اوراق اجاره سهام؛ ادبیاتی تازه در بازار سرمایه

به گزارش بورس امروز، با توجه به آنچه که در بازار سرمایه اتفاق افتاده است، اوراق اجاره بر دارایی های فیزیکی منتشر می شود است. در سال ۱۳۹۹ کمیته فقهی، تصمیمی بر دارایی سهام داشت به هلدینگ ها این اجازه داده شد که سهام را مبنای انتشار اوراق اجاره قرار دهند که این امر سبب ایجاد زمینه جدیدی در انتشار اوراق اجاره گشت. به همین علت از سال ۱۴۰۰، در چند مورد انتشار اوراق اجاره سهام صورت گرفت که توسط شرکت های سرمایه گذاری بزرگی مانند صندوق بازنشستگی، شستا و خوارزمی منتشر گردید که در آماری که ذکر شده وجود دارند.

بیشترین حجم تامین مالی در ۳۰ فروردین ۱۴۰۰  با اوراق اجاره صبا تامین به عنوان اوراق اجاره سهام  و معادل یک هزار میلیارد تومان بود، تامین گردید. این اوراق اجاره فاقد ضامن بود و بر اساس رتبه اعتباری منتشر شد و جزیی از پیشرفت های صنعت اوراق به شمار می آمد که سبب شد تا اوراق بدون ضامن هم وارد ادبیات بازار سرمایه ما گردد.

بازار گردان این اوراق صندوقی برای خود مجموعه وزارت رفاه و صبا تامین (صندوق بازنشستگی) تعلق داشت. تا ۳ خرداد ۱۴۰۱ که اوراق توسعه سرمایه گذاری سامان که معادل با ۱۵۰ میلیارد تومان بود و ضامن آن بانک تجارت و تامین سرمایه کاردان نیز عملیات بازارگردانی و پذیره نویسی آن را قبول کرد، مجموعا ۱۷ هزار میلیارد تومان تامین مالی صورت گرفته است و بیشترین آن ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است که به شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری تعلق دارد که ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ منتشر شده و تامین سرمایه امین نیز رتبه اعتباری و بازارگردانی آن را پذیرفته است.

کم ترین حجم تامین مالی به واسطه اوراق اجاره به سرمایه گذاری خوارزمی تعلق دارد، که به عنوان اوراقی بدون ضامن، متعهد و بازار گردانی آن به گروه خدمات سرمایه الگوریتم تعلق داشت. اوراق اجاره در دنیا جز محبوبترین اوراق اسلامی مورد استفاده قرار می گیرد.

دلیل اصلی آن نیز انعطاف پذیری عقد اجاره در شریعت است که به موجب آن می توان بسیاری از فعالیت ها را بر عقد اجاره منطبق دانست و با یکدیگر وصل نمود. بنابراین با توجه به کاربرد بسیار بالای اوراق اجاره، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. به گونه ای که بالغ بر ۷۰ درصد کل صکوک منتشر شده در جهان به این اوراق اختصاص یافته و در بازار ایران هم طبق جدول ارائه شده است. خصوصا دریافت مجوز اوراق اجاره سهام از کمیته فقهی سبب شده است تا شرکت های سرمایه گذاری که پیش از این به علت نوع دارایی از این ابزار بازار سرمایه محروم بودند و نمی توانستند تامین مالی کنند، از این پس از این موقعیت بهره گیرند. این موقعیت به نفع آنها  تغییر کرد و شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها که وظیفه  نگهداری از سهام را برعهده داشتند و دارایی منقول و غیر منقول آنها کمتر است، توانستند از این ابزار استفاده کنند. به طور کلی ورود شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها به انتشار اوراق اجاره سهام سبب کمک به خود و هم مقاطع بازار سرمایه شد.