جاده ای تقاضای قیر در بازارهای هدف با افت حدود ۲۵ درصدی مواجه شده است. بهای قیر رکوردهای ۸ ساله خود را شکسته است و تعدیل قیمت قیر در پروژه های جاری امری زمان بر است که تاکنون محقق نشده و زیان پیمانکاران حوزه راه و امید به کاهش بیشتر قیمت ها در آینده وارد کنندگان را نسبت به خرید قیر برای نیازهای فوری خود محدود کرده است.
• در شرایط تورم و رکود اقتصادی، اولویت دولت ها به تامین نیاز انرژی و مواد غذایی محدود شده و اجرای پروژه های راهسازی با تاخیر مواجه شده است.

با شرایط فعلی به رغم اختلاف قیمت بالای قیر ایران با سایر تامین کنندگان  جهانی که آربیتاژ قیمت ایرانی را روی کاغذ از نظر تئوریک، اقتصادی نشان می دهد صنعت قیر ایران در جذب مشتریان جدید و حتی حفظ بازارهای قبلی خود را رقبای تازه وارد نظیر قیر عراق ناکام چندان موفق نبوده است.

لزوم چاره اندیشی

پیشنهاد می شود بنا به دلایل فوق و پرهیز از اتلاف وقت و منابع، خبرگان صنعت قیر و ذینفعان از جمله سازمان بورس و انجمن قیر و اتحادیه صادرکننده گان مواد نفتی و …   هرچه سریعتر در جهت شفاف سازی مشکلات، چالش ها و موانع برآمده و سیاست گزاران حوزه صنعت و صادرات را از وضع موجود با روشهای مختلف و استفاده از نظرات راهبردی آگاه ساخته و راهکار خروج و برون رفت از وضع موجود را براساس صرفه و صلاح اقتصادی کشور ارائه کنند. با شرایط فعلی احتمال در معرض خطر جدی قرار گرفتن وجود دارد.

با توجه به مفاد تبصره ۲ قانون دائمی ارزش افزوده با موضوع استرداد مالیات و عوارض برای قیر نهایی که در فهرست مواد اولیه نفتی و مواد خام معدنی از سال ۱۴۰۱ قرار گرفته، کاهش حدود ۱۰ درصدی میزان رقابت از قیمت معمول خوراک وکیوم باتوم (متوسط قیمت وکیوم باتوم ۱۰۰۰۰۰ ریال/ کیلوگرم)  قابل عرضه پالایشگاه ها در بورس کالا متصور است. با توجه به میزان تولید وکیوم پالایشگاه ها که در سبد۱۰ درصد حجمی پالایشگاه های نفت کشور قراردارد، پیش بینی و تحلیل کاهش یک درصد از میزان سود سالیانه پیش بینی می گردد.